Νταβός: Η ελίτ συσκέπτεται, οι συνωμοσιολόγοι οργιάζουν

Όταν κάποιοι από τους πλουσιότερους και ισχυρότερους ανθρώπους του κόσμου συγκεντρώθηκαν στο Νταβός για το περυσινό Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, η κλιματική αλλαγή, η απεξάρτηση από τον άνθρακα και η βιώσιμη παραγωγή τροφίμων ήταν κύρια θέματα της ατζέντας.

Στο Διαδίκτυο όμως εμφανίστηκε ένα εντελώς διαφορετικό αφήγημα -χιλιάδες χρήστες κοινωνικών δικτύων υποστήριξαν ότι οι ηγέτες θέλουν να αναγκάσουν τον παγκόσμιο πληθυσμό να τρώει έντομα αντί για κρέας στο όνομα του περιβάλλοντος.

Η ετήσια συνάντηση στο ελβετικό χειμερινό θέρετρο του Νταβός, η οποία ξεκίνησε για φέτος την Δευτέρα, γίνεται συχνά αντικείμενο αλλόκοτων ισχυρισμών από σχολιαστές που ανησυχούν ότι η παγκόσμια ελίτ εργάζεται μόνο για την πάρτη της.

Κάποτε ήταν μια περιθωριακή θεωρία συνομωσίας, τώρα όμως γιγαντώνεται χάρη στο Διαδίκτυο, διαπιστώνει το Associated Press.

Κλειστές πόρτες

Στο Φόρουμ του Νταβός συμμετέχουν αρχηγοί κρατών, στελέχη μεγάλων επιχειρήσεων, παράγοντες του πολιτισμού και εκπρόσωποι διεθνών οργανισμών.

Αν και κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει προκαταβολικά αν θα προκύψει κάτι χειροπιαστό, το φόρουμ υποτίθεται ότι εξετάζει πιεστικά παγκόσμια ζητήματα, από την δημόσια υγεία μέχρι την οικονομική αβεβαιότητα και τη γεωπολιτική αστάθεια.

Αν και κάθε χρόνο πραγματοποιούνται εκατοντάδες δημόσια πάνελ, το τετραήμερο φόρουμ είναι επίσης γνωστό για μυστικοπαθείς συναντήσεις και εμπορικές συμφωνίες κεκλεισμένων των θυρών.

Η απόκλιση ανάμεσα στο τι βλέπει το κοινό και το τι συμβαίνει πίσω από τις κλειστές πόρτες ενθαρρύνει την παράνοια και την παραπληροφόρηση.

«Όταν υπάρχουν υψηλά επίπεδα ασάφειας είναι εύκολο να εισαγάγει κανείς νέα αφηγήματα» λέει η Καθλίν Χολ Τζέιμισον του Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια, ειδικός στην παραπληροφόρηση.

Η Μεγάλη Επανεκκίνηση

Οι θεωρίες συνωμοσίας δεν είναι νέο φαινόμενο, επισημαίνει, διογκώθηκε όμως το 2020, όταν το Φόρουμ πραγματοποιήθηκε με θέμα «Η Μεγάλη Επανεκκίνηση» (The Great Reset). Το ερώτημα ήταν το πώς οι κοινωνίες και οι οικονομίες θα μπορούσαν να ανακάμψουν από την πανδημία και να χτίσουν ένα πιο βιώσιμο μέλλον.

Τώρα, όχι μόνο στα κοινωνικά δίκτυα αλλά ακόμα και σε συντηρητικές τηλεοπτικές εκπομπές, η Μεγάλη Επανεκκίνηση είναι συνώνυμο μιας προσπάθειας καταστρατήγησης των ανθρώπινων δικαιωμάτων με πρόσχημα την κρίση δημόσιας υγείας. Μέτρα όπως τα lockdown και οι υποχρεωτικοί εμβολιασμοί, λένε κάποιοι, ήταν στην πραγματικότητα εργαλεία για εδραίωση της εξουσίας και περιορισμό των ατομικών ελευθεριών,

Σε καιρούς ανασφάλειας, λέει η Τζέιμισον, το κοινό είναι πιο ευάλωτο στην παραπληροφόρηση, καθώς οι θεωρίες συνωμοσίας αναδεικνύονται ως εργαλείο που υποτίθεται εξηγεί το χάος.

Ερευνητές που μελετούν τον εξτρεμισμό προειδοποιούν ότι οι συνωμοσιολογικοί ισχυρισμοί γίνονται πιο δημοφιλείς και πιο ανησυχητικοί.

Σε διαδήλωση που πραγματοποιήθηκε έξω από εκκλησία της Νέας Υόρκης το φιονόπωρο, μια φωτογραφία του Κλάους Σουάμπ, προέδρου του Φόρουμ το 2020, εμφανιζόταν σε μια μεγάλη οθόνη μαζί με άλλους «κακούς» που κατηγορούνται ότι απειλούν τις αμερικανικές αξίες.

Η διαδήλωση, την οποία οργάνωσαν μέλη του χριστιανο-εθνικιστικού κινήματος, παρουσίαζαν τη Μεγάλη Επανεκκίνηση ως σχέδιο ανατροπής των θεμελίων της Αμερικής.

Η φράση Μεγάλη Επανεκκίνηση χρησιμοποιήθηκε πάνω από 60 φορές σε εκπομπές του συντηρητικού δικτύου Fox News το 2022, σύμφωνα με στοιχεία του Internet Archive. Το 2021 είχε χρησιμοποιηθεί μόνο 30 φορές και το 2020 περίπου 20.

Βιβλίο με τίτλο «Η Μεγάλη Επανεκκίνηση: Ο Πόλεμος για τον Κόσμο» δημοσίευσε τον Αύγουστο ο γνωστός συνωμοσιολόγος Άλεξ Τζόοουνς, ο οποίος πρόσφατα καταδικάστηκε για τον ισχυρισμό του ότι το μακελειό στο σχολείο Σάντι Χουκ ήταν στην πραγματικότητα φάρσα.

Το βιβλίο εξετάζει τη «διεθνή συνωμοσία της παγκόσμιας ελίτ για την υποδούλωση της ανθρωπότητας και όλης της ζωής στη Γη».

Παιδεραστία

Αν και πολλοί εκφράζουν επικρίσεις για το Φόρουμ του Νταβός, επισημαίνοντας για παράδειγμα ότι είναι μια συνάντηση για πλούσιους που καταφθάνουν με ρυπογόνα ιδιωτικά αεροπλάνα, πολλές επιθέσεις βασίζονται στον παραλογισμό.

Για παράδειγμα, τον περασμένο μήνα ένας δικτυακός τόπος που ειδικεύεται στην παραπληροφόρηση ισχυρίστηκε ότι ο Κλάους Σουάμπ, ο πρόεδρος του Φόρουμ το 2020, θέλει να αποποινικοποιήσει τις σεξουαλικές επαφές ανάμεσα σε παιδιά και ενήλικες. Ο ισχυρισμός αναπαράχθηκε δεκάδες χιλιάδες φορές στο Twitter και το Facebook.

Ο δε ισχυρισμός ότι το Νταβός θέλει να αναγκάσει τον κόσμο να αντικαταστήσει το κρέας με έντομα οφείλεται μια ακραία παρανόηση για ένα άρθρο που είχε αναρτηθεί στο δικτυακό τόπο του Φόρουμ.

Σε ένα άλλο, πιο πρόσφατο περιστατικό, συνομωσιολόγοι ισχυρίστηκαν ότι ο ρεπουμπλικανός γερουσιαστής Κέβον ΜακΚάρθι «διορίστηκε» από το Φόρουμ πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων πριν εκλεγεί με ψηφοφορία.

Τέτοιες αναρτήσεις θα μπορούσαν να ωθήσουν το κοινό σε πιο ακραίες θεωρίες συνωμοσιολογίας ή ακόμα και να μεταφραστούν σε βία στον πραγματικό κόσμο, λέει ο Άλεξ Φράιντφελντ, ερευνητής της οργάνωσης Anti-Defamation League που μελετά τον αντικυβερνητικό εξτρεμισμό.

«Μπορούν να δημιουργήσουν εχθρούς που ο κόσμος πιστεύει ότι ευθύνονται για οτιδήποτε κακό συμβαίνει στον κόσμο» σχολίασε ο Φράιντφελντ.

«Όταν συμβεί αυτό, όταν πιστέψεις ότι ένα συγκεκριμένο πρόσωπο ή μια ομάδα ευθύνεται για αυτές τις επιθέσεις, η ιδέα της χρήσης βίας ως αντίστασης γίνεται ξαφνικά πιο λογική».