Υπάρχουν συνταγματικά περιθώρια για να αποκλειστεί από τις εκλογές μια εγκληματική οργάνωση τύπου Χρυσής Αυγής –ή οποιοδήποτε κομματικό σχήμα φιλοδοξεί να την διαδεχτεί; Το πρώτο λάθος έγινε όταν αυτή η συζήτηση πήρε δημόσιο χαρακτήρα.

Όχι ως ανάγκη λήψης πρωτοβουλίας, όχι ως πολιτικό τείχος του δημοκρατικού τόξου απέναντι στην επάνοδο της ακροδεξιάς, αλλά ως πρόβλημα, ως ερώτημα που ψάχνει απάντηση.

Το δεύτερο λάθος γίνεται αυτές τις μέρες: η κυβέρνηση στέλνει μια τροπολογία που «δεν περνάει» στην αντιπολίτευση, αυτή διαρρέεται στον τύπο, ο ΣΥΡΙΖΑ δηλώνει πως θα καταθέσει μια δική του καλύτερη και το ΠΑΣΟΚ προκρίνει διορθώσεις και ζητάει γνωμοδότηση του Επιστημονικού Συμβουλίου της Βουλής. Τουλάχιστον δύο ακόμα κόμματα δεν βλέπουν με το καλύτερο μάτι την όλη νομική πρωτοβουλία.

Αυτό το ζήτημα είναι ίσως το μοναδικό για το οποίο το πολιτικό σύστημα στο σύνολό του θα μπορούσε να επιδείξει ωριμότητα απλώς με την σιωπή του. Δεν χρειαζόταν τίποτα παραπάνω, καμία κίνηση εντυπωσιασμού, καμιά βιασύνη. Μια διάταξη που έχει πίσω της συντεταγμένες, αν όχι όλες, τουλάχιστον τις περισσότερες δυνάμεις του Κοινοβουλίου (ακόμα και αν στο τέλος έχει συνταγματικό πρόβλημα) έχει στην ουσία κάνει την δουλειά της: έχει χαράξει έναν δρόμο, έχει στείλει το μήνυμα στους ψηφοφόρους πως υπάρχουν μερικά πράγματα που είναι πιο σημαντικά από τα μικροκομματικά συμφέροντα, που έχουν μεγαλύτερη αξία από το εκλογικό αποτέλεσμα. Η δημοκρατία έχει κερδίσει προτού φτάσουμε στην κάλπη.

Η ιστορία δεν είναι τόσο μακρινή –μόλις δέκα χρόνια έχουν περάσει από τότε που είδαμε για πρώτη φορά νεοναζιστικά μορφώματα στα έδρανα του Κοινοβουλίου.

Σήμερα τι έχουμε; Μια συζήτηση που γίνεται δημόσια, μπερδεύοντας συνταγματολόγους και πολιτικούς, εγείροντας άλλου είδους αντανακλαστικά, κομματικά και ιδεολογικά. Γιατί ο Πρωθυπουργός επέλεξε να ανοίξει το θέμα στην τελευταία του συνέντευξη, προαναγγέλλοντας κινήσεις ώστε αυτές να του αποδοθούν προσωπικά, λίγες μέρες μετά το μπέρδεμα που προέκυψε με την κυβερνητική στάση για την κηδεία του τέως;

Γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ, αντί να προτείνει εναλλακτικές, έθεσε θέμα νέας τροπολογίας;
Ακόμα και το 2023, μετά από διαδοχικές κρίσεις, γιατί μοιάζει τόσο ουτοπικό να έχουμε μάθει κάτι από τα λάθη μας; Είναι ωραίο σύνθημα η «συναίνεση» για όσους θέλουν να απευθυνθούν (και) προς το πολιτικό κέντρο –αρκεί η συναίνεση να έρχεται με τους όρους μας.

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι η συζήτηση των ημερών να προσφέρει μόνο ένα πράγμα: δωρεάν προεκλογική καμπάνια στο κόμμα Κασιδιάρη. Και αυτό το στίγμα θα το κουβαλούν όλοι όσοι μπορούν να το αποτρέψουν.