Διπλωματικό μπρα ντε φερ ΗΠΑ – Τουρκίας

Μία συνάντηση με βαριά και δύσκολη ατζέντα χαρακτηρίζεται αυτή των Μπλίνκεν – Τσαβούσογλου, χθες στην Ουάσιγκτον. Το ραντεβού του τούρκου υπουργού Εξωτερικών με τον αμερικανό ομόλογό του στις ΗΠΑ ξεκίνησε με τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου να θέτει το θέμα του τουρκικού αιτήματος για τα F-16 προτού καν ξεκινήσει η συνάντηση και τον Αντονι Μπλίνκεν να κάνει αναφορά στη συνεισφορά της Τουρκίας στον διάδρομο των σιτηρών, σε σχέση με τις διαπραγματεύσεις Ρωσίας – Ουκρανίας, τονίζοντας ότι τα ζητήματα μεταξύ των δύο χωρών θα λυθούν στο πνεύμα της συμμαχίας και της εταιρικής τους σχέσης. Στις συνομιλίες τέθηκε και ζήτημα ελληνοαμερικανικών και όχι ελληνοτουρκικών σχέσεων, με τον Τσαβούσογλου να παραπονιέται για μία ακόμα φορά για τη διατάραξη των ισορροπιών υπέρ της Ελλάδας.

Τα F-16 και το αίτημα της Αγκυρας για την απόκτηση νέων και εκσυγχρονισμό των παλιών αναδείχθηκε στο ένα από τα δύο όπλα των ΗΠΑ στο διπλωματικό παζάρι που έχει ξεκινήσει ο τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Στα όπλα της Ουάσιγκτον και το ζήτημα της τουρκικής τράπεζας Halkbank και της άσκησης διώξεων σε αυτήν στις ΗΠΑ όσον αφορά τις κατηγορίες ότι βοήθησε στο ξέπλυμα δισεκατομμυρίων δολαρίων προκειμένου το Ιράν να αποφύγει τις αμερικανικές κυρώσεις. Στη φαρέτρα της Τουρκίας το πιο ισχυρό όπλο είναι ο εκβιασμός με αιχμή το ζήτημα της ένταξης της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, αλλά και η σχέση με τη Ρωσία που της επιτρέπει να παίζει ρόλο διαμεσολαβητή στο ουκρανικό.

Ο Τσαβούσογλου στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε μετά τη συνάντησή του με τον Αντονι Μπλίνκεν υποστήριξε ότι συμφώνησε με τον αμερικανό ομόλογό του πως η πώληση των F-16 στην Τουρκία είναι προς όφελος και του ΝΑΤΟ, ενώ ζήτησε να μη συνδέεται το αίτημα της Αγκυρας για τα αμερικανικά μαχητικά με την υπόθεση της ένταξης της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ. Για τις οποίες επανέλαβε ότι πρέπει να εφαρμόσουν το τριμερές μνημόνιο που έχουν υπογράψει με την Τουρκία. Στις δηλώσεις του για τα F-16 ο Τσαβούσογλου αναφέρθηκε και στον γερουσιαστή Ρόμπερτ Μενέντεζ και τις δηλώσεις του, για να προσθέσει πως αν η διοίκηση Μπάιντεν θέλει, το θέμα αυτό θα λυθεί.

Κληθείς να απαντήσει (ΕΡΤ) αν μπορούν να επηρεάσουν οι κυρώσεις CAATSA την πώληση των F-16 στην Τουρκία ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ απάντησε ότι με δεδομένο ότι οι κυρώσεις δεν επιβάλλονται σε χώρες αλλά σε οντότητες ή ιδιώτες, η πώληση μπορεί να γίνει αν η Προεδρία Αμυντικής Βιομηχανίας (SSB) της Τουρκίας «δεν θα είναι συμβαλλόμενο μέρος στη συναλλαγή».

Οι σχέσεις ΗΠΑ – Ελλάδας

Ερωτηθείς σχετικά με τις σχέσεις ΗΠΑ – Ελλάδας, ο τούρκος ΥΠΕΞ σημείωσε ότι αναφέρθηκε στο ζήτημα και στο γεγονός ότι η ισορροπία στις σχέσεις ΗΠΑ – Ελλάδας – Τουρκίας έχει διαταραχθεί υπέρ της Αθήνας. Και αυτό όπως είπε δεν αφορά μόνο τα F-16. Υποστήριξε δε ότι η Ελλάδα στέλνει αμερικανικά όπλα σε νησιά που θα έπρεπε να είναι αποστρατιωτικοποιημένα και δεν υπάρχει αντίδραση από τις ΗΠΑ, για να προσθέσει ότι ζητήθηκε για μία ακόμα φορά από την Ουάσιγκτον να διατηρήσει τις ισορροπίες.

Ο Τσαβούσογλου αναφέρθηκε επίσης και στις «προκλήσεις» της Ελλάδας όπως είπε, τις οποίες έθεσε ενώπιον του Μπλίνκεν.

Αναφορά έγινε όμως και στις εξελίξεις στη Συρία, αλλά και στο ζήτημα της «τρομοκρατίας». Ο τούρκος ΥΠΕΞ στις δηλώσεις του ανέφερε ότι πρότεινε στην Ουάσιγκτον να θεσμοθετήσουν τις συναντήσεις του Στρατηγικού Μηχανισμού Τουρκίας – ΗΠΑ και να γίνονται δύο φορές τον χρόνο, ενώ σύμφωνα με το πρακτορείο Αναντολού, συζητήθηκε και το ζήτημα της ενεργειακής συνεργασίας Αγκυρας – Ουάσιγκτον.

Το παζάρι στις σχέσεις ΗΠΑ – Τουρκίας αναμένεται να συνεχιστεί, καθώς ενόψει εκλογών ο Ερντογάν χρειάζεται να εμφανίσει κέρδη. Ενώ αναμένεται και το υπό προγραμματισμό ταξίδι του Μπλίνκεν σε Ελλάδα – Τουρκία και Ισραήλ για τον Φεβρουάριο, που αν επιβεβαιωθεί θα κριθεί αν θα μπορέσει να αξιοποιηθεί και ως «ψήφος εμπιστοσύνης» στον Ερντογάν προεκλογικά από την Αγκυρα. Με την Ουάσιγκτον να θέλει από την πλευρά της να στείλει ένα μήνυμα σταθερότητας στην περιοχή.

Την ίδια στιγμή η Αγκυρα συνεχίζει τις προκλήσεις απέναντι στην Αθήνα με την έκδοση αντι-Navtex αμφισβητώντας την εξουσιοδότηση της Ελλάδα να εκδίδει navtex για άσκηση σε περιοχή νότια της Καρπάθου και της Ρόδου και ανατολικά της Κρήτης, επικαλούμενη το αφήγημα της «Γαλάζιας Πατρίδας». Παράλληλα επιμένει στην πολιτική των παραβιάσεων που χθες έφτασαν τις 34.

Σε επιφυλακή η Αθήνα

Ο Νίκος Δένδιας χθες συμμετείχε σε συνάντηση των κρατών – μελών της ΕΕ, την οποία διοργάνωσε η πρεσβεία της Σουηδίας στο πλαίσιο της προεδρίας της στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Σύμφωνα με πληροφορίες μεγάλος μέρος της συζήτησης μονοπώλησαν τα ελληνοτουρκικά με τους πρέσβεις να ρωτούν αν υπάρχουν δίαυλοι επικοινωνίας και πόσο πιθανό είναι ένα «θερμό επεισόδιο». Ο Δένδιας – όπως ανέφεραν αρμόδιες πηγές – επέμεινε στις θέσεις της Αθήνας, σημειώνοντας τη συνάντηση Μπούρα – Καλίν στις Βρυξέλλες, ενώ εκτίμησε ότι μέχρι τις εκλογές και στις δύο χώρες η Αγκυρα θα κρατήσει τους τόνους ψηλά. Εθεσε το ζήτημα του casus belli, και παρά το γεγονός ότι απάντησε αρνητικά στο αν θεωρεί πιθανό ένα «θερμό επεισόδιο», υπογράμμισε ότι η ένταση που συντηρεί η Τουρκία επιβάλλει στην Αθήνα να παρακολουθεί τις εξελίξεις παραμένοντας σε εγρήγορση και επιφυλακή για κάθε ενδεχόμενο.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΝΕΑ