Δύσκολη αναμέτρηση

Η κοινοβουλευτική παρουσία μιας εγκληματικής συμμορίας με ανοιχτά νεοναζιστική ιδεολογία στην ελληνική Βουλή υπήρξε μία από τις πιο τραγικές στιγμές της βαθιάς πολιτικής κρίσης της δεκαετίας του 2010. Τροφοδοτήθηκε από τη διάρρηξη των σχέσεων εκπροσώπησης των παραδοσιακών κομμάτων, τη μακρόχρονη «κανονικοποίηση» στη δημόσια σφαίρα πλευρών της ακροδεξιάς ιδεολογίας, από τον ρατσισμό και την εχθρότητα στους μετανάστες έως τη λατρεία της ιεραρχίας και της εξουσιαστικής βίας, αλλά και το ότι τμήματα των λαϊκών τάξεων μετέτρεψαν την απαξίωση που βίωναν σε μίσος για τον «άλλο». Στην πράξη ενισχύθηκε και από το γεγονός ότι χρειάστηκε να φτάσουμε στη δολοφονία του Παύλου Φύσσα για να ενεργοποιηθεί η διαδικασία ποινικής δίωξης για το σύνολο της εγκληματικής της δραστηριότητας.

Ωστόσο, αποδεικνύεται ότι η διάλυση της Χρυσής Αυγής, ύστερα από τις ποινικές καταδίκες, δεν σήμαινε και το τέλος της απήχησης της ιδεολογίας της. Αλλωστε, η «κανονικοποίηση» της ακροδεξιάς ιδεολογίας δεν έχει σταματήσει, εάν αναλογιστούμε τόσο τις πολιτικές της «Ευρώπης-Φρούριο» όσο και το πώς η ακροδεξιά αναφορά παραμένει δημοφιλής «σημαία ευκαιρίας» για φιλόδοξους πολιτευτές, συχνά και εντός κομμάτων του «συνταγματικού τόξου», την ώρα που διεργασίες που προσφέρουν ακροατήριο στην Ακροδεξιά, όπως είναι η εξατομίκευση, ο κατακερματισμός και η πολιτική και κοινωνική απομόρφωση τμημάτων των λαϊκών τάξεων, παραμένουν στοιχεία ενεργά της συγκυρίας.

Αυτό σημαίνει ότι η προσπάθεια να απαντηθεί το ενδεχόμενο κοινοβουλευτικής επιστροφής νεοφασιστικών σχηματισμών μέσα από μια στοχευμένη νομική απαγόρευσή τους, κινδυνεύει να αποβεί ουσιωδώς αλυσιτελής, κινούμενη μάλιστα κοντά στην επικίνδυνη ατραπό της απαγόρευσης κομμάτων με βάση την ιδεολογία τους και τη γενικευτική παράμετρο της αμφισβήτησης του δημοκρατικού πολιτεύματος (που δεν απέχει από την «αμφισβήτηση του κοινωνικοπολιτικού συστήματος»). Αντιθέτως, η ανασυγκρότηση των θεσμών συλλογικής διεκδίκησης των λαϊκών τάξεων, η διαμόρφωση νέας ενότητάς τους στη βάση της αλληλεγγύης και της κοινής προσπάθειας, και η άρθρωση των δικών τους συλλογικών αιτημάτων συνιστούν αποτελεσματικότερο δρόμο απομόνωσης και περιθωριοποίησης του φασισμού.