Στενά της Μαλάκκα: Πώς μπορεί ένα ηφαίστειο να προκαλέσει παγκόσμια καταστροφή

Το Στενό της Μαλάκκα, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ένας από τους πιο ζωτικούς Πορθμούς της παγκόσμιας οικονομίας. Σύμφωνα με το BBC, πρόκειται για ένα σημείο εμπορικής ασφυξίας κατά την περίοδο εκθέσεων Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου. Αυτό δικαιολογείται από το γεγονός πως κάθε χρόνο περίπου 90.000 πλοία διέρχονται από το Στενό το οποίο συνδέει τον Ινδικό Ωκεανό με τον Ειρηνικό. Το φορτίο αυτών των πλοίων αποτελείται από σιτηρά, αργό πετρέλαιο και κάθε άλλο είδος εμπορίου. Πάνω από αυτά τα πλοία βρίσκεται μια από τις πιο πολυσύχναστες αεροπορικές διαδρομές στον κόσμο, και κάτω από αυτά, κατά μήκος του πυθμένα της θάλασσας, υπάρχει μια πυκνή συστοιχία υποβρύχιων καλωδίων διαδικτύου που κρατούν τον κόσμο συνδεδεμένο.

Σύμφωνα με ερευνητές, υπάρχει μεγάλος κίνδυνος να πλήξει την περιοχή μία φυσική καταστροφή, όπως για παράδειγμα ένας σεισμός ή ένα ηφαίστειο, κάτι που θα είχε καταστροφικές συνέπειες για ολόκληρη την υφήλιο. Η διατάραξη βασικών εμπορικών οδών, αποτελεί ένα συχνό πρόβλημα το οποίο βασίζεται είτε στην εγκληματικότητα είτε σε ανθρώπινο λάθος, Ωστόσο, το Στενό της Μαλάκκα, βρίσκεται υπό την ασφάλεια της Ινδονησίας, της Μαλαισίας, της Σιγκαπούρης και της Ταϊλάνδης, δίνοντας την αίσθηση ελέγχου.

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος όμως για το Στενό της Μαλάκκα, προέρχεται από τον φυσικό κόσμο. Στην περιοχή φαίνεται να συγκεντρώνονται κατά  μήκος της ακτής της Σουμάτρας και του νοτιότερου τμήματος της Ιάβας, ακολουθώντας την πορεία της τάφρου της Σούντας, μια ζώνη σεισμικής δραστηριότητας και αρκετά ηφαίστεια. Στο Στενό της Σούντας, που χωρίζει την Ιάβα από τη Σουμάτρα, βρίσκεται το Κρακατόα και δυτικότερα το Ταμπόρα, η έκρηξη του οποίου το 1815 προκάλεσε αποτυχία στις καλλιέργειες μέχρι την Ευρώπη και τις ανατολικές Ηνωμένες Πολιτείες.

Σύμφωνα με ερευνητές του Κέντρου Μελετών Κινδύνου του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ, μία έκρηξη VEI6 στο Μαράπι, θα μπορούσε να παράγει σύννεφα τέφρας και λεπτά τέφρα – θραύσματα πετρωμάτων που εκτινάσσονται στον αέρα – τα οποία θα κυμάτιζαν κατά μήκος του πορθμού της Μάλακα προς τη Σιγκαπούρη και τη Μαλαισία. Οι επακόλουθες ζημιές στις τοπικές υποδομές και τις αλυσίδες εφοδιασμού, με τις αερομεταφορές να πλήττονται ιδιαίτερα σοβαρά, θα μπορούσαν σε συνδυασμό με μια παγκόσμια πτώση της θερμοκρασίας κατά 1 C να εξαλείψουν περίπου 2,51 εκατ. δολάρια (2 εκατ. λίρες/ 2,3 εκατ. ευρώ) από το παγκόσμιο ΑΕΠ σε μια πενταετία.

Για παράδειγμα, ένα από τα ενεργά ηφαίστεια που βρίσκονται κοντά στο Στενό της Μαλάκκα, μπορει να προκαλέσει επιπτώσεις ανάλογες με την VEI6. Παράλληλα, ένας σεισμός μεγάλης κλίμακας θα μπορούσε να απειλήσει την περιοχή στον ίδιο βαθμό. Θα μπορούσε να προκαλέσει ένα τσουνάμι που θα έπληττε το στενό, όπως το τσουνάμι της Boxing Day το 2004. Θα προκαλούσε επίσης ρεύματα θολότητας – σύννεφα από ταχέως κινούμενα, αναταραγμένα ιζήματα – που θα διέσχιζαν τον πυθμένα της θάλασσας.

Ο Smith, ειδικός σε θέματα ναυτιλίας στο Ινστιτούτο Ενέργειας του πανεπιστημίου του, λέει ότι οι μηχανές των πλοίων θα πρέπει να είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν την τέφρα και ότι ένα τσουνάμι είναι πιο επικίνδυνο για τους ανθρώπους στην ξηρά, όπου το κύμα σπάει και είναι μεγαλύτερο, παρά στη θάλασσα.

Μία τεράστια οικονομική καταστροφή

Υπάρχει ακόμα το θέμα των καθηλωμένων αεροπλάνων. Η έκρηξη του ηφαιστείου Eyjafjallajökull η οποία χρονολογείται μεταξύ Μαρτίου και Ιουνίου 2010 στην Ισλανδία προκάλεσε εξαήμερη απαγόρευση του εναέριου χώρου, με αποτέλεσμα την αναστάτωση εκατομμυρίων ανθρώπων.

Ακόμη χειρότερα, η διακοπή αυτών των καλωδίων θα προκαλούσε οικονομικό πανδαιμόνιο. Ο Mani υπογραμμίζει τη θραύση πολλών υποθαλάσσιων καλωδίων διαδικτύου από σεισμό κοντά στην Ταϊβάν το 2006, αφήνοντας ένα μόνο καλώδιο που συνδέει το Χονγκ Κονγκ με τον υπόλοιπο κόσμο. «Χρειάστηκαν 45 ημέρες για την επισκευή των άλλων καλωδίων και ήταν πολύ τυχερό που ένα από αυτά κατάφερε να επιβιώσει. Φανταστείτε 45 ημέρες χωρίς τίποτα για το Χονγκ Κονγκ και την ευρύτερη περιοχή».

Όπως φαίνεται η Διακυβερνητική Ωκεανογραφική Επιτροπή και η Unesco έχουν δημιουργήσει συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης για γεγονότα όπως τα τσουνάμι, και υπάρχει μια υπάρχουσα υπηρεσία που προειδοποιεί τη ναυτιλία για μετεωρολογικές ή γεωλογικές καταστροφές. Η ιαπωνική ακτοφυλακή είναι ο ορισμένος συντονιστής της περιοχής που περιλαμβάνει το Στενό της Μαλάκκα.