Νικόλας Γιατρομανωλάκης: «Μου πήρε πολλά χρόνια να εμπιστευτώ άλλους»

Στην επικαιρότητα βρίσκεται η αντιπαράθεση που έχετε με τους καλλιτέχνες και τα πτυχία τους.

Η ιστορία του Προεδρικού Διατάγματος έφερε στην επιφάνεια ένα σοβαρό θέμα που έχει μείνει άλυτο δεκαετίες. Το ότι δεν υπάρχουν για τις παραστατικές τέχνες στην Ελλάδα σπουδές πανεπιστημιακού επιπέδου – και στο κομμάτι της μουσικής η ωδειακή εκπαίδευση δεν έχει διαβαθμιστεί. Αυτό πρέπει να αντιμετωπιστεί. Ξεκινήσαμε μια συζήτηση με τους κρατικούς φορείς, τα τελευταία δύο χρόνια, πάνω στο συγκεκριμένο θέμα.

Ομως το Προεδρικό Διάταγμα αφορά κάτι άλλο: προσλήψεις μέσω ΑΣΕΠ στο Δημόσιο. Οι καλλιτέχνες που προσλαμβάνονται για να παραγάγουν καλλιτεχνικό έργο δεν προσλαμβάνονται μέσω ΑΣΕΠ, ούτε μέσω ενιαίου μισθολογίου. Εχουν απόλυτο δίκιο οι καλλιτέχνες, κι εγώ συντάσσομαι μαζί τους, στο γεγονός ότι εκκρεμεί το κενό πανεπιστημιακής εκπαίδευσης στις παραστατικές τέχνες – ειδικά σε μια χώρα σαν την Ελλάδα.

Θα λυθεί πιστεύετε;

Εχουμε ξεκινήσει, πριν από δυόμισι χρόνια, μια ολόκληρη προεργασία μαζί με τους κρατικούς φορείς προκειμένου να σχεδιαστεί ένα τέταρτο έτος σπουδών – στο Εθνικό Θέατρο, στο ΚΒΘΕ, στο Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης και στην Κρατική Σχολή Ορχηστικής Τέχνης. Αυτό προκειμένου να τεθεί σε λειτουργία, απαιτεί τη συνεργασία με το υπουργείο Παιδείας.

Είναι σημαντικό που στις 9 Ιανουαρίου, στη σύσκεψη που έγινε υπό τον Πρωθυπουργό, αποφασίστηκε να υπάρχουν για πρώτη φορά μεικτές επιτροπές – υπουργείου Πολιτισμού και Παιδείας – για να εξεταστούν αυτά τα θέματα. Ενα ζήτημα που εκκρεμεί 40 χρόνια δεν μπορεί να λυθεί εν μιά νυκτί. Κάποιος λόγος υπάρχει.

Ποιος είναι αυτός;

Υπάρχουν αντιστάσεις μέσα στο εκπαιδευτικό σύστημα.

Μιλάτε για συντεχνίες;

Ναι. Ομως πιστεύω ότι κάτι κινείται πια και το θεωρώ πολύ θετικό.

Είναι η πιο σκληρή μάχη που δίνετε; Το πιο δύσκολο σημείο της διαδρομής σας;

Υπάρχουν πολλών ειδών δυσκολίες που αντιμετωπίζω ως πολιτικός. Αλλά αυτού του είδους τα ζητήματα τα αντιμετωπίζω με μια ψυχραιμία και ηρεμία, γιατί γνωρίζω τι είναι αυτό που πρέπει να γίνει. Πιο πολύ με δυσκολεύουν άλλου τύπου καταστάσεις στην πολιτική. Οπως τα πισώπλατα μαχαιρώματα, οι διπρόσωποι άνθρωποι και όταν αντιλαμβάνομαι ότι έχω απέναντί μου κάποιον που δεν τον ενδιαφέρει να βρεθεί λύση, αλλά αποσκοπεί σε πρόσκαιρο μικροκομματικό όφελος. Επίσης οι άνθρωποι που δεν έχουν αρχές.

Οταν αποφασίσατε να ασχοληθείτε με την πολιτική σίγουρα γνωρίζατε πως ό,τι αναφέρατε είναι μέρος της. Δεν ήσασταν προετοιμασμένος;

Ημουν προετοιμασμένος εγκεφαλικά. Ομολογώ ότι δεν ήμουν προετοιμασμένος συναισθηματικά. Το λογικό κομμάτι του εαυτού μου το προέβλεπε, το ανέμενε, σκεφτόταν ότι μπορεί να προκύψει. Το αν θα το αφήσεις να σε πειράξει, μέχρι πού, πώς. Σε τέτοιες περιπτώσεις λέω στον εαυτό μου, για να το ξεπερνάω, πως δεν πρόκειται για κάτι προσωπικό – θα το έκαναν σε οποιονδήποτε βρισκόταν στη θέση μου τη συγκεκριμένη στιγμή.

Τις μεγαλύτερες συγκρούσεις τις έχετε στο οικείο πολιτικό σας περιβάλλον ή απ’ έξω;

Από την εποχή του Ποταμιού, για διαφορετικούς λόγους, διαφορετικές πλευρές, έχουν προβεί σε διαφορετικές επιθέσεις.

Ποιες σας πληγώνουν περισσότερο;

Αυτές που βασίζονται σε ψέματα. Επίσης οι περιπτώσεις που χτυπάνε κάτω από τη μέση. Για παράδειγμα, δημοσιεύθηκε ένα άρθρο σε αριστερή εφημερίδα που έλεγε ότι δεν έχει υπάρξει άνθρωπος που να έχει προβάλει την προσωπική του ζωή όπως εγώ, παρά μόνο η Τσιτσιολίνα. Δηλαδή με συνέκριναν με μια γυναίκα που εργαζόταν στον χώρο του πορνό κινηματογράφου, μπερδεύοντας το γεγονός ότι εγώ απλώς έχω πει ανοιχτά πως είμαι gay. Δεν έχω προβάλει την προσωπική μου ζωή, όπως μια γυναίκα που η δουλειά της ήταν να προβάλλει γυμνό το σώμα της και να κάνει σεξ μπροστά στην κάμερα. Και αυτό το έγραψε μια προοδευτική εφημερίδα. Το θεώρησα εξαιρετικά χυδαίο.

Μιλήσατε ανοιχτά για τον σεξουαλικό σας προσανατολισμό επειδή προέκυπτε από μια οντολογική ανάγκη ή επειδή θέλατε να εμπνεύσετε και άλλους ανθρώπους;

Το έχω πει αρκετές φορές και θα το πω όσες φορές χρειαστεί. Είχα πει ότι αν έμπαινα στην πολιτική θα πολιτευόμουν με τον δικό μου τρόπο. Μέρος του τρόπου αυτού ήταν να είμαι ανοιχτός και ξεκάθαρος για το ποιος είμαι. Μέρους του ποιος είμαι είναι και η σεξουαλική μου ταυτότητα. Επομένως το να το απέκρυπτα θα υπονοούσε ότι υπάρχει κάτι μεμπτό.

Επίσης η ορατότητα, το να βλέπεις ανθρώπους που σου μοιάζουν σε κάποια χαρακτηριστικά είναι βασικό – αυτό λένε όλες οι αναλύσεις. Οταν ήμουν παιδί δεν υπήρχε κάποιο άτομο στην πολιτική που να έλεγε με έναν τρόπο «κοίτα, αυτό που θέλεις και ονειρεύεσαι μπορείς να το πραγματοποιήσεις, γιατί το έκανε και κάποιος άλλος». Οτι δεν είναι μεμπτό, τρελό και παράλογο. Εκείνο που προέκυπτε ήταν ότι αυτά τα δύο δεν συνδυάζονται: να είσαι ανοιχτά γκέι και να είσαι στην πολιτική.

Μεγαλώσατε με την πεποίθηση ότι η σεξουαλική σας επιλογή ήταν λάθος;

Μου έλεγαν όλοι ότι δεν θα τα καταφέρω γιατί είμαι γκέι – στην καλύτερη περίπτωση προέβλεπαν ότι θα γινόμουν σύμβουλος σε κάποιον πολιτικό. Αλλά και σε προσωπικό επίπεδο μου είπε κάποιο άτομο ότι θα είμαι για πάντα δυστυχισμένος και μόνος.

Τώρα τι σας λένε;

Είναι όλοι πολύ κουλ. Κάποιοι μάλιστα ισχυρίζονται πως το έχω εκμεταλλευτεί προς όφελός μου, ότι το εργαλειοποίησα. Ολα αυτά τα θέματα δεν είναι θέματα μόδας.

Ως παιδί δύο ακαδημαϊκών γονέων ποια είναι τα υπέρ και τα κατά;

Είχα πρόσβαση σε άπειρη γνώση, ανέπτυξα κριτική ικανότητα και μπορούσα να κάνω όποια ερώτηση ήθελα. Τα κατά: ανέπτυξα πολύ το εγκεφαλικό κομμάτι εις βάρος του συναισθηματικού. Εχω ένα συναισθηματικό έλλειμμα.

Η επιστημονική έρευνα λέει ότι αυτό συνδέεται με τη σχέση που έχει το παιδί με τους γονείς του.

Σίγουρα και αυτό έχει παίξει ρόλο.

Προσπαθήσατε να αποκαταστήσετε αυτή τη δυσλειτουργία;

Ναι, διότι θεωρώ πολύ σημαντικό αν κάτι μας ενοχλεί – είτε είναι σωματικό είτε ψυχικό – να βρίσκουμε τρόπο να το θεραπεύσουμε. Προφανώς το έχω κάνει κι εγώ.

Το έχετε θεραπεύσει;

Δεν είμαι εκεί όπου ήμουν. Θεωρώ ότι οι άνθρωποι είμαστε ένα έργο σε εξέλιξη.

Θυμάστε μια απολύτως δυστυχισμένη στιγμή από την παιδική σας ηλικία και μια απολύτως ευτυχισμένη;

Απολύτως δυστυχισμένη όταν δεχόμουν μπούλινγκ στο γυμνάσιο και με φώναζαν «αδελφή» χωρίς να γνωρίζω καν τι θα πει αυτό. Δεν ήξερα καν με ποιον να το μοιραστώ και σε ποιον να το εξηγήσω.

Στους γονείς σας το είπατε, στους καθηγητές σας;

Οχι. Ηταν μια πολύ μοναχική διαδρομή.

Σας καθόρισε αυτό;

Φυσικά. Εμαθα να μην εμπιστεύομαι κανέναν και να μη βασίζομαι σε κανέναν παρά μόνο στον εαυτό μου. Μου πήρε πολλά χρόνια να μπορέσω να εμπιστευτώ άλλους ανθρώπους.

Οι άνθρωποι που ήταν κοντά σας δεν έβλεπαν ότι υποφέρατε ως παιδί;

Δεν το ξέρω.

Δεν ρωτήσατε ποτέ;

Οχι. Οταν μεγαλώνεις και νιώθεις ότι εσύ έχεις κάνει κάτι κακό ή κάτι λάθος, ντρέπεσαι γι’ αυτό. Σε κάθε περίπτωση όλο αυτό το διαχειρίστηκα εντελώς μόνος μέχρι τα 21, 22 μου.

Τι συνέβη τότε;

Συνειδητοποίησα ότι πρέπει κάτι να κάνω, διαφορετικά θα είμαι εξαιρετικά δυστυχής. Αποφάσισα ό,τι μπλόκαρα όλα αυτά τα χρόνια να το εξερευνήσω: με το να ανοιχτώ λίγο παραπάνω, ψάχνοντας, μιλώντας, ρωτώντας.

Τι σας απελευθέρωσε;

Οταν αναρωτήθηκα: «Αυτή θα είναι η ζωή μου; Ετσι θα ζω;». Σκεφτόμουν όχι ότι είχαν δίκιο οι άλλοι, αλλά ότι σίγουρα δεν θα είναι μια εύκολη διαδρομή. Μου περνούσε από το μυαλό ότι μπορεί να περιθωριοποιηθώ, ότι μπορεί να έχει αντίκτυπο στην προσωπική μου ζωή, να χάσω φίλους, δουλειές. Το γεγονός ότι έφυγα στο εξωτερικό με βοήθησε πολύ. Μου έδωσε μια απόσταση, ακόμη και γεωγραφική, από τα πράγματα που κάποιες φορές ήταν πολύ χρήσιμη.

Η ενασχόληση με την πολιτική έχει μια σφραγίδα επιτυχίας. Αντικατέστησε την απόρριψη που ενδεχομένως νιώσατε;

Οχι, γιατί δεν βιώνω την πολιτική ως κάτι λαμπερό. Τουναντίον. Θεωρώ ότι είναι μια δουλειά – και με τον τρόπο που την κάνω – με πάρα πολλή λάντζα και έτσι πρέπει να γίνεται. Ο λόγος που με ενδιαφέρει η πολιτική είναι γιατί νιώθω ότι μπορώ να είμαι χρήσιμος.

Δίνει όμως εξουσία η πολιτική.

Δεν είμαι σε θέση να την αντιληφθώ. Αισθάνομαι την ευθύνη μόνο.

Αισθανθήκατε ποτέ ότι το βάρος είναι μεγαλύτερο απ’ ό,τι μπορείτε να σηκώσετε;

Είναι μια δουλειά που σε φέρνει αντιμέτωπο με τα όριά σου. Για να αλλάξουν τα πράγματα θέλει μεγάλη προσπάθεια, επιμονή και μια ολόκληρη στρατηγική για να καμφθούν αντιστάσεις και να αντιμετωπιστούν παθογένειες πάρα πολλών ετών. Πρέπει να δημιουργείς συναίνεση γύρω από αυτά που επιδιώκεις, να πείθεις τους άλλους με επιχειρήματα για την αξία, τη χρησιμότητα και την αξία αυτών.

Ο μεγαλύτερος συμβιβασμός που έχετε κάνει για χάρη της πολιτικής;

Η απώλεια της ιδιωτικότητας.

Πώς ονειρεύεστε τη συνέχεια; Περιγράψτε μου μια ιδανική εικόνα για εσάς.

Το έχω σκεφτεί πάρα πολύ, έχω συμφιλιωθεί με την ιδέα ότι κάποια πράγματα δεν τα ελέγχουμε και είμαι ΟΚ με αυτό. Βλέπω τον εαυτό μου με πάρα πολλά ζώα.

Παιδιά θα θέλατε να αποκτήσετε;

Ναι, αλλά φοβάμαι πάρα πολύ. Είναι η μεγαλύτερη ευθύνη που υπάρχει στον κόσμο.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ «ΤΑ ΝΕΑ»