Leopard 2: Τι είναι και γιατί τα θέλει τόσο πολύ η Ουκρανία

Η Ουκρανία δηλώνει ότι τα χρειάζεται απεγνωσμένα. Η Δύση διχάζεται για το αν θα πρέπει να τα δώσει. Ο λόγος για τα τανκς – και συγκεκριμένα τα τανκς Leopard 2 – που η χώρα της ανατολικής Ευρώπης έχει αναδείξει ως κομβικά για την επιβίωσή της. Ένας από τους λόγους για αυτό, σύμφωνα με τον Μπεν Μπάρι, ειδικό σε ζητήματα χερσαίου πολέμου στο Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Σπουδών στο Λονδίνο που μίλησε στους Times της Νέας Υόρκης, είναι η εμπειρία του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου, όταν οι ΗΠΑ παρείχαν στη Βρετανία τανκς τύπου Sherman για να αποκρούσουν εχθρικές δυνάμεις στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αφρική.

Όμως γιατί η συζήτηση έχει στραφεί συγκεκριμένα στα Leopard 2; Γιατί τα θέλουν τόσο πολύ οι Ουκρανοί, γιατί δυσκολεύονται να τα δώσουν οι Γερμανοί και πού βρίσκονται τα τανκς των Αμερικανών; Ο βρετανικός Guardian και οι Times αφιέρωσαν άρθρα τους στην επίλυση των κυριότερων από αυτές τις απορίες.

Τι είναι το Leopard 2;

Το Leopard 2 είναι ένα γερμανικής κατασκευής άρμα μάχης με εμβέλεια περίπου 500 χιλιομέτρων. Εντάχθηκε σε στρατιωτικούς εξοπλισμούς για πρώτη φορά το 1979 και έχει μέγιστη ταχύτητα 68 χλμ/ώρα. Είναι εξοπλισμένο με λειόκανο όπλο διαμετρήματος 120 χιλιοστών, αλλά και με δυο ομοαξονικά ελαφρά πολυβόλα.

Πέραν της χρήσης του από τον γερμανικό στρατό, το Leopard 2 αποτελεί συνηθισμένο εξοπλισμό των ευρωπαϊκών κρατών (περισσότερες από 10 χώρες το κατέχουν στο οπλοστάσιό τους), αλλά και σε αρκετές ακόμη χώρες, συμπεριλαμβανομένου του Καναδά. Τα τανκς έχουν χρησιμοποιηθεί στο Κόσοβο, τη Βοσνία, το Αφγανιστάν και τη Συρία (από την Τουρκία), όπου πολλά καταστράφηκαν από αντιαρματικούς πυραύλους.

Τι τα θέλει η Ουκρανία;

Η Ουκρανία έχει δηλώσει πως έχει άμεση ανάγκη από βαρύτερη εξοπλισμό για να αντισταθεί στη ρωσική εισβολή. Το Κίεβο δεν διαθέτει πολλά τανκς, ενώ τα περισσότερα που έχει στην κατοχή του χρονολογούνται στη σοβιετική περίοδο.

Το Κίεβο προειδοποιεί πως πιστεύει ότι η Μόσχα σκοπεύει να εξαπολύσει ισχυρή επίθεση στους επόμενους μήνες, ενώ θεωρεί πως ο πόλεμος θα τελειώσει νωρίτερα αν η Ρωσία ηττηθεί στο πεδίο και η Ουκρανία ανακαταλάβει τα χαμένα της εδάφη.

Αν και η Ουκρανία έχει ήδη πετύχει σημαντικές νίκες, η έλλειψη τανκς συνεπάγεται ότι δεν μπορεί να υποστηρίξει τις επιχειρήσεις της, ενώ ταυτόχρονα αντιμετωπίζει τις ρωσικές δυνάμεις που χρησιμοποιούν όλο και περισσότερα σύγχρονα κα αξιόμαχα T-90.

Η μεγάλη διαθεσιμότητα των Leopard – μεταξύ άλλων και στην γειτονική Πολωνία που θέλει να τα παρέχει στην Ουκρανία – τα καθιστά καλή επιλογή για το Κίεβο.

Η Ουκρανία έχει δηλώσει ότι χρειάζεται 300 τανκς, ενώ δυτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι ακόμη και 100 θα ήταν αρκετά για να αλλάξουν τις ισορροπίες στο πεδίο.

Πού είναι το πρόβλημα;

Τα τανκς πωλούνται στο εκάστοτε κράτος βάσει συγκεκριμένων αδειών εξαγωγής. Η Γερμανία έχει τη δυνατότητα να εμποδίσει την εκ νέου εξαγωγή τους, παρά το γεγονός ότι η Πολωνία υποστήριξε χθες, Πέμπτη, ότι μπορεί απλώς να αγνοήσει τη Γερμανία και να εξάγει τα Leopard που έχει στην κατοχή της.

Η ίδια η Γερμανία διστάζει. Θα προτιμούσε μια κοινή προσέγγιση στο ζήτημα της προμήθειας εξοπλισμών στην Ουκρανία, αντί να εμφανίζεται να κινείται μονομερώς.

Γιατί διστάζει η Γερμανία;

Όπως υπενθυμίζουν οι Times, έπειτα από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο η Γερμανία σταθερά αρνούνταν να παρέχει τα ισχυρότερα όπλα κατασκευής της σε εμπόλεμα μέρη – για λόγους… μάλλον ευνόητους. Σε αυτή τη λίστα βρίσκονται και τα Leopard 2, ακόμη και αν στο μεταξύ έχουν πουληθεί σε στρατούς άλλων κρατών.

Ο δισταγμός αντανακλά και μια βαθιά διχογνωμία μεταξύ των γερμανών πολιτών, όπως αποτυπώθηκε και σε πρόσφατες δημοσκοπήσεις γύρω από το ζήτημα, παρόλο που η συντριπτική πλειοψηφία υποστηρίζει την προμήθεια της Ουκρανίας με άλλα όπλα. Ωστόσο, είναι προφανές ότι τα Leopard 2 διαθέτουν αναβαθμισμένες επιθετικές δυνατότητες.

Η Γερμανία έχει επιχειρήσει να συνδέσει την προσφορά Leopard στην Ουκρανία με μια ευρύτερη συμμαχία, η οποία θα προσέφερε και άλλα τανκς, όπως το US Abrams – ένα άρμα μάχης που σύμφωνα με τους ειδικούς δεν είναι εξίσου κατάλληλο για τον συγκεκριμένο πόλεμο, εξαιτίας τη υψηλής του κατανάλωσης καυσίμων.

Ποιο είναι το επιχείρημα κατά της προσφοράς τανκς;

Οι διαφωνούντες πιστεύουν πως μια τέτοια κίνηση θα αποτελούσε κλιμάκωση της νατοϊκής εμπλοκής στον πόλεμο στην Ουκρανία, αυξάνοντας τους κινδύνους εξάπλωσής του. η Ουκρανία έχει δηλώσει ότι έχει σκοπό να χρησιμοποιήσει τα τανκς αποκλειστικά εντός των διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων της. Ταυτόχρονα, εκείνοι που υποστηρίζουν ότι τα τανκς είναι απαραίτητα, λένε πως η Μόσχα συνεχίζει να κλιμακώνει τη σύγκρουση, επιστρατεύει και άλλους στρατιώτες, βάζει στο στόχαστρο υποδομές αναγκαίες στους αμάχους και προχωρά σε κεκαλυμμένες απειλές για πυρηνικά χτυπήματα.

 Θα στείλει τίποτα και η Ουάσιγκτον;

Σύμφωνα με δυο ειδικούς σε ζητήματα αμερικανικής αμυντικής πολιτικής, μάλλον όχι – τουλάχιστον, όχι σύντομα.

Αν και την Πέμπτη αμερικανοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι θα αποστείλουν περίπου 100 ακόμη στρατιωτικά οχήματα (Strykers και Bradleys) πέρα από τα 50 Bradleys που απέστειλαν στις αρχές του μήνα, η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει τονίσει ότι τα αμερικανικής κατασκευής M1 Abrams, με τις ανάγκες τους για συγκεκριμένα καύσιμα, συχνή συντήρηση και ανταλλακτικά, μεταφορά και εκπαίδευση δεν είναι κατάλληλα για την ανατολική Ουκρανία, όπου οι γραμμές ανεφοδιασμού μπορούν να διακοπούν ανά πάσα στιγμή.

Επιπλέον, όπως τονίζουν οι Times, αμερικανοί αξιωματούχοι ανησυχούν ότι μια τέτοια κίνηση θα θεωρούνταν κλιμάκωση εκ μέρους των ΗΠΑ – μια επικίνδυνη κίνηση για μια υπερδύναμη που επιδιώκει να αποφύγει την εξάπλωση του πολέμου.

Όμως ο Μαξ Μπεργκμαν, πρώην αμερικανός διπλωμάτης και ειδικός σε ζητήματα Ευρωπαϊκής και Ρωσικής Ασφάλειας στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών στην Ουάσιγκτον, δήλωσε στους Times ότι η Ουάσιγκτον έχει ήδη ξεπεράσει αυτή τη γραμμή αποστέλλοντας πυραύλους ακριβείας και άλλα προηγμένα όπλα στην Ουκρανία.