Θεώνη Βαχλιώτη- Όλντριτζ: Η κινηματογραφική ζωή της Ελληνίδας που έντυσε το Χόλιγουντ

Η Θεώνη Όλντριτζ, η οποία το 2011 πέθανε σε ηλικία 88 ετών, μπορούσε και έκανε τα πάντα με τα ρούχα, από τη σκηνή του Broadway στον κινηματογράφο και πάλι πίσω: Είχε ντύσει τον Ρωμαίο και την Ιουλιέτα του Τζόζεφ Παπ για 120 δολάρια, είχε υποσχεθεί σε αμήχανους άντρες που είχαν επιλεγεί ως showgirls στο La Cage Aux Folles ότι δεν θα χρειαζόταν ποτέ να ξυρίσουν το στήθος ή τα πόδια τους.

Περισσότεροι από 1.000 καλλιτέχνες φορούσαν ρούχα της Όλντριτζ κάθε βράδυ στο Μπρόντγουεϊ το 1984, σε πέντε διαφορετικές παραγωγές, και η ίδια έκανε έφοδο σε κάθε παράσταση, «αστυνομεύοντας» όπως το αποκαλούσε «για να βεβαιωθεί ότι τα παιδιά είναι όλα εντάξει».

Photo: tovima.gr

Ντύνοντας τις κούκλες από παιδί

Γεννήθηκε ως Θεώνη Βαχλιώτη, κόρη του γενικού χειρουργού του ελληνικού στρατού στη Θεσσαλονίκη, αλλά μετανάστευσε στις ΗΠΑ, θέλοντας να βρεθεί «εκεί που δεν είχε γίνει πόλεμος».

Είχε ξεκινήσει από παιδί τη σπουδαία, δια βίου συλλογή κούκλας και τη συντήρηση της γκαρνταρόμπας της.

Αφού αποφοίτησε από την αμερικανική σχολή στην Αθήνα, σκέφτηκε να ασχοληθεί με τη μόδα. Ο πατέρας της αρνήθηκε να την υποστηρίξει, αλλά συμφώνησε ότι θα μπορούσε να σπουδάσει θέατρο στις ΗΠΑ, οπότε πήγε στη σχολή θεάτρου Goodman στο Σικάγο, με τη βελόνα στο χέρι από την πρώτη μέρα, και επέκτεινε την πορεία της κερδίζοντας υποτροφία.

Στο ταξίδι προς τα έξω, είχε δει την ταινία του 1945 «Καίσαρας και Κλεοπάτρα» και είχε εντυπωσιαστεί από τα ρούχα της Βίβιαν Λι, στο πολύ θεατρικό έργο του Oliver Messel. «Είπα στον εαυτό μου «υπάρχει ένα μυστήριο στα κοστούμια». Και τότε ήταν που ξεκίνησαν όλα».

«Επειδή το στομάχι ενός πουλιού είναι πάντα πιο ελαφρύ από την πλάτη του»

Παντρεύτηκε τον Τομ Όλντριτζ, έναν ηθοποιό που σπούδαζε σκηνοθεσία στο Goodman. Έκαναν διακοπές στη Νέα Υόρκη το 1949, είδαν το «A Streetcar Named Desire» και το «Death of a Salesman» και υποσχέθηκαν ο ένας στον άλλον ότι θα έφταναν στο Μπρόντγουεϊ.

Επέστρεψε στο θέατρο Goodman, σχεδιάζοντας την πρώτη της παράσταση το 1950 και διδάσκοντας στη σχολή. Το ζευγάρι μετακόμισε στη Νέα Υόρκη μόλις το 1959, χωρίς να γνωρίζει κανέναν εκεί.

Η Θεώνη απέδωσε την καριέρα της που ξεπερνά τον μισό αιώνα σε μια τυχαία συνάντηση στο Μανχάταν με την Τζέραλντιν Πέιτζ, η οποία επρόκειτο να πρωταγωνιστήσει στο «Sweet Bird of Youth».

Η Πέιτζ ήταν απόφοιτος του Goodman, είχε δει παραγωγές της Θεανώς και τη σύστησε στον σκηνοθέτη του «Bird», τον Έλληνα μετανάστη Ελία Καζάν, ο οποίος πέρασε την Όλντριτζ για Γαλλίδα. Εκείνη τον διόρθωσε, εκείνος την προσέλαβε και εκείνη έφτιαξε ένα αξέχαστο φόρεμα για την Πέιτζ, με χάντρες πιο ανοιχτόχρωμες μπροστά «επειδή το στομάχι ενός πουλιού είναι πάντα πιο ελαφρύ από την πλάτη του».

Τη νύχτα της πρεμιέρας, κοίταξε τα ονόματα της μαρκίζας, Πέιτζ, Kαζάν, Πολ Νιούμαν και Τένεσι Ουίλιαμς, και σκέφτηκε: «Πού πας από εδώ και πέρα όταν ξεκινάς με τους καλύτερους στην κορυφή;».

Οι ντίβες δεν ενοχλούσαν την Όλντριτζ

Το να είναι μαζί με τους καλύτερους δεν έκανε την Όλντριτζ πλούσια τόσο γρήγορα. Ο παραγωγός Τζόζεφ Παπ είχε ξεκινήσει ένα ελεύθερο θέατρο σε ένα υπόγειο εκκλησίας, και εκείνη προσφέρθηκε εθελοντικά να σχεδιάσει γι’ αυτόν, με παλιά υφάσματα (ακόμη και κουρτίνες από τα σπίτια των ηθοποιών), για να γίνει η έμπιστη, μόνιμη σχεδιάστρια του για 20 χρόνια, με 80 παραγωγές και όλο το κανονικό πρόγραμμα του Φεστιβάλ Σαίξπηρ της Νέας Υόρκης.

Κέρδισε την πρώτη της υποψηφιότητα για Tony το 1961 και την πρώτη της υποψηφιότητα για Oscar, με το πατρικό της όνομα, για το «Ποτέ την Κυριακή» το 1960, πιθανώς για την διακριτικότητα με την οποία πλαισίωσε το ντεκολτέ και τα οπίσθια της Μελίνας Μερκούρη.

Έντυσε τη Μερκούρη για αρκετές ταινίες μεταξύ του «Στέλλα» (1955) και του Topkapi (1964).

Προφανώς, οι ντίβες δεν ενοχλούσαν την Όλντριτζ – γεννημένη καθησυχαστική, πάντα πίσω από τα παρασκήνια στις πρεμιέρες για να αγκαλιάσει τους ηθοποιούς και να τους πει ότι τα φερμουάρ ήταν σηκωμένα και τα κουμπιά έτοιμα καθώς έκαναν την είσοδό τους – έτσι της ζητήθηκε το 1962 να σχεδιάσει το «Ποιος φοβάται την Βιρτζίνια Γουλφ» και το μιούζικαλ «I Can Get It for You Wholesale», στο οποίο η Μπάρμπρα Στρέιζαντ έκανε το ντεμπούτο της στα 19 της χρόνια, εξωτική με ένα φουστάνι γραμματέα.

Στη συνέχεια, η Όλντριτζ κινήθηκε σε όλες τις κατευθύνσεις, ψηλά και χαμηλά, πλουσιοπάροχα και φτηνά, με ελάχιστη δαπάνη το πρωτότυπο μιούζικαλ «Hair» του Τζόζεφ Παπ στο κέντρο της πόλης (1967) με τους καλλιτέχνες στα δικά τους ζιζάνια των παιδιών των λουλουδιών, βαμμένα και διαλυμένα από την Θεανώ, η οποία ανέπτυξε και την παράσταση. Αρνήθηκε να το ντύσει για τη μεταφορά στο Μπρόντγουεϊ, επειδή οι παραγωγοί δεν θα προσλάμβαναν ολόκληρο το καστ και το συνεργείο ως την οικογένεια που είχαν γίνει.

Οραματίστρια και σκληρά εργαζόμενη

Είχε μόλις επιστρέψει από τριήμερη άδεια για να παραλάβει το Όσκαρ της για τον «Μεγάλο Γκάτσμπι», την πιο βιαστική δουλειά της. Λόγω αλλαγής παραγωγών, ο σκηνοθέτης Τζακ Κλέιτον την είχε προσλάβει μόλις δύο εβδομάδες πριν από τα γυρίσματα, δίνοντάς της ένα πρόγραμμα με δύο μήνες περιθώριο για την κρίσιμη σεκάνς του πάρτι.

Παρέδωσε έναν κήπο γεμάτο αστραφτερές σειρές από λεβάντα και έντυσε την Ντέιζι της Μία Φάροου ώστε να ταιριάζει με τις περιγραφές του Σκοτ Φιτζέραλντ με δροσερά, φτερωτά λευκά ρούχα («Οι πλούσιοι δεν λερώνονταν» θυμήθηκε για τα παιδικά της χρόνια, «δεν τους ένοιαζε, πίστευαν ότι μπορούσαν να τα πετάξουν όλα»).

Η Όλντριτζ επέμεινε ότι η συμβολή του νεαρού τότε σχεδιαστή Ραλφ Λόρεν στην ταινία ήταν μόνο ως ράφτης και προμηθευτής πουκαμίσων, και η θέση του στους τίτλους περιορίστηκε σε δεύτερη μοίρα.

Κάποια στιγμή η Όλντριτζ είπε ότι εκείνη και ο σύζυγός της ήταν σε ετοιμότητα για 50 χρόνια, σπάνια απέρριπταν μια δουλειά ή έπαιρναν ένα μήνα άδεια, ότι εκείνος θα πέθαινε με ένα σενάριο στο χέρι και εκείνη με μια βελόνα. Έφτασε κοντά, ανανεώνοντας το φινάλε με σαμπάνια για την αναβίωση του «A Chorus Line» το 2006. Ο σύζυγός της έπαιξε στο «Boardwalk Empire» του HBO.

«Για μένα καλλιτέχνης είναι αυτός που κάνει κάτι για τον εαυτό του, που δεν χρειάζεται, δηλαδή, να το πουλήσει στους άλλους. Στο δουλειά μας, εκείνο που προέχει είναι να κάνεις τους ηθοποιούς να νιώσουν άνετα, να προσαρμοσθείς σε αυτό που θα τους κάνει να νιώσουν καλύτερα. Γιατί τη βραδιά της πρεμιέρας εσύ μπορείς, αν θες, να πας σε ένα μπαρ να τα πιεις, να μεθύσεις… Οι ηθοποιοί πρέπει να ανέβουν εκεί πάνω και να εκθέσουν την ψυχή τους, για να βγει η παράσταση. Αν, όταν ανέβουν, δεν νιώσουν καλά, σημαίνει ότι εσύ δεν έχεις κάνει σωστά τη δουλειά σου. Λέω καμιά φορά ότι στη δουλειά που κάνω εγώ, πρέπει να ικανοποιήσω τον σκηνοθέτη, τους ηθοποιούς, το κοινό… ως και τον θυρωρό του θεάτρου, που πολλές φορές σου λέει: “Θεώνη, δεν μου αρέσει αυτό που φοράω, τι να κάνω;”» είχε πει σε συνέντευξή της το 2008, στον Θανάση Λάλα και το ΒΗΜΑ.

Η Θεώνη Βαχλιώτη- Όλντριτζ , γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη, στις 22 Αυγούστου του 1922 και πέθανε στο Κονέκτικατ, στις 21 Ιανουαρίου 2011.