Υγεία: Οι ιογενείς λοιμώξεις σχετίζονται με νευρολογικές παθήσεις, αλλά δεν είναι αναγκαστικά «ένοχες»

Μια νέα μεγάλη αμερικανική επιστημονική έρευνα βρήκε πολυάριθμες συσχετίσεις ανάμεσα στις λοιμώξεις από κοινούς ιούς όπως της γρίπης ή του έρπη και σε τουλάχιστον έξι νευροεκφυλιστικές παθήσεις: Αλτσχάιμερ, Πάρκινσον, Πλάγια Μυατροφική Σκλήρυνση, πολλαπλή σκλήρυνση, άνοια και αγγειακή άνοια.

Η έρευνα επιβεβαιώνει και επεκτείνει ευρήματα προηγούμενων μελετών που είχαν συνδέσει επί μέρους ιούς με συγκεκριμένες νόσους, δίνοντας πλέον μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα. Όμως άλλοι επιστήμονες επεσήμαναν ότι η νέα μελέτη, που βασίζεται σε ηλεκτρονικά ιατρικά αρχεία και όχι σε ανάλυση βιολογικών δειγμάτων, καταγράφει απλώς συσχετίσεις και δεν αποδεικνύει μια σαφή σχέση αιτίας-αποτελέσματος, ότι δηλαδή οι ιοί όντως ενοχοποιούνται για τις νευρολογικές βλάβες στον εγκέφαλο.

Τα στοιχεία των συσχετισμών

Ανάμεσα στις συσχετίσεις που έχουν βρεθεί, είναι μεταξύ του ιού του έρπη και της νόσου Αλτσχάιμερ, μεταξύ του ιού της γρίπης και της νόσου Πάρκινσον, μεταξύ του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων HPV και της άνοιας, μεταξύ του ιού Επστάιν-Μπαρ και της πολλαπλής σκλήρυνσης κ.α. Η γρίπη που οδηγεί σε πνευμονία, συνδέεται επίσης συχνά με όλες τις νευροεκφυλιστικές παθήσεις πλην της πολλαπλής σκλήρυνσης.

Από όλες τις νευρολογικές παθήσεις, η άνοια είναι αυτή που βρέθηκε να σχετίζεται συχνότερα με ιογενείς λοιμώξεις, μεταξύ άλλων με γρίπη (με ή χωρίς πνευμονία) και με εγκεφαλίτιδα. Η ισχυρότερη συσχέτιση – αύξηση κινδύνου κατά 31 φορές – εντοπίσθηκε ανάμεσα στη νόσο Αλτσχάιμερ και στην ιογενή εγκεφαλίτιδα.

Η νέα μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό νευρολογίας «Neuron», σύμφωνα με το «Science», βασίστηκε σε ιατρικά αρχεία από τη Βρετανία και τη Φινλανδία, αναλύοντας στοιχεία για περίπου 132.000 ανθρώπους, που είχαν κάποια νευρολογική πάθηση και παράλληλα εξετάστηκαν αν είχαν κάποια ιογενή λοίμωξη. Το συμπέρασμα ήταν ότι οι άνθρωποι με νευροεκφυλιστική πάθηση είχαν μεγαλύτερη πιθανότητα να έχουν τώρα ή στο παρελθόν κάποια ιογενή λοίμωξη, σε σχέση με τους ανθρώπους χωρίς νευρολογική νόσο.

Καμία ιογενής λοίμωξη δεν βρέθηκε να σχετίζεται θετικά (προστατευτικά) με κάποια νευροεκφυλιστική πάθηση. Από την άλλη, οι επιστήμονες επεσήμαναν ότι μπορεί να μην φταίνε οι ιοί, αλλά να υπάρχουν γενετικοί παράγοντες που καθιστούν μερικούς ανθρώπους πιο ευάλωτους τόσο στις ιογενείς λοιμώξεις όσο και στις νευρολογικές παθήσεις. Επίσης διάφοροι περιβαλλοντικοί παράγοντες μπορεί να εμπλέκονται στην πρόκληση των νευροεκφυλιστικών παθήσεων.

Υπάρχει δρόμος ακόμη

«Πρέπει να γίνει ακόμη πολλή δουλειά για να προσπαθήσουμε να συνδέσουμε άμεσα την έκθεση στους ιούς με τον κίνδυνο νευροεκφυλιστικών ασθενειών», παραδέχθηκε ο βασικός ερευνητής δρ. ‘Αντριου Σίνγκλετον του Κέντρου Αλτσχάιμερ και Σχετιζόμενων Ανοιών των Εθνικών Ινστιτούτων Υγείας των ΗΠΑ.

Η γενετική επιδημιολόγος Κορνίλια βαν Ντούιν του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης ανέφερε ότι το γεγονός πως η αύξηση κινδύνου για νευροεκφυλιστική πάθηση κορυφώνεται μόνο έναν χρόνο μετά την ιογενή λοίμωξη και στη συνέχεια μειώνεται, αποτελεί αντένδειξη ότι φταίνε οι ίδιοι οι ιοί, με δεδομένο ότι γενικά οι νευροεκφυλιστικές παθήσεις χρειάζονται χρόνια ή και δεκαετίες για να εμφανισθούν, οπότε θα περίμενε κανείς ο κίνδυνος από τους ιούς να ήταν μεγαλύτερος μετά από 10 ή 15 χρόνια. Έτσι, όπως είπε, πιθανώς μια ιογενής λοίμωξη δεν προκαλεί τη νευροεκφυλιστική πάθηση, αλλά αποτελεί μάλλον υποπροϊόν της, αν π.χ. σκεφτεί κανείς ότι τα χρόνια που προηγούνται μιας διάγνωσης άνοιας, ο ασθενής εμφανίζει μεγάλη μεταβολική και ανοσολογική διαταραχή.