Η «μικρή Μαρία» ήταν ένα ψέμα των διακινητών αλλά όντως πεθαίνουν μετανάστες και πρόσφυγες στη Μεσόγειο

Η αποκάλυψη ότι η «μικρή Μαρία» που πέθανε στον Έβρο ήταν ένα τέχνασμα των διακινητών, δεν θα πρέπει να μας κάνει να ξεχάσουμε την ουσία για το μεταναστευτικό και το προσφυγικό.

Δεν πρέπει να μας κάνει να ξεχάσουμε ότι στη Μεσόγειο έχουν χάσει τη ζωή τους χιλιάδες άνθρωποι τα τελευταία χρόνια προσπαθώντας να φτάσουν στην Ευρώπη.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης, από το 2014 μέχρι σήμερα 25.413 μετανάστες και πρόσφυγες έχουν πεθάνει ή εξαφανιστεί στη Μεσόγειο. Για 23.541 από αυτούς, αυτό μπορεί να αποδοθεί σε πνιγμό.

Το 2022 οι μετανάστες που πέθαναν ή εξαφανίστηκαν στη Μεσόγειο ήταν 2023. Το 2023 ήδη μετράμε 41. Την περσινή χρονιά 89 παιδιά έχασαν τη ζωή τους στη Μεσόγειο.

Όλα αυτά πρέπει να καταλάβουμε γιατί συμβαίνουν. Στην Ευρώπη οι κυβερνήσεις, πρώτα και κύρια των ηγετικών χωρών όπως η Γερμανία, έχουν αποφασίσει ότι δεν μπορούν να υποδεχτούν πρόσφυγες και μετανάστες και γι’ αυτό θέλουν οι χώρες της Μεσογείου από τις οποίες γίνονται και οι απόπειρες των προσφύγων και των μεταναστών να περάσουν στην Ευρώπη να λειτουργούν ως «φραγμοί» απέναντι στην άφιξή τους.

Οι κυβερνήσεις της δυτικής Ευρώπης έχουν υιοθετήσει την αντίληψη ότι «δεν αντέχουν άλλη μετανάστευση», παρότι στην πραγματικότητα η κλίμακα του φαινομένου δεν είναι τόσο μεγάλη όσο υποστηρίζουν διάφοροι. Και το κάνουν σε μεγάλο βαθμό γιατί σε αυτό το θέμα έχει πάρει την ηγεμονία η ακροδεξιά.

Μόνο που μπορεί η Ευρώπη να έχει κλειστά σύνορα, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι σταματούν οι λόγοι που σπρώχνουν ανθρώπους στη μετανάστευση και στην προσφυγιά: οι πόλεμοι, η φτώχεια, η ανισότητα.

Επειδή οι άνθρωποι αυτοί δεν μπορούν να έρθουν νόμιμα, δεν μπορούν, για παράδειγμα, να πάρουν βίζα για να πάνε στη Γερμανία να ζητήσουν άσυλο ή προσωρινή άδεια διαμονής, θα δοκιμάσουν να έρθουν «παράνομα».

Εκεί θα συναντήσουν τους διακινητές που θησαυρίζουν ακριβώς επειδή οι άνθρωποι αυτοί δεν μπορούν να έρθουν νόμιμα.

Οι διακινητές θα τους πάρουν πολλά λεφτά – χιλιάδες ευρώ ή δολάρια – για να τους «περάσουν» απέναντι, κάτι που συχνά σημαίνει να εκτεθούν οι μετανάστες και οι πρόσφυγες σε κίνδυνο για να υποχρεωθούν οι αρχές των χωρών άφιξης να τους διασώσουν και έτσι αυτοί να ζητήσουν άσυλο. Βεβαίως συχνά θα συναντήσουν τις διάφορες πρακτικές επαναπροώθησης ή – που είναι και το πιο τραγικό – θα χάσουν τη ζωή τους πριν φτάσουν οι διασώστες.

Κάποιες φορές μπορεί όντως οι διακινητές να «στήσουν» μια εικόνα κινδύνου για να έρθουν οι αρχές διάσωσης. Κάποιες άλλες απλώς θα φορτώσουν μετανάστες σε ένα σαπιοκάραβο που θα βυθιστεί παρασέρνοντας σε υγρό τάφο ανθρώπους που απλώς ήθελαν ένα καλύτερο αύριο. Κάποιες φορές μπορεί να φτάσουν στη χώρα άφιξης και αμέσως να «επαναπροωθηθούν» με συνοπτικές διαδικασίες, πριν προλάβουν να κάνουν αίτηση ασύλου.

Την ίδια ώρα αυτό που θα έπρεπε να ήταν αυτονόητο καθήκον χωρών που αναφέρονται στο κράτος δικαίου και τα ανθρώπινα δικαιώματα, δηλαδή η αλληλεγγύη προς αυτούς τους ανθρώπους που η ανάγκη τους σπρώχνει να φύγουν από τις πατρίδες τους, ιδιωτικοποιείται ουσιαστικά, αφού ανατίθεται στις ΜΚΟ, με όλα τα προβλήματα που αυτό συνεπάγεται, γιατί, όπως και να το δει κανείς, η αλληλεγγύη δεν πρέπει να γίνεται «μπίζνα», ακόμη και εάν οι προθέσεις είναι αγνές.

Η Ευρώπη τα ξέρει όλα αυτά και τα ανέχεται, γιατί πιστεύει ότι έτσι περιορίζει τις μεταναστευτικές ροές.

Όλα αυτά δεν ξεκίνησαν τώρα. Και επί προηγούμενων κυβερνήσεων γίνονταν, και επί ΣΥΡΙΖΑ γίνονταν, και επί της σημερινής κυβέρνησης συνεχίζονται. Και επί της επόμενης, όποια και εάν είναι, θα συνεχιστούν.

Εκτός και εάν αποφασίσουμε να συζητήσουμε σοβαρά το θέμα. Με κριτήριο την αλληλεγγύη, τα ανθρώπινα δικαιώματα, την προσπάθεια για έναν κόσμο με λιγότερο πόλεμο και μικρότερη ανισότητα και όχι τις κραυγές των ακροδεξιών τρολ. Θέλουν να το τολμήσουν οι πολιτικές δυνάμεις;