Τους κατοίκους αυτής της Γης που θέλουν να σώσουν την ανθρωπότητα καλό είναι να τους φοβάται κανείς, ιδίως αν είναι ισχυροί. Και ο Ιλον Μασκ διαθέτει και πλήθος φουτουριστικών ιδεών για τον μετασχηματισμό των ζωών μας, και τεράστια δύναμη. Επικεφαλής μιας περιουσίας που εκτιμάτο πέρυσι στα 200 δισ. δολάρια και του χάρισε το 2021 τον τίτλο του πλουσιότερου ανθρώπου στον κόσμο (πλέον τον έχει ξεπεράσει ο Γάλλος Μπερνάρ Αρνό), αυτός ο τεχνο-προφήτης δεν έφερε απλώς την επανάσταση στην αγορά αυτοκινήτων αναπτύσσοντας, με την Tesla, ηλεκτρικά αυτοκίνητα που επιτρέπουν προς το παρόν στους πλουσιότερους να αλαφραίνουν τη συνείδησή τους απέναντι στην κλιματική κρίση. Εχει επίσης επενδύσει πολύ, πρωτίστως χάρη στα δολάρια της NASA, στην κατάκτηση του Διαστήματος με την Space X – πρώτος στόχος η Σελήνη, και έπειτα ο Αρης, γιατί στον Ιλον Μασκ αρέσει πολύ να μνημονεύει τον ρώσο επιστήμονα Κονσταντίν Τσιολκόφσκι: «Η Γη είναι το λίκνο της ανθρωπότητας, αλλά η ανθρωπότητα δεν μπορεί να μείνει για πάντα στο λίκνο της».

Το σχέδιο έχει ως εξής: προτού γίνει υπερβολικά επίπονο το κλίμα στον Γαλάζιο Πλανήτη, ένα μη αμελητέο δείγμα ανθρώπων θα μεταναστεύσει στον Κόκκινο Πλανήτη. Κάποιοι θεωρούν πως όλες οι επιχειρήσεις του Μασκ προς αυτόν τον στόχο και μόνο είναι συντονισμένες: τον αποικισμό του Αρη. Η Space X κατασκευάζει το μεγαλύτερο διαστημόπλοιο της ιστορίας: το Starship. Η Tesla, πέραν των ηλεκτρικών αυτοκινήτων, αναπτύσσει και ανθρωποειδή ρομπότ ικανά να λειτουργούν σε εχθρικό περιβάλλον. Η Starlink διαθέτει ήδη σε χαμηλή τροχιά έναν αστερισμό 3.000 δορυφόρων που εξασφαλίζουν Internet υψηλής ταχύτητας σε 1 εκατομμύριο Γήινους – και θα μπορούσαν μια μέρα να αναπτυχθούν γύρω από τον Αρη. Ακόμα και η εταιρεία του που ειδικεύεται στις υπόγειες σήραγγες, The Boring Company, έχει τη θέση της στο σχέδιο: «Υπό την κάλυψη μιας προσπάθειας επίλυσης των κυκλοφοριακών προβλημάτων στο Λος Αντζελες», εξηγεί στο γαλλικό περιοδικό «L’Obs» o δημοσιογράφος Ολιβιέ Λασκάρ, συγγραφέας του βιβλίου «Ερευνα γύρω από τον Ιλον Μασκ, τον άνθρωπο που αψηφά την επιστήμη», «ο Μασκ κατασκευάζει έναν μετροπόντικα με διαστάσεις που θα του επιτρέψουν να μπει στο Starship».

Πυρηνική απειλή

Πεπεισμένος πως η ανθρώπινη ζωή είναι επισφαλής, αφού απειλείται ασταμάτητα από έναν πυρηνικό πόλεμο, έναν αστεροειδή, την κλιματική κρίση, μια σαρωτική πανδημία ή την κατάληψη της εξουσίας από την τεχνητή νοημοσύνη (ως την «πλέον πιεστική» υπαρξιακή κρίση που μας απειλεί χαρακτηρίζει την εκθετική πρόοδο της τελευταίας, και ας είναι συνιδρυτής της OpenAI, της εταιρείας που αποκάλυψε τον Δεκέμβριο το ChatGPT 3, την πλέον προηγμένη εφαρμογή τεχνητής νοημοσύνης που επιτρέπει διάλογο και απαντήσεις) ο Μασκ θεωρεί ευθύνη μας (του) τον αποικισμό του Διαστήματος. Το 2019 είχε προβλέψει «μια αυτάρκη πόλη στον Αρη ήδη από το 2050». Την επόμενη χρονιά είχε μιλήσει για 1 εκατομμύριο κατοίκους. Οι αστροφυσικοί αμφιβάλλουν βέβαια για το κατά πόσο κάτι τέτοιο είναι εφικτό. Και πέραν αυτού, τα «κοσμικά» σχέδια του Μασκ εναντιώνονται πλήρως σε εκείνο που επαναλαμβάνουν σταθερά οι επιστήμονες: «απέναντι στην κλιματική καταστροφή, δεν υπάρχει plan B».

Ο Μασκ επισημαίνει τις επενδύσεις του στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα και τα ηλιακά πάνελ, προτείνει να χρηματοδοτήσει προγράμματα δέσμευσης / αποθήκευσης CO2 – παράλληλα ωστόσο καίει αστρονομικές ποσότητες καυσίμων ώστε να τροφοδοτήσει ένα σχέδιο φυγής. Επιπλέον, ρυπαίνει τη χαμηλή τροχιά της Γης με τους δορυφόρους Starlink του – και όπως σημειώνει ο κοινωνιολόγος Αρνό Σεν-Μαρτέν, ειδικός στην ιστορία της κατάκτησης του Διαστήματος, «αν μιλήσετε με τους μηχανικούς, ανησυχούν περισσότερο για τη διαχείριση των σκουπιδιών στο Διάστημα παρά για το πώς θα φυτέψουμε βασιλικό στον Αρη».

«Ο κόσμος σύμφωνα με τον Μασκ

Πώς σκοπεύει να σώσει την ανθρωπότητα – γιατί μας ανησυχεί»: αυτός ήταν ο τίτλος στο τελευταίο τεύχος του «L’Obs», προάγγελος ενός πολυσέλιδου αφιερώματος. Τα κοσμικά όνειρα του Μασκ δεν προκαλούν πλέον γέλιο, σημειώνει το περιοδικό. Μέχρι τώρα αυτή η εκκεντρική, ιδιόρρυθμη προσωπικότητα παρουσιαζόταν σαν ένας ιδιοφυής επιχειρηματίας, που γοήτευε τόσο τους λάτρεις των success stories όσο και τους φαν της επιστημονικής φαντασίας. Εχτισε μια φήμη Μίδα του 21ου αιώνα. Χαρακτηρίστηκε «Πρόσωπο της Χρονιάς» το 2021 από το «Time». Εγινε το νέο χαϊδεμένο παιδί της ποπ κουλτούρας. Πλέον όμως οι υπερεξουσίες του προκαλούν ανησυχία.

Αγοράζοντας τέλη Οκτωβρίου, έναντι 44 δισ. δολαρίων, το Τwitter, ένα κοινωνικό δίκτυο με 400 εκατομμύρια χρήστες, ο Μασκ βάλθηκε να διαμορφώσει κατά το δοκούν την παγκόσμια δημόσια συζήτηση, με σημαία την ιερότητα της ελευθερίας της έκφρασης – που υπονομεύεται στα μάτια του από τον «ιό της νοοτροπίας woke». Κατέληξε να σπαταλήσει μέσα σε μερικές εβδομάδες το κεφάλαιο συμπάθειας που διέθετε, αποδιοργανώνοντας τη διαχείριση του κοινωνικού δικτύου, κάνοντας μια σειρά από αλλοπρόσαλλες επιλογές, επιβεβαιώνοντας την κλίση του προς τις ακροδεξιές ιδέες. Ο ίδιος βλέπει, βέβαια, τον εαυτό του σαν έναν νέο Κίσινγκερ, προτείνει σχέδια ειρήνης ανάμεσα στη Ρωσία και την Ουκρανία (που ευνοούν ξεκάθαρα την πρώτη…), ή κατευνασμού ανάμεσα στην Κίνα και τη Ταϊβάν. Βασικά, διεκδικεί ρόλο αρχηγού κράτους, κι ας μην έχει ποτέ εκλεγεί.

Πολύ συντηρητικός σε θέματα αξιών και ηθών, υπερφιλελεύθερος σε θέματα οικονομίας, «αντισυστημικός» παρότι βρίσκεται στην καρδιά του συστήματος – λίγο σαν τον Τραμπ… – ο επικεφαλής της Starlink και του Τwitter είναι ενδεχομένως ο πιο γραφικός εκπρόσωπος ενός «τεχνο-φεουδαλισμού» που επεκτείνει ταχύτατα -χάρη στη μαζική συλλογή δεδομένων μας και την ανάπτυξη ολοένα και πιο επεμβατικών αλγορίθμων – τον έλεγχό του πάνω στις οικονομίες μας, τις πολιτικές δομές μας, την ύπαρξή μας. Απέναντι σε αυτές τις διεθνικές ψηφιακές δυνάμεις, οι δημοκρατίες μας μοιάζουν προς το παρόν ανίσχυρες, δέσμιες των συνόρων τους και των προσεκτικών, αργών τους βημάτων.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΝΕΑ

Headlines