Ευάγγελος Βενιζέλος – Αννα Διαμαντοπούλου: ένας διάλογος με αφορμή ένα ερωτηματικό

Συζητάμε ακόμα με όρους 2015 για το 2023; Ο τίτλος μιας επερχόμενης εκδήλωσης και ένα ερωτηματικό στο «Μένουμε Ευρώπη» έφερε αντιδράσεις από πολιτικά στελέχη που ανήκουν στον χώρο του προοδευτικού κέντρου, έφερε όμως και την απάντηση του Ευάγγελου Βενιζέλου, ο οποίος είναι ένας εκ των ομιλητών στην εκδήλωση. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή.

Την Πέμπτη στις 7 το απόγευμα, στο Ινστιτούτο Γκαίτε, το Πάντειο Πανεπιστήμιο και η Ελληνική Ενωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου κουβεντιάζουν δημόσια για τις υποκλοπές, ένα από τα θέματα που απασχολούν περισσότερο την προεκλογική επικαιρότητα.

Στο πάνελ θα συμμετέχουν τέσσερις συνταγματολόγοι: ο Νίκος Αλιβιζάτος, ο Ευάγγελος Βενιζέλος, η Ιφιγένεια Καμτσίδου και ο Ξενοφών Κοντιάδης. Τον συντονισμό έχει αναλάβει ο πρόεδρος της ΕΕΔΑ, Ανδρέας Τάκης, ενώ την εισαγωγική τοποθέτηση θα κάνει ο καθηγητής Δημήτρης Χριστόπουλος. Ο τίτλος είχε το δικό του ενδιαφέρον: «Μένουμε Ευρώπη; Υποκλοπές, Δικαιώματα και Κράτος Δικαίου».

Αρνητική εμπειρία και λόγος έκπτωσης

Οι πρώτες αντιδράσεις για το ερωτηματικό που συνόδευε την φράση που συνόδευσε το «ναι», στο δημοψήφισμα του 2015 απαντήθηκαν από τον πρώην πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ: «Δεν ρωτήθηκα για τον τίτλο, αλλά δεν με ενοχλεί. Το αντίθετο. Προφανώς ο τίτλος παραπέμπει στο κίνημα αντίδρασης στην προκήρυξη του δημοψηφίσματος του Ιουλίου 2015 το πανηγυρικό αποτέλεσμα του οποίου ανατράπηκε εξίσου πανηγυρικά σε λίγες ημέρες. Προφανώς το υπονοούμενο ερώτημα είναι αν το αξιακό και θεσμικό ζητούμενο της αντίδρασής μας του Ιουλίου του 2015, διατηρείται σε ισχύ και σήμερα», έγραψε ο Βενιζέλος.

«Η απάντησή μου είναι ότι προφανώς διατηρείται σε ισχύ. Η αντίδρασή μας, πάντως η δική μου, δεν ήταν ούτε συγκυριακή, ούτε φευγαλέα, ούτε μικροκομματική», ανέφερε, ξεκαθαρίζοντας πως για τον ίδιο, τίποτα από όσα έγιναν τότε δεν παρουσιάζονται σήμερα από διαφορετική σκοπιά.

«Εκλαμβάνω συνεπώς τη χρήση του ερωτήματος »Μένουμε Ευρώπη;» στον τίτλο της εκδήλωσης αυτής ως ένδειξη ευρύτατης εκ των υστέρων και εκ του αποτελέσματος, αποδοχής της σημασίας που έχει να “Μένουμε Ευρώπη”, να είμαστε ως κράτος, ως κοινωνία και ως έννομη τάξη αναπόσπαστο τμήμα του ευρωπαϊκού νομικού και πολιτικού πολιτισμού και κεκτημένου. Αυτό προσωπικά δεν το χαρίζω σε κανένα και σε καμία είτε ασκεί εξουσία θεσμική είτε νομίζει ότι ασκεί εξουσία ιδεολογική», τόνισε, για να καταλήξει πως «η αρνητική εμπειρία του παρελθόντος δεν λειτουργεί ως λόγος έκπτωσης των απαιτήσεων μας από την εμπειρία του παρόντος και κυρίως ως λόγος να γινόμαστε επικίνδυνα ολιγαρκείς “για να μην έρθουν οι άλλοι”, με αποτέλεσμα οι “άλλοι” να θεωρούν ότι εξαλείφεται η σημασία του Συντάγματος και των εγγυήσεων του κράτους δικαίου».

Με άλλα λόγια, ο Βενιζέλος επισήμανε πως τα όσα συνέβησαν τα προηγούμενα δέκα χρόνια και ειδικά εκείνα που ο ΣΥΡΙΖΑ βρέθηκε στην διακυβέρνηση της χώρας, αποτελούν μεν αρνητική εμπειρία αλλά όχι λόγο αποκλεισμού –που θα μπορούσε να δώσει αφορμή στον ΣΥΡΙΖΑ να διολισθήσει εκ νέου σε θεσμικά ατοπήματα.

«Βαγγέλη, εκπλήσσομαι και διαφωνώ» – «Δεν συζητώ όμως μόνο με όσους συμφωνούν πολιτικά μαζί μου»

Οι δύο διαφορετικές οπτικές ξετυλίχθηκαν με τον «διάλογο» που έλαβε χώρα στα σχόλια ανάμεσα στον Βενιζέλο και την Αννα Διαμαντοπούλου: «Βαγγέλη εκπλήσσομαι και διαφωνώ για την επιλογή “υποστήριξης” ενός τίτλου που επαναφέρει ένα ζήτημα που δεν τίθεται από κανέναν πλέον. Ξέρεις καλά ότι μένει το σύνθημα όσο κι αν προσπαθήσεις να το αναλύσεις μετά. Η απάντηση είναι: Μένουμε Ευρώπη! με παύλα και τέλεια», έγραψε εκείνη για την ανάρτηση.

Η απάντηση του πρώην προέδρου του ΠΑΣΟΚ είχε πάλι μορφή σχολίου: «Άννα μου, δεν καταλαβαίνω τι εννοείς. Εγώ επιγράφω το σχόλιο μου Μένουμε Ευρώπη. Χωρίς προφανώς ερωτηματικό. Όμως αυτό δεν σημαίνει ότι παύει να ασκείται και για την Ελλάδα, όπως για κάθε κράτος μέλος της ΕΕ, συνεχής και αυστηρός έλεγχος συμμόρφωσης στις αξίες της ΕΕ και πρωτίστως στις εγγυήσεις του κράτους δικαίου. Ο έλεγχος αυτός ασκείται από τις κοινωνίες των πολιτών, από τις εθνικές ανεξάρτητες αρχές, από τα εθνικά δικαστήρια, από την εθνική νομική κοινότητα. Ο έλεγχος αυτός ασκείται ακόμη πιο αυστηρά από το ΕΔΔΑ και το ΔΕΕ. Μένουμε Ευρώπη αλλά δεν ανεχόμαστε προσβολές των θεμελιωδών δικαιωμάτων και των εγγυήσεων του κράτους δικαίου για να μη επωφεληθούν πολιτικά οι αντίπαλοι του “Μένουμε Ευρώπη” την περίοδο 2015-2019», επεσήμανε.

«Προσωπικά δικαιούμαι νομίζω να “ελέγχω τα διαπιστευτήρια” άλλων για τη στάση τους την περίοδο 2015-2019. Σίγουρα δεν έχω καμία πολιτική υποχρέωση να δίνω διαπιστευτήρια συνέπειας σε σχέση με τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της χώρας και σε σχέση με τον ΣΥΡΙΖΑ. Όποιος έχει πιο πλούσιο “πολεμικό μητρώο” ας σηκώσει το χέρι του. Ως καθηγητής του Συνταγματικού Δικαίου δεν συζητώ όμως μόνο με όσους συμφωνούν πολιτικά μαζί μου ούτε μετέχω μόνο σε εκδηλώσεις οι οργανωτές των οποίων συμφωνούν πολιτικά μαζί μου. Έχω άλλη αντίληψη για τους όρους διεξαγωγής του επιστημονικού διαλόγου».