Κίνα: Μπορεί να γίνει η οικονομία πονοκέφαλος για τη FED;

Υπό κανονικές συνθήκες θα ήταν κάτι που θα έπρεπε να αντιμετωπιστεί με αισιοδοξία. Όλα δείχνουν ότι οι ρυθμοί ανάπτυξης της κινεζικής οικονομίας θα είναι το 2023 υψηλότεροι των αρχικών προβλέψεων για ανάπτυξη λίγο πάνω από το 4% και σίγουρα πολύ υψηλότεροι των ρυθμών του 2022 όταν η κινεζική οικονομία πλήρωσε βαρύ τίμημα για την πολιτική zero covid που είχε επιλέξει η κινεζική κυβέρνηση.

Αντιθέτως, υπό το βάρος και της κοινωνικής δυσαρέσκειας για τα περιοριστικά μέτρα, η ηγεσία του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος έκανε μια πολύ μεγάλη στροφή πολιτικής και ουσιαστικά υιοθέτησε μια πολιτική άρσης των περιορισμών, ελπίζοντας ότι μπορεί να αντέξει το επιδημικό κύμα.

Τι σημαίνει η κινεζική στροφή;

Αυτή η στροφή σημαίνει ότι θα υπάρξει μια μεγαλύτερη καταναλωτική δραστηριότητα στην Κίνα, ότι δεν θα έχουμε τα προβλήματα που είχαμε με τα τοπικά λοκντάουν την περσινή χρονιά που σήμαιναν και κλειστές παραγωγικές μονάδες και προβλήματα στα λιμάνια, προκαλώντας εκτός όλων των και αναταράξεις στις εφοδιαστικές αλυσίδες, αλλά και ότι θα αυξηθεί σημαντικά ο τουρισμός στην Κίνα, τόσο ο εσωτερικός όσο και ο εξωτερικός, δηλαδή τα ταξίδια Κινέζων στο εξωτερικό. Μάλιστα, αναμένεται τα ταξίδια Κινέζων στο εξωτερικό μέχρι το τέλος του 2023 να έχουν φτάσει στο 75% των επιπέδων προ πανδημίας.

Όλα αυτή η «επανεκκίνηση» της κινεζικής οικονομία προφανώς σημαίνει και ισχυρότερους αναπτυξιακούς ρυθμούς, ενώ είναι πιθανό, λόγω της μεγάλης βαρύτητας της κινεζικής οικονομίας και μια ανοδική «διόρθωση» και των τάσεων του παγκόσμιου ΑΕΠ.

Το ενδεχόμενο πληθωριστικών πιέσεων

Όμως, η κινεζική ανάπτυξη δεν αφορά απλώς την πλευρά της προσφοράς, την πλευρά της αύξησης της κινεζικής παραγωγής και προσφοράς προϊόντων. Η Κίνα είναι ταυτόχρονα και ο δεύτερος μεγαλύτερος εισαγωγές στον κόσμο. Άρα μια ανάκαμψη της κινεζικής οικονομικής δραστηριότητας θα σημαίνει και μια αντίστοιχη αύξηση της ζήτησης. Μόνο που αυτό θα μπορούσε να σημαίνει και νέες πληθωριστικές πιέσεις. Για παράδειγμα θα μπορούσε να σημαίνει μια αύξηση των τιμών της ενέργειας και ιδίως του πετρελαίου, γιατί αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας στην Κίνα σημαίνει και αυξημένη ενεργειακή κατανάλωση.

Αυτό δεν αφορά μόνο την αμερικανική οικονομία αλλά και την ιαπωνική που ήδη αντιμετωπίζει τον υψηλότερο πληθωρισμό εδώ και πολλά χρόνια.

Όμως σε αυτή την περίπτωση, οι οικονομίες του G7, οι κεντρικοί τραπεζίτες των οποίων έχουν επιδοθεί σε διαδοχικές αυξήσεις των επιτοκίων ως βασική αντιπληθωριστική πολιτική και ήλπιζαν ότι η επιβράδυνση της ανάπτυξης και ουσιαστικά μια υφεσιακή δυναμική θα συγκρατούσε τον πληθωρισμό, είναι πιθανό να βρεθούν αντιμέτωποι με την ανάγκη να επιτείνουν τις παρεμβάσεις μέσω επιτοκίων.

Βεβαίως θα μπορούσε κανείς να πει ότι ούτως ή άλλως και  FED και άλλες κεντρικές τράπεζες είχαν αποφασίσει να προχωρήσουν σημαντικά τα βασικά επιτόκια, εμπεδώνοντας συνειδητά μια πολιτική ύφεσης και αύξησης της ανεργίας, μια που –όπως έχει συχνά υπογραμμιστεί– ο τρόπος σκέψης τους δεν μπορεί να δει άλλο τρόπο απάντησης στο ενδεχόμενο υψηλού πληθωρισμού. ΄

Όμως, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν έχουν επίγνωση ότι ένας παρατεταμένος κύκλος αυξήσεων των επιτοκίων ενέχει αρκετούς κινδύνους. Απειλεί να αυξήσει το κόστος δανεισμού – όχι μόνο για τις επιχειρήσεις αλλά και τις χώρες – και να παγιώσει μια υφεσιακή δυναμική. Από την άλλη, και μια διατήρηση σχετικά υψηλών ποσοστών πληθωρισμού και μάλιστα σε συνδυασμό με χαμηλούς ή ακόμη και μηδενικούς ρυθμούς ανάπτυξης, επίσης είναι μια προβληματική συνθήκη.

Αυτό εξηγεί γιατί η αναμενόμενη οικονομική ανάκαμψη της Κίνας τους επόμενους μήνες αντιμετωπίζεται ταυτοχρόνως ως ευλογία και ως πονοκέφαλος. Γιατί από τη μια μπορεί να δώσει μια ώθηση συνολικά στην παγκόσμια οικονομία, από την άλλη μπορεί να ενισχύσει τις πληθωριστικές τάσεις.

Πάντως, εάν φανεί ότι επιμένουν οι πληθωριστικές πιέσεις, ιδίως η FED είναι βέβαιο ότι θα επιμένει σε μια επιθετική πολιτική επιτοκίων, ακριβώς επειδή αυτός είναι ένας βαθιά ριζωμένος πλέον τρόπος σκέψης και δύσκολα μπορεί να κινηθεί σε άλλη κατεύθυνση. Αυτό δίνει και ιδιαίτερο ενδιαφέρον στο πώς θα κινηθεί η διοίκησή της στην επόμενη συνεδρίαση για τον προσδιορισμό επιτοκίων που θα γίνει την επόμενη εβδομάδα, στο φόντο μικρής υποχώρησης του πληθωρισμού στις ΗΠΑ και υψηλότερων των αναμενόμενων ρυθμών ανάπτυξης.

Βεβαίως το εάν και πώς η ανάκαμψη της Κίνας θα πυροδοτήσει και νέες πληθωριστικές πιέσεις θα εξαρτηθεί και από άλλες παραμέτρους. Για παράδειγμα, το γεγονός ότι ανεξαρτήτως πλαφόν στην τιμή η ρωσική παραγωγή πετρελαίου συνεχίζεται κανονικά για όσες χώρες δεν εμπλέκονται στις κυρώσεις, σημαίνει ότι η διαφαινόμενη αυξημένη προσφορά ρωσικού πετρελαίου θα μπορούσε να λειτουργήσει και ως μηχανισμός συγκράτησης της αύξησης της τιμής του.

Ταυτόχρονα, αυτή η συνθήκη αποτυπώνει και συνολικότερες αντιφάσεις που διαπερνούν την παγκόσμια οικονομία και ειδικά τις αναπτυγμένες οικονομίες. Για παράδειγμα παρά τη συζήτηση για την προτεραιότητα της ζήτησης ως αιτιώδους παράγοντα για τον πληθωρισμό (σε συνδυασμό με εξωγενείς παράγοντες όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία), που με τη σειρά της ωθεί σε επιλογές πρόκλησης ύφεσης μέσω περιοριστικής πολιτικής ως απάντησης, τα προβλήματα αφορούν μάλλον την προσφορά, από την κατάσταση των εφοδιαστικών αλυσίδων έως τα προβλήματα μειωμένων ρυθμών αύξησης της παραγωγικότητας και μειωμένης κερδοφορίας.