Η κοινωνία αναζητά απαντήσεις και όχι μόνο συγκρούσεις

Η στρατηγική του Τσίπρα είναι αναμενόμενη. Θα έλεγε κανείς και επιβεβλημένη εντός των συγκεκριμένων επιλογών που έχει κάνει.

Γιατί όταν έχεις επικεντρώσει σε ένα σοβαρό ζήτημα δημοκρατίας – γιατί τέτοιο ζήτημα είναι αυτό με τις παρακολουθήσεις – και δεν βλέπεις από την κυβερνητική πλευρά απαντήσεις και ανάληψη ευθύνης, η επόμενη κίνηση είναι ο «ανένδοτος» και η προσπάθεια να δείξεις ότι υπάρχει θεσμική κρίση.

Προσωπικά δεν έχω κανένα πρόβλημα με την πόλωση. Η ιστορία με τις συγκρούσεις εξελίσσεται και δεν συμφωνώ με εκείνους που με το που ανέβουν οι τόνοι αμέσως μιλούν για «τοξικότητα».

Προφανώς και θεωρώ πρόβλημα την αισθητική των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στη Βουλή, όμως δεν είναι η πρώτη φορά που έχουμε τέτοια πόλωση στην πολιτική σκηνή.

Οι παλαιότεροι θυμούνται ακόμη τις αντιπαραθέσεις ανάμεσα σε Ανδρέα Παπανδρέου και Κωνσταντίνου Μητσοτάκη.

Μόνο που εκείνες οι πολώσεις ήταν πιο συνολικές και πιο στρατηγικές.

Σήμερα, φοβάμαι ότι τα πράγματα είναι διαφορετικά.

Πάρτε για παράδειγμα την πόλωση για τις υποκλοπές. Προφανώς και τα ζητήματα δημοκρατίας είναι σοβαρά. Εάν υπάρχει ελληνικό Watergate, πρέπει οι εμπνευστές του να έχουν την πολιτική τύχη του Ρίτσαρντ Νίξον. Αυτό επιβάλλει μια θεσμική δημοκρατική λογική.

Όμως, οι κοινωνίες δεν κρίνουν μόνο με βάση τη λειτουργία των θεσμών. Κρίνουν κυρίως με βάση την πραγματικότητα που βιώνουν.

Και αυτή στην Ελλάδα είναι δύσκολη.

Μπορεί να έχουμε ακόμη ανάπτυξη, να έχει μειωθεί η ανεργία και να έχουν αρχίσει δειλά να ανεβαίνουν οι μισθοί και οι συντάξεις, όμως ο κόσμος βλέπει τις τιμές στα σούπερ μάρκετ να τραβούν την ανηφόρα, το εισόδημά του να εξανεμίζεται πιο γρήγορα και το μέλλον να φαντάζει επισφαλές.

Ακόμη χειρότερα, η κοινωνία έχει αρχίσει, εδώ και καιρό, να μην εμπιστεύεται ιδιαίτερα τους πολιτικούς. Και αυτή η δυσπιστία μπορεί να οδηγήσει στον πολιτικό κυνισμό.

Αυτό εξηγεί γιατί σήμερα παρά τη δυσαρέσκεια της κοινωνίας και παρά το πραγματικό θεσμικό ζήτημα που έχει τεθεί, η πολιτική πόλωση κορυφής δεν ταυτίζεται με ανάλογες δυναμικές στην κοινωνία.

Γιατί αυτό που μπορεί πραγματικά να διαιρέσει αλλά και να ενώσει τις κοινωνίες δεν είναι η φραστική όξυνση, αλλά η διατύπωση πολιτικών προτάσεων, οραμάτων, προγραμμάτων.

Δηλαδή, το να δείξει κάποιος σε αυτή την κοινωνία με την πραγματική δυσαρέσκεια και την υπόγεια και ακόμη βουβή οργή ότι υπάρχει εναλλακτική, υπάρχει άλλος δρόμος.

Και αυτό είναι αυτή τη στιγμή η «αχίλλειος πτέρνα» του Αλέξη Τσίπρα.

Γιατί ενώ ξέρει και παίζει με συνεπή τρόπο το χαρτί της πόλωσης και της όξυνσης εντός προεκλογικής περιόδου, αυτό δεν συνδυάζεται ούτε με συγκεκριμένες προτάσεις που να ορίζουν εναλλακτική, ούτε με την αυτοκριτική αποτίμηση που να δείχνει ότι δεν θα επαναλάβει τα λάθη της προηγούμενης διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ.

Με αυτό τον τρόπο δεν δίνει σχήμα ούτε προοπτική στη δυσαρέσκεια της κοινωνίας, ούτε δίνει ένα περιεχόμενο στο αίτημα για περισσότερη δημοκρατία (δημοκρατία για ποιους και σε ποια κατεύθυνση;).

Αυτό εξηγεί και την αμηχανία της κοινωνίας που βλέπουμε στις δημοσκοπήσεις.

Όμως, μια αμήχανη κοινωνία θα εκλέξει και εξίσου αμήχανες κυβερνήσεις και η έξοδος από τη συνολικότερη κρίση της χώρας μας (κρίση για την οποία ευθύνονται διαδοχικές διακυβερνήσεις των τελευταίων δεκαετιών) θα αργήσει να έρθει.