Ο «κομήτης των Νεάντερταλ» στην ελάχιστη απόσταση από τη Γη – Πώς θα τον δείτε

Πενήντα χιλιάδες χρόνια από την τελευταία φορά που εθεάθη στη διαστημική γειτονιά μας, ένας πρασινωπός κομήτης θα βρεθεί την Πέμπτη στην ελάχιστη απόστασή του από τη Γη, οπότε θα είναι ορατός ακόμα με γυμνό μάτι.

Το αντικείμενο με την εξωτική ονομασία C/2022 E3 (ZTF) ανακαλύφθηκε τον Μάρτιο του 2022 καθώς πλησίαζε τον Ήλιο. Οι αστρονόμοι αρχικά υποψιάζονταν ότι επρόκειτο για αστεροειδή, κατάλαβαν όμως ότι επρόκειτο για κομήτη όταν τον είδαν να γίνεται όλο και πιο φωτεινός.

Αυτό συμβαίνει με τους κομήτες όταν πλησιάζουν στον Ήλιο, ο οποίος λιώνει την επιφάνειά τους και δημιουργεί μια μακριά ουρά από αέρια, σκόνη και παγοκρυστάλλους.

Λόγω των οργανικών μορίων που περιέχει, η ουρά του C/2022 E3 (ZTF) φαίνεται πράσινη καθώς φωτίζεται στη λιακάδα.

Μετρήσεις της τροχιάς του κομήτη υποδεικνύουν ότι πέρασε για τελευταία φορά από τη γειτονιά της Γης την τελευταία εποχή των παγετώνων, όταν ο σύγχρονος άνθρωπος ακόμα συνυπήρχε με τα ξαδέλφια του τους Νεάντερταλ.

Ίσως ξαναεμφανιστεί σε 50.000 χρόνια, δεν αποκλείεται όμως να χαθεί για πάντα στον διαστρικό χώρο.

Τα ξημερώματα της Πέμπτης, ο πράσινος κομήτης θα φτάσει στο περίγειο, την ελάχιστη απόστασή του από τη Γη. Θα βρίσκεται τότε 42 εκατομμύρια χιλιόμετρα μακριά, περίπου το ένα τρίτο της απόστασης μέχρι τον Ήλιο.

Superstack video of the Comet C/2022 E3 (ZTF). This dirty snowball visitor, won’t be seen for another 50,000 years! Green is due to diatomic carbon and cyanogen. Closest approach is Feb 1st. 4.5hrs of data taken early morning. @CalgaryRASC @ReedTimmerAccu @TwistedChasers pic.twitter.com/qLLOjnvHVF

— ChasinSpin (@ChasinSpin) January 27, 2023

Από τις 12 Ιανουαρίου ο C/2022 E3 (ZTF) απομακρύνεται πλέον από τον Ήλιο, θα παραμείνει όμως ορατός τις επόμενες ημέρες στο βόρειο ημισφαίριο, πριν τελικά περάσει κάτω από τον ορίζοντα για να εμφανιστεί για λίγο στον ουρανό του νότιου ημισφαιρίου.

Πώς θα τον δείτε

Ο κομήτης είναι οριακά ορατός με γυμνό μάτι για το μεγαλύτερο μέρος της νύχτας, καλύτερα όμως να τον παρατηρήσετε με τηλεσκόπιο ή κιάλια.

Την Τετάρτη, ιδανική μέρα παρατήρησης αν το επιτρέπει ο καιρός, θα περνά από τον αστερισμό της καμηλοπάρδαλης, κοντά στον πολικό αστέρα, ανάμεσα στη Μεγάλη και τη Μικρή Άρκτο.

Πως να παρατηρήσετε τον κομήτη C/2022 E3.
Την Τετάρτη 1/2 ο κομήτης θα βρίσκεται στην κοντινότερη απόσταση από τη Γη και στην μέγιστη φωτεινότητα του. Είναι ορατός με ένα ζευγάρι κιάλια, ενώ είναι οριακά ορατός με γυμνό μάτι από πολύ σκοτεινό ουρανό, μακριά από τα φώτα των πόλεων pic.twitter.com/fXFUqL4CpM

— Όμιλος Φίλων Αστρονομίας (@OFA_astronomy) January 30, 2023

Πιο εύκολο όμως θα είναι να τον θαυμάσετε σε ζωντανή μετάδοση στο YouTube. Το livestream του Virtual Telescope Project θα αρχίσει την Πέμπτη στις 6 το πρωί ώρα Ελλάδας και θα είναι επίσης διαθέσιμο στο κανάλι του στο YouTube.

Μια άλλη ευκαιρία για παρατήρηση είναι το διάστημα 9-13 Φεβρουαρίου, όταν ο κομήτης θα βρίσκεται στον αστερισμό του Ταύρου κοντά στον λαμπρό Άρη.

Τι είναι οι κομήτες;

Γνωστοί και με το παρατσούκλι «βρόμικες χιονόμπαλες», οι κομήτες αποτελούνται από πάγους, βράχους και σκόνη και είναι τυλιγμένοι από μια αραιή ατμόσφαιρα που ονομάζεται κόμη.

Οι κομήτες που ενίοτε εμφανίζονται στον ουρανό είναι περαστικοί επισκέπτες. Σχεδόν όλοι προέρχονται από το Νέφος του Όορτ, ένα σφαιρικό αντικείμενο από παγωμένα αντικείμενα που περιβάλλει το Ηλιακό Σύστημα.

Βαρυτικές αλληλεπιδράσεις ανάμεσα σε σώματα του Νέφους του Όορτ ενίοτε δίνουν μια ώθηση σε κάποιο κομήτη για να κατευθυνθεί προς τον Ήλιο.

Κάθε χρόνο οι αστρονόμοι ανακαλύπτουν καμιά δεκαριά πρωτοεμφανιζόμενους κομήτες.

Μια μοναδική περίπτωση ήρθε το 2019 με την ανακάλυψη του κομήτη 2I/Borisov, ο οποίος εκτιμάται ότι προερχόταν από άλλο πλανητικό σύστημα. Διαλύθηκε αφότου πλησίασε τον Ήλιο και τα θραύσματα χάθηκαν στο Διάστημα.

Οι κομήτες συνεχίζουν να ενδιαφέρουν τους αστρονόμους επειδή θεωρούνται κατάλοιπα από τον σχηματισμό του Ηλιακού Συστήματος πριν από 4,6 δισεκατομμύρια χρόνια. Διατηρημένοι αναλλοίωτοι στην κατάψυξη του Νέφους του Όορτ, αποκαλύπτουν λεπτομέρειες για τις διαδικασίες που δημιουργούν τους πλανήτες.

Για να αποσπάσει όσο περισσότερες πληροφορίες γίνεται, η NASA προγραμματίζει παρατηρήσεις του C/2022 E3 (ZTF) με το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb.