Χωρίς εμβόλιο για τον έρπη ζωστήρα λόγω γραφειοκρατίας

Αναστάτωση έχει προκαλέσει τόσο στους γενικούς, οικογενειακούς γιατρούς, όσο και στους λοιμωξιολόγους η έλλειψη που παρατηρείται τους τελευταίους τρεις – τέσσερις μήνες στο εμβόλιο του έρπητα ζωστήρα, στο πλαίσιο των συνολικών ελλείψεων φαρμάκων, οι οποίες μάλιστα έχουν ενταθεί τα τελευταία χρόνια για διάφορους λόγους της αλυσίδας παραγωγής και διανομής φαρμάκου.

Στη συγκυρία αυτή, οι γιατροί βλέπουν τη δυσκολία κάλυψης του πληθυσμού, τη στιγμή που έχει εγκριθεί και είναι διαθέσιμο στην αγορά ένα ακόμη εμβόλιο κατά της νόσου. Το δεύτερο εμβόλιο έχει ήδη ενταχθεί στον Κατάλογο Συνταγογραφουμένων Φαρμάκων (θετική λίστα) και προβλέπεται η κάλυψή του από τον ΕΟΠΥΥ, όμως δεν έχει ενταχθεί ακόμη στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών, με αποτέλεσμα οι ενδιαφερόμενοι να πρέπει να καλύψουν τον εμβολιασμό τους από την τσέπη τους.

Οι οικογενειακοί γιατροί

Αρχικά, το πρόβλημα εντόπισε η εταιρεία Γενικής/Οικογενειακής Ιατρικής «Ιπποκράτης», η οποία με ανοικτή επιστολή της στον Υπουργό Υγείας εξέφρασε την ανησυχία πολιτών και γενικών γιατρών για την έλλειψη εμβολίου κατά του έρπητα ζωστήρα, σημειώνοντας πως «η έλλειψη αυτή παριστά ακάλυπτη ανάγκη υγείας του πληθυσμού, καθώς και μία ακάλυπτη ιατρική ανάγκη των γενικών/οικογενειακών γιατρών που πασχίζουν να καλύψουν εμβολιαστικά τους ασθενείς τους όσο καλύτερα μπορούν».

Και απευθυνόμενη στον υπουργό, ζήτησε την αντιμετώπιση του προβλήματος, επισημαίνοντας ταυτόχρονα «τις δυσκολίες που συναντάμε στην προώθηση των εμβολιασμών, γι’ αυτό έχουμε την πεποίθηση ότι θα μεριμνήσετε να λυθεί το επιπρόσθετο πρόβλημα της έλλειψης του συγκεκριμένου εμβολίου».

Οι λοιμωξιολόγοι

Ακολούθησε, η Ελληνική Εταιρεία Λοιμώξεων, με πρόεδρο τον καθ. Σωτ. Τσιόδρα και μέλη του Δ.Σ. τους καθηγητές Ν. Σύψα και Χαρ. Γώγο, πρόσφατα εξέδωσε οδηγίες για τον εμβολιασμό κατά του έρπητα ζωστήρα, με τις οποίες έκανε σύγκριση στα δύο εμβόλια που υπάρχουν, το πρώτο με εξασθενημένο ιό και το δεύτερο ανασυνδυασμένο εμβόλιο.

Το τελευταίο, το χαρακτήρισε ως προτιμητέο για ενήλικες 50 ετών και άνω και ως μοναδικό για ανοσοκατεσταλμένους από 18 ετών και άνω που διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για έρπητα ζωστήρα. Από τη σύγκριση των δύο εμβολίων, καταγράφεται η αποτελεσματικότητα 70% του εμβολίου με τον εξασθενημένο ιό και μέχρι 96,6% του ανασυνδυασμένου εμβολίου, το οποίο μπορεί επίσης να χορηγείται και σε ανοσοκατεσταλμένους, ενώ η αποτελεσματικότητά του φτάνει το 89% έως και 10 χρόνια μετά τον εμβολιασμό. Η προτίμηση των λοιμωξιολόγων στο ανασυνδυασμένο εμβόλιο προκύπτει και από την προστασία από τη νευραλγία που μπορεί να προκαλέσει ο έρπης, η οποία προλαμβάνεται με το εξασθενημένο εμβόλιο σε ποσοστό μέχρι 66% και με το ανασυνδυασμένο σε ποσοστό μέχρι 91,2%.

Το κόστος

Για την ένταξη του ανασυνδυασμένου εμβολίου στη Θετική Λίστα, προκειμένου να αποζημιώνεται από τον ΕΟΠΥΥ, η παρασκευάστρια φαρμακευτική προχώρησε σε μια γενναία έκπτωση για την έγκριση από την Επιτροπή Διαπραγμάτευσης, γεγονός που επισημάνθηκε από τον σύμβουλο του υπουργείου Υγείας Μπ. Καραθάνο σε συνεδρία για τον έρπητα ζωστήρα στο πρόσφατο Συνέδριο για τα Οικονομικά της Υγείας.

Καθώς λοιπόν δεν τίθεται θέμα πρόσθετου δημοσιονομικού κόστους, προκύπτει το ερώτημα γιατί ένα εμβόλιο που οι λοιμωξιολόγοι υποδεικνύουν ως προτιμητέο, δεν έχει ενταχθεί ακόμα στο εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμών.

Ο ΕΟΦ μάλιστα, στη λίστα των φαρμάκων σε μακροχρόνια έλλειψη, αναφέρει ως εναλλακτική λύση στην έλλειψη του εμβολίου με εξασθενημένο ιό, το νέο ανασυνδυασμένο, μέχρι την αποκατάσταση του προβλήματος στην αγορά το επόμενο διάστημα, χωρίς όμως αυτό να είναι αποζημιούμενο, καθώς εκκρεμεί η σύσταση από την Επιτροπή Εμβολιασμών.

Η Επιτροπή Εμβολιασμών

Παράλληλα, όμως αναμένεται και η ένταξη του νέου εμβολίου στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών, για την κάλυψη των ενδιαφερομένων, χωρίς τη δική τους οικονομική επιβάρυνση.

Μέχρι στιγμής η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών, φαίνεται πως δίνει προτεραιότητα στους ανοσοκατεσταλμένους, στους οποίους μπορεί να χορηγείται το νέας γενιάς εμβόλιο, σε αντίθεση με το ήδη εγκεκριμένο.

Όμως καθώς τα δεδομένα αποτελεσματικότητας είναι σημαντικά, ιδίως και μετά την γνωμοδότηση της Ελληνικής Εταιρείας Λοιμώξεων, εύλογα προκύπτει το ερώτημα αν η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών στην τελική της σύσταση θα προτείνει τη χρήση του εμβολίου όχι μόνο για τον ανοσοκατεσταλέμενο πληθυσμό, αλλά και τον υγιή ηλικίας 60-75 ετών, κατά αντιστοιχία με την τρέχουσα σύσταση για τον εμβολιασμό έναντι του έρπητα ζωστήρα.

Η διαδικασία όμως δεν τελειώνει εδώ. Η γνωμοδότηση της Επιτροπής Εμβολιασμών, όποτε αυτή οριστικοποιηθεί, θα πρέπει να εγκριθεί από το Υπουργείο Υγείας και να εκδοθεί η σχετική απόφαση, προκειμένου να μπορεί το συγκεκριμένο εμβόλιο να χορηγείται δωρεάν.

Επώδυνος έρπης

Ο έρπης ζωστήρας είναι ένα εξαιρετικά επώδυνο λοιμώδες νόσημα που πλήττει συνήθως τους ανθρώπους μέσης και τρίτης ηλικίας. Είναι ένα από τα πιο συχνά εμφανιζόμενα νοσήματα σε άτομα άνω των 50 ετών. Εμφανίζεται σε 1 στους 3 ανθρώπους μέσης και τρίτης ηλικίας.

Η κύρια αιτία εμφάνισής του έρπητα ζωστήρα είναι το γεγονός ότι οι αμυντικοί μηχανισμοί του ανοσοποιητικού συστήματος προοδευτικά εξασθενούν, ειδικά μετά την ηλικία των 50 ετών ή και λόγω ανοσοκαταστολής λόγω νόσου ή θεραπείας.

Πάνω από το 90% των ενηλίκων ηλικίας μεγαλύτερης των 50 ετών είναι ήδη φορείς του ιού που προκαλεί έρπητα ζωστήρα. Δυστυχώς, σε 1 στους 3 ο ιός ενεργοποιείται προκαλώντας την επώδυνη νόσο. Η αρνητική επίπτωση της νόσου στην ποιότητα ζωής των ασθενών είναι σημαντική, καθώς συνοδεύεται από πόνο, συχνά αφόρητο.

Κυριότερες σοβαρές επιπλοκές για τον ασθενή είναι η μεθερπητική νευραλγία (PHN), που εμφανίζεται σε περίπου 30% των ασθενών όταν ο πόνος γίνεται μακροχρόνιος νευροπαθητικός, επιδεινώνοντας σοβαρά την καθημερινότητα των πασχόντων, για μερικούς μήνες έως και χρόνια, αλλά και ο οφθαλμικός έρπητας ζωστήρα που πλήττει περίπου 25% των ασθενών.

Η αξία του εμβολιασμού για τη συγκεκριμένη νόσο είναι πολύ μεγάλη, λόγω της υψηλής συχνότητάς του, αλλά και επειδή ο έρπητας ζωστήρας δεν μπορεί να αντιμετωπισθεί αποτελεσματικά με φαρμακευτική αγωγή. Επίσης, η αποτελεσματικότητα των θεραπειών για την αντιμετώπιση του πόνου είναι περιορισμένη.