Συμβούλια διοίκησης στα ΑΕΙ, όχι μόνο πρυτάνεις

Ο νέος νόμος για τα ΑΕΙ της κ. Κεραμέως, επανέφερε τα Συμβούλια Διοίκησης (ΣΔ), που είχαν νομοθετηθεί για πρώτη φορά  στον νόμο Διαμαντοπούλου αλλά με καινούργια χαρακτηριστικά και δυνατότητες. Συγκεκριμένα, τα ΣΔ αποτελούνται από 6 εσωτερικά μέλη, που εκλέγονται από τους καθηγητές, μέσω μίας εξαιρετικά περίπλοκης εκλογικής διαδικασίας και 5 εξωτερικά, που εκλέγονται από τα 6 εσωτερικά και προέρχονται από την κοινωνία.  Τα ΣΔ επιλαμβάνονται επί όλων των ζητημάτων της πανεπιστημιακής ζωής και διορίζουν τους, κοσμήτορες, τον εκτελεστικό διευθυντή, διάφορες επιτροπές,  κ.λπ. έχοντας την δυνατότητα άμεσης ανάκλησης αυτών των διορισμών, για σπουδαίο λόγο. Ως πρύτανης , εκλέγεται επίσης από το ΣΔ, ένα από  τα έξι εσωτερικά μέλη μαζί με το επιτελείο του, τους αντιπρυτάνεις δηλαδή και είναι και αυτός ανακλητός. Τα ΣΔ συνδράμουν επίσης  την σύγκλητο, η οποία ασχολείται με εκπαιδευτικά θέματα.

Μελετώντας το συγκεκριμένο σύστημα βλέπουμε ότι έχει τα εξής χαρακτηριστικά:

1)        Συγκέντρωση όλης της «διοικητικής δύναμης» με τρόπο υπερβολικό, στα χέρια μία ομάδας ανθρώπων, του συμβουλίου διοίκησης.

2)        Αποδυνάμωση του ρόλου του πρύτανη και των αντιπρυτάνεων που μετατρέπονται σε διαδικαστικά-διευθυντικά στελέχη.

3)        Πλήρης έλεγχος όλων των μηχανισμών από την «κορυφή».

4)        Συμμετοχή στην διοίκηση των ΑΕΙ ανθρώπων από την κοινωνία, δηλαδή ανθρώπων που δεν προέρχονται από την κοινότητα του συγκεκριμένου πανεπιστημίου.

Ο νέος αυτός τρόπος διοίκησης έχει μόλις τώρα αρχίσει να εφαρμόζεται και χρειάζεται χρόνος για την αποτίμηση του. Ουσιαστικά πλέουμε σε άγνωστα νερά. Εν τούτοις, στηριζόμενοι στην εμπειρία της διοίκησης των πανεπιστημιακών πραγμάτων, μπορούμε  να αποτολμήσουμε μια βασική εκτίμηση:  Η όλη διαδικασία στηρίζεται στα μέλη του ΣΔ και κυρίως στην προσωπικότητα και τις ικανότητες τους. Αν έχουμε πρόσωπα με εμπειρία στην πανεπιστημιακή διοίκηση, που αφορά κυρίως τις σχέσεις μεταξύ πανεπιστημιακών, (δηλαδή ανθρώπων με ιδιαίτερες ικανότητες, εξαιρετικής παιδείας και υπερβολικού εγώ), με σεβασμό στους θεσμούς, αδέσμευτους , που στηρίζουν το πανεπιστήμιο και την ακαδημαϊκότητα και όχι επιμέρους ομάδες ή προσωπικά συμφέροντα και κυρίως με δημοκρατικό ήθος, τότε θα έχουμε μία διοίκηση αποδοτική, ευέλικτη και αποτελεσματική.

Σε αντίθετη περίπτωση το όλο σχήμα θα σχοινοβατεί αντιδεοντολογικά και αντιπαραγωγικά. Ίδωμεν.

Στέλιος Κώτσιος – Καθηγητής ΕΚΠΑ

Πρόεδρος ΤΟΕ