Τι σηματοδοτεί το μπρα ντε φερ ΗΠΑ – Τουρκίας για τα F-16 – Τα «παιχνίδια» Ερντογάν και οι κόκκινες γραμμές της Ουάσιγκτον

Παρά τις υψηλές προσδοκίες που είχαν στην Άγκυρα για αλλαγή πλεύσης των ΗΠΑ στο θέμα της πώλησης μαχητικών αεροσκαφών στην Τουρκία, φαίνεται πως επί του παρόντος δεν υπάρχουν θετικές εξελίξεις.

Το τελευταίο διάστημα είναι σε εξέλιξη παρασκηνιακές διαβουλεύσεις μεταξύ των δύο πλευρών καθώς υπάρχουν σοβαρές ενστάσεις, ειδικά στο Κογκρέσο σχετικά με το ζήτημα της πώλησης μαχητικών στην Άγκυρα.

Μετά τον Ρόμπερτ Μενέντεζ που έχει ταχθεί από την αρχή κατά της πώλησης F-16 στην Άγκυρα εξαιτίας της τουρκικής προκλητικότητας στο Αιγαίο, πληθαίνουν οι φωνές στο Κογκρέσο που ζητούν να μπει φρένο στο θέμα των μαχητικών.

Αμερικανοί γερουσιαστές σε επιστολή που θα σταλεί στον πρόεδρο Μπάιντεν τονίζουν μεταξύ άλλων ότι για να προχωρήσει το θέμα της πώλησης μαχητικών στην Άγκυρα θα πρέπει προηγουμένως να έχει δοθεί  το «πράσινο φως» για τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ.

Τη διακομματική επιστολή,  συνέταξαν η Δημοκρατική γερουσιαστής, Τζιν Σαχίν, από το Νιου Χάμσαϊρ και ο Ρεπουμπλικάνος συνάδελφος της, Τομ Τίλις, από την Βόρεια Καρολίνα.

Τι πραγματικά θέλουν οι ΗΠΑ

Στις ΗΠΑ πάντως, φαίνεται ότι υπάρχουν δύο γραμμές για το θέμα. Από τη μία ο αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν  έχει ζητήσει να δοθεί το «πράσινο φως» για την πώληση μαχητικών, ωστόσο το θέμα έχει «κολλήσει» στο Κογκρέσο.

Σε κάθε περίπτωση γίνονται προσεχτικές κινήσεις καθώς οι ΗΠΑ θεωρούν την Τουρκία έναν πολύτιμο σύμμαχο και για τον λόγο αυτό πιέζουν τον τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να πει το «ναι» στη διεύρυνση του ΝΑΤΟ με Φινλανδία και Σουηδία.

Το τελευταίο διάστημα όμως,  κερδίζει έδαφος η συσχέτιση της εξέλιξης της πώλησης μαχητικών με το αν η Τουρκία θα ανάψει «πράσινο φως» για τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ.

Ο Αντώνης Κλάψης, επίκουρος καθηγητής διπλωματίας, ανέφερε (ΕΡΤ) πως στο Κογκρέσο υπάρχει μια ολόκληρη διεργασία κατά την οποία φαίνεται ότι τίθεται ως απαραίτητη προϋπόθεση η συναίνεση της Τουρκίας στην ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας, προκειμένου να συζητηθεί το ζήτημα των F16.

«Στις Ηνωμένες Πολιτείες, εάν το Κογκρέσο δεν συναινέσει, πολύ απλά η προεδρική απόφαση δεν μπορεί να υλοποιηθεί. Αν υποθέσουμε ότι υπάρχει μια προεδρική απόφαση και δεν είναι εύκολο να παρακαμφθούν οι διαδικασίες, όπως το εννοεί η Τουρκία. Επομένως, υπάρχουν και δεσμεύσεις οι οποίες ξεφεύγουν από τα θέματα εξωτερικής πολιτικής και είναι συναρτημένες με την εσωτερική πολιτική διάρθρωση κάθε κράτους» ανέφερε χαρακτηριστικά.

Πρόσθεσε δε, ότι «οι Αμερικανοί θα ασκήσουν κάθε πίεση προκειμένου η Τουρκία να αλλάξει πολιτική στο ζήτημα της Φινλανδίας και της Σουηδία. Δεν ξέρω αν είναι διαπραγματευτικό ελιγμός από την πλευρά της Άγκυρας. Νομίζω ότι έχει να κάνει και με τις ιδεοληψίες του κυρίου Ερντογάν» κατέληξε.

Η στάση Ερντογάν και οι πιέσεις στις ΗΠΑ

Η Άγκυρα το τελευταίο διάστημα πάντως, δείχνει συχνά πυκνά τον εκνευρισμό της  για την εξέλιξη με το θέμα της πώλησης των μαχητικών ενώ δεν λείπουν και οι αναφορές στην πιθανή παράδοση F-35 στην Ελλάδα.

O Ερντογάν θεωρείται βέβαιο ότι θα συνεχίσει το «ανατολίτικο παζάρι» για το θέμα προσπαθώντας με κάθε τρόπο να εξασφαλίσει το πολυπόθητο «ναι» από τις ΗΠΑ για τα F-16 πριν τις τουρκικές εκλογές που έχουν προγραμματιστεί για τις 14 Μαιου.

Επίσης, όπως ανέφερε ο εκπρόσωπος της τουρκικής προεδρίας Ιμπραήμ Καλίν, αν οι ΗΠΑ θέσουν τα F-16 ως προϋπόθεση για την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ και απαντήσουν και στο ελληνικό αίτημα για τα F-35 η Τουρκία θα αντιδράσει.

«Aν στο Κογκρέσο κάποιοι όπως ο γερουσιαστής Μενέντεζ φέρουν το θέμα της Σουηδίας και της Φινλανδίας ως προϋπόθεση και αν ταυτόχρονα απαντήσουν θετικά στο αίτημα της Ελλάδας για τα F-35, θα χάσουν την ουδετερότητα τους στο ΝΑΤΟ. Αν το θέσουν ως προϋπόθεση, δεν υπάρχει περίπτωση να το αποδεχτούμε. Το λέω ξεκάθαρα» τόνισε δείχνοντας ότι η Άγκυρα ανησυχεί για την αλλαγή ισορροπιών στο Αιγαίο.