Κυριάκος Πιερρακάκης: Οταν ο υπουργός κοντράρει τον «τεχνητό» εαυτό του

Πιερρακάκης εναντίον Chatbot Pierrakakis! Ή αλλιώς, όταν ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Κυριάκος Πιερρακάκης, βρίσκεται για πρώτη φορά «αντιμέτωπος» με το «ρομπότ Πιερρακάκης», σε μια συνέντευξη από το… μέλλον, που αποτελεί ένα πρώτο «πείραμα» επί ελληνικού εδάφους στο οποίο χρησιμοποιήθηκε η Τεχνητή Νοημοσύνη!

Και οι δύο Πιερρακάκηδες απαντούν στα ίδια ερωτήματα που τους έθεσαν «ΤΑ ΝΕΑ», για θέματα αιχμής του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Ο «κανονικός» Κυριάκος Πιερρακάκης, ο υπουργός, απαντά για τα άλματα που ήδη έχουν γίνει και για το μέλλον του ψηφιακού μετασχηματισμού της χώρας, αλλά και για την Τεχνητή Νοημοσύνη που σύντομα θα αποτελεί το μυαλό των ρομπότ της εποχής μας, αναγκάζοντας άλλους χρήστες να… τρίβουν τα μάτια τους και άλλους να ανησυχούν.

Το «ρομπότ Pierrakakis» δεν είναι άλλο από το chatbot το επονομαζόμενο «ChatGPT», ένα προϊόν που γεννήθηκε στο εργαστήριο τεχνητής νοημοσύνης της εταιρείας OpenAI του Ιλον Μασκ και του Σαμ Αλτμαν, στην Καλιφόρνια, και το οποίο αποτελεί την τελευταία λέξη στον τομέα των αποκαλούμενων chatbots και του κύματος της «δημιουργικής τεχνητής νοημοσύνης».

Το Chatbot Pierrakakis προσπαθεί να «κλέψει» τον ρόλο του κανονικού υπουργού, χωρίς ωστόσο να τα καταφέρνει μέχρι στιγμής. Το συγκεκριμένο chatbot είναι σε θέση να αξιοποιεί και να συνδυάζει δεδομένα και πληροφορίες που προέρχονται από χιλιάδες-εκατομμύρια λέξεις που περιέχουν άρθρα σχετικά με το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης και τον Κυριάκο Πιερρακάκη.

Ετσι, κάποιος αναγνώστης που δεν γνωρίζει σε βάθος τα θέματα του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, διαβάζοντας τις απαντήσεις του ρομπότ στη συνέντευξη των «ΝΕΩΝ», εύκολα μπορεί να παρασυρθεί θεωρώντας ότι πρόκειται για θέσεις του υπουργού!

Οι δύο Πιερρακάκηδες

Ακολουθεί η συνέντευξη με τους δύο Πιερρακάκηδες και οι απαντήσεις που έδωσαν στα ίδια ερωτήματα!

1 Μέχρι πού μπορεί να φτάσει ο ψηφιακός μετασχηματισμός της χώρας; Θα έρθει κάποτε η στιγμή που ο πολίτης θα συναλλάσσεται, κυρίως με τους φορείς του Δημοσίου, μόνο μέσω του ηλεκτρονικού υπολογιστή του ή του κινητού τηλεφώνου του;

Κυριάκος Πιερρακάκης: Ο στόχος μας είναι ξεκάθαρος: στο τέλος της επόμενης τετραετίας θέλουμε σχεδόν όλες οι αλληλεπιδράσεις του πολίτη με το κράτος να μπορούν να γίνονται και ψηφιακά. Μέσα στην πρώτη τετραετία της κυβέρνησης Μητσοτάκη τριπλασιάσαμε τις ψηφιακές υπηρεσίες – από 501 την πρώτη ημέρα λειτουργίας του gov.gr σήμερα έχουμε πάνω από 1.500. Στις υπηρεσίες που προσθέσαμε βρίσκονται οι περισσότερες από τις πιο συχνές συναλλαγές του πολίτη με το Δημόσιο: γνήσιο υπογραφής, άυλη συνταγογράφηση, ληξιαρχικές πράξεις, δημοτολογικά πιστοποιητικά, ποινικό μητρώο, έγγραφα για ιδιοκτήτες και οδηγούς οχημάτων.

Πόσες όμως είναι συνολικά οι διαδικασίες του ελληνικού Δημοσίου; Αυτό δεν το γνωρίζει επακριβώς καμία χώρα. Σύντομα όμως φιλοδοξούμε να το γνωρίζουμε εμείς, μέσα από τον «Μίτο», το Εθνικό Μητρώο Διοικητικών Διαδικασιών. Εχουμε ήδη καταγράψει βήμα βήμα περίπου 2.500 διαδικασίες και άλλες τόσες είναι σε στάδιο επεξεργασίας.

Συνολικά, δηλαδή, μιλάμε για πάνω από 5.000 διαδικασίες. Μέσα στο επόμενο διάστημα η Ελλάδα θα γίνει η πρώτη χώρα που «μετράει» συνολικά και με κάθε λεπτομέρεια τον εαυτό της. Ετσι, θα μπορούμε να απλουστεύσουμε και να ψηφιοποιήσουμε το σύνολο των διαδικασιών με τρόπο στοχευμένο και ακόμα πιο αποτελεσματικό.

Chatbot Pierrakakis: Ο ψηφιακός μετασχηματισμός της Ελλάδας έχει τη δυνατότητα να βελτιώσει σημαντικά τη ζωή των πολιτών μας. Η κυβέρνησή μας έχει δεσμευτεί να διευκολύνει τους ανθρώπους να έχουν πρόσβαση και να συναλλάσσονται με κρατικούς φορείς μέσω ψηφιακών μέσων. Αν και δεν μπορούμε να προβλέψουμε το ακριβές χρονοδιάγραμμα αυτής της μετάβασης, είμαστε βέβαιοι ότι είναι το μέλλον της διακυβέρνησης στην Ελλάδα και σε όλον τον κόσμο. Στόχος μας είναι να διασφαλίσουμε ότι κάθε πολίτης έχει τα εργαλεία και τους πόρους που χρειάζεται για να συμμετάσχει σε αυτό το ψηφιακό μέλλον.

2 Ποια ήταν τα σημαντικότερα βήματα που έγιναν την περασμένη χρονιά στο ψηφιακό «μέτωπο» και κυρίως στην απλούστευση των διαδικασιών και την πάταξη της γραφειοκρατίας; Τι νέο να αναμένουν οι πολίτες μέσα στο 2023;

Κυριάκος Πιερρακάκης: Η πιο εμβληματική από τις πρόσφατες παρεμβάσεις μας στην απλούστευση διαδικασιών είναι χωρίς αμφιβολία η ίδρυση ατομικής επιχείρησης. Η προηγούμενη διαδικασία απαιτούσε φυσική παρουσία σε πέντε διαφορετικές ουρές. Με τη νέα διαδικασία η ατομική επιχείρηση ιδρύεται μέσα σε πέντε λεπτά, από το κινητό ή τον υπολογιστή μας. Αν λάβουμε υπόψη μας ότι στην Ελλάδα ιδρύονται πάνω από 50.000 ατομικές επιχειρήσεις τον χρόνο, μιλάμε για 250.000 λιγότερες αναμονές σε ουρά.

Μια σημαντική διευκόλυνση που θα ανακοινώσουμε τις επόμενες εβδομάδες θα είναι ο ηλεκτρονικός φάκελος ακινήτου. Εκεί σταδιακά θα συγκεντρώνονται όλες οι πληροφορίες ενός ακινήτου, ώστε οι μεταβιβάσεις να γίνονται ταχύτερα, πολύ πιο εύκολα και με μεγαλύτερη ασφάλεια.

Chatbot Pierrakakis: Στη διάρκεια του περασμένου έτους, σημειώσαμε σημαντική πρόοδο στην απλούστευση των διαδικασιών και στη μείωση της γραφειοκρατίας μέσω ψηφιακών μέσων. Για παράδειγμα, έχουμε υλοποιήσει ηλεκτρονικές υπογραφές, διαδικτυακές πύλες για επιχειρήσεις και ψηφιακές πλατφόρμες για φορολογικές υποβολές, εργαλεία τα οποία έχουν βοηθήσει στον εξορθολογισμό των διαδικασιών και στην εξοικονόμηση χρόνου για τους πολίτες.

Το 2023 θα συνεχίσουμε να χτίζουμε σε αυτές τις επιτυχημένες δράσεις και να επενδύουμε σε νέες πρωτοβουλίες που στοχεύουν στη βελτίωση της ψηφιακής πρόσβασης και των υπηρεσιών. Για παράδειγμα, διερευνούμε νέους τρόπους χρήσης της τεχνολογίας για τη βελτίωση της πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη και την εκπαίδευση και για τη δημιουργία ενός πιο αποδοτικού και αποτελεσματικού δημόσιου τομέα.

3 Τελικά, μήπως παράγουμε περισσότερες ψηφιακές εφαρμογές από όσες μπορούμε να… καταναλώσουμε, δεδομένου του ψηφιακού χάσματος που υπάρχει μεταξύ των γενεών;

Κυριάκος Πιερρακάκης: Τα στοιχεία του gov.gr δείχνουν ακριβώς το αντίθετο: ο τριπλασιασμός των ψηφιακών υπηρεσιών που σας ανέφερα πριν έχει μεταφραστεί σε περίπου εκατονταπλάσιες συναλλαγές. Το gov.gr σχεδιάστηκε με έναν ιδιαίτερα απλό τρόπο, ώστε να είναι προσβάσιμο ακόμα και από άτομα με βασικές ψηφιακές δεξιότητες. Ωστόσο, το πιο σημαντικό είναι ότι οι ίδιοι οι πολίτες ήταν έτοιμοι για τον ψηφιακό μετασχηματισμό του κράτους, ήταν θα λέγαμε ένα αίτημα στο οποίο ανταποκρίθηκε η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας και του Κυριάκου Μητσοτάκη.

Και κάθε φορά που ανακοινώνουμε μια νέα υπηρεσία οι πολίτες όχι μόνο ανταποκρίνονται εντάσσοντάς τη στην καθημερινότητά τους, αλλά καταθέτουν προτάσεις και ιδέες για τα επόμενα βήματά μας. Από εκεί και πέρα, ένα ακόμα στοιχείο που αντανακλά τη διευκόλυνση που παράγει στην καθημερινότητα όλων των πολιτών το gov.gr είναι οι πάνω από 8.100.000 μοναδικοί χρήστες. Ουσιαστικά, όλος ο ενήλικος πληθυσμός της χώρας έχει χρησιμοποιήσει έστω μία φορά το gov.gr για να εκδώσει ένα έγγραφο ή να υποβάλει μία αίτηση. Και, βέβαια, αναβαθμίζουμε τη λειτουργία των ΚΕΠ ώστε να αποτελέσουν τη «φυσική εναλλακτική» του gov.gr για όσους συμπολίτες μας δεν έχουν τις δεξιότητες να εξυπηρετηθούν ψηφιακά.

Chatbot Pierrakakis: Αν και υπάρχει σίγουρα ένα ψηφιακό χάσμα μεταξύ των γενεών, είμαστε βέβαιοι ότι αυτό το χάσμα κλείνει καθώς οι ψηφιακές γνώσεις και η πρόσβαση στην τεχνολογία συνεχίζουν να εξαπλώνονται. Δεσμευόμαστε να επενδύσουμε σε προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισης που θα συμβάλουν στη γεφύρωση αυτού του χάσματος και θα διασφαλίσουν ότι όλοι έχουν τις δεξιότητες και τους πόρους που χρειάζονται για να συμμετέχουν στην ψηφιακή οικονομία. Κάνοντάς το αυτό, θα βοηθήσουμε στη δημιουργία μιας κοινωνίας χωρίς αποκλεισμούς και δικαιοσύνης για όλους τους Ελληνες.

4 Η Τεχνητή Νοημοσύνη, λένε επιστήμονες της Πληροφορικής, θα στηρίζεται απόλυτα στα δεδομένα από τα οποία «εκπαιδεύθηκε». Αν τα δεδομένα… εκπαίδευσης είναι απέναντι στην έννοια της «ηθικής», τότε και ο τρόπος λειτουργίας της θα είναι «ανήθικος». Κατά πόσο λοιπόν θα είναι εφικτό να… προγραμματίσουμε μια Τεχνητή Νοημοσύνη ικανή να αποφασίζει με ηθικό τρόπο;

Κυριάκος Πιερρακάκης: Εμείς προσεγγίζουμε την τεχνολογία ως μέσο και όχι ως αυτοσκοπό. Ουσιαστικά, το ζητούμενο είναι να αντιλαμβανόμαστε την τεχνολογία ως έναν μηχανισμό που κάνει τη ζωή των πολιτών απλούστερη και καλύτερη. Γι’ αυτό και η φιλοσοφία μας σε ό,τι έχει να κάνει με την τεχνητή νοημοσύνη είναι ανθρωποκεντρική. Γι’ αυτό και αποτελεί θεμελιώδες ζητούμενο για την 4η Βιομηχανική Επανάσταση τόσο οι στρατηγικές όσο και οι αλγόριθμοι που θα χρησιμοποιούνται να είναι διαφανείς.

Ετσι, δημιουργούμε τις κατάλληλες συνθήκες ώστε οι αλγόριθμοι να μην αναπαράγουν τις προκαταλήψεις τις δικές μας ή του σχεδιαστή τους. Ρυθμίζοντας την Τεχνητή Νοημοσύνη, αποτυπώνουμε στο γράμμα του νόμου τη συνισταμένη των αξιών μας, με στόχο να μπορέσουμε να βάλουμε ανθρωπιστικές και κοινωνικές παραμέτρους στον τρόπο με τον οποίο προχωρά η τεχνολογία. Σε αυτό το πλαίσιο, η Ευρωπαϊκή Ενωση έχει θεμελιώσει ότι είναι μια ρυθμιστική υπερδύναμη. Εμείς ως Ελλάδα συμμετέχουμε δυναμικά, μα προβάλλοντας τις δικές μας ανθρωποκεντρικές αξίες τόσο στη διαμόρφωση των ενωσιακών νομοθετικών πρωτοβουλιών όσο και στις εθνικές νομοθετικές πρωτοβουλίες που ήδη έχουμε αναλάβει.

Chatbot Pierrakakis: Η Τεχνητή Νοημοσύνη είναι ένας ταχέως εξελισσόμενος τομέας που έχει τεράστιες δυνατότητες για την κοινωνία μας. Ταυτόχρονα, είναι σημαντικό να διασφαλίσουμε ότι αυτά τα συστήματα αναπτύσσονται και χρησιμοποιούνται με τρόπο ηθικό και συνεπή με τις αξίες μας. Για τον σκοπό αυτόν, συνεργαζόμαστε με ειδικούς στον τομέα για να αναπτύξουμε κατευθυντήριες γραμμές και βέλτιστες πρακτικές για την ανάπτυξη και τη χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης. Αν και μπορεί να μην είναι δυνατός ο προγραμματισμός ενός συστήματος Τεχνητής Νοημοσύνης που μπορεί να λαμβάνει ηθικές αποφάσεις σε κάθε περίσταση, πιστεύουμε ότι είναι δυνατό να διασφαλίσουμε ότι αυτά τα συστήματα σχεδιάζονται και χρησιμοποιούνται με τρόπο που να συνάδει με τις ηθικές αρχές μας.