Προεξόφληση ύφεσης ή αναδιάρθρωση;

Η παγκόσμια οικονομία με την ενεργειακή κρίση σε εξέλιξη και χωρίς να φαίνεται κάποια διέξοδος προς το παρόν στον πόλεμο Ρωσίας – Ουκρανίας, περνά σε μια νέα φάση, όπου φαίνεται πως οι αγορές αλλά και οι μεγάλες πολυεθνικές προσπαθούν να προσαρμοστούν  στις νέες συνθήκες που διαμορφώνονται.

Είναι για πολλούς παράδοξο το γεγονός πως παρά την επιβεβαιωμένη ανάπτυξη στις ΗΠΑ και την ενίσχυση της ζήτησης κυρίως μετά την περίοδο της πανδημίας, η ενεργειακή κρίση και η κρίση στην εφοδιαστική αλυσίδα, έρχεται να δημιουργήσει νέες τάσεις όσον αφορά την συμπεριφορά των επιχειρήσεων, με αποτέλεσμα οι μεγάλες πολυεθνικές που γνωρίζουμε κυρίως στις ΗΠΑ, όπως η Amazon, η Meta ως μητρική του Facebook, η Alphabet ως μητρική της Google, η Apple, το Twitter αλλά και η Microsoft, να έχουν ήδη ανακοινώσει χιλιάδες μειώσεις θέσεων εργασίας, με στόχο να περιορίσουν τα εργατικά και λειτουργικά τους κόστη και κατά τον δυνατόν να υπερασπίσουν την κερδοφορία τους.

Παρόλα αυτά, η κίνηση των μεγάλων πολυεθνικών που σωρευτικά απασχολούν άμεσα και έμμεσα πάνω από 1 εκατ υπαλλήλους, είναι ενδεικτική των τάσεων της αγοράς, τουλάχιστον μεσοπρόθεσμα, καθώς φαίνεται ότι δημιουργούνται αναχώματα στα έσοδα των επιχειρήσεων, από τα αυξημένα κόστη ενέργειας, την αδυναμία των αναπτυσσόμενων χωρών να λάβουν μέτρα ενίσχυσης του πληθυσμού και τον πληθωρισμό παγκόσμια να απομειώνει τα διαθέσιμα εισοδήματα των νοικοκυριών, προκαλώντας αλυσιδωτά προβλήματα βιωσιμότητας σε χιλιάδες επιχειρήσεις, με την μείωση της κατά κεφαλήν κατανάλωσης.

Είναι χαρακτηριστικό, πως οι μεγάλες εταιρίες τεχνολογίας, έχουν επενδύσει σωρευτικά από την περίοδο της πανδημίας και μετά, άνω των 100 δις ευρώ για νέες τεχνολογικές υπηρεσίες, όπως η ενίσχυση του λεγόμενου cloud computing καθώς και η εισαγωγή του metaverse ως τη νέα εικονική πραγματικότητα ενός περιβάλλοντος εργασίας.

Τα πρόωρα όμως επενδυτικά κεφάλαια και η αυξημένη προσφορά, δεν έχουν αποδώσει την αναμενόμενη αύξηση της παγκόσμιας ζήτησης, με αποτέλεσμα η υστέρηση εσόδων που παρατηρείται, σε συνδυασμό με την ενεργειακή κρίση, να προμηνύουν ύφεση για την παγκόσμια αγορά, γεγονός που χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή για χώρες όπως η Ελλάδα, που προσπαθεί να μειώσει το επενδυτικό της κενό, αναζητώντας άμεσες ξένες επενδύσεις, καθώς και ενίσχυση της εξωστρέφειας με αύξηση των εξαγωγών σε μία περίοδο πίεσης των μακροοικονομικών μεγεθών αλλά και σημαντικών γεωπολιτικών προκλήσεων.

Σε κάθε περίπτωση, η πιθανή ύφεση τουλάχιστον για το 2023, ενδέχεται να αυξήσει το χάσμα μεταξύ ζήτησης και προσφοράς επενδύσεων, ιδίως σε περιβάλλον υψηλών επιτοκίων και σύσφιξης της νομισματικής πολιτικής, με αποτέλεσμα να απαιτούνται όλο και πιο στοχευμένες επενδύσεις από τις μεσαίες αλλά και μεγάλες επιχειρήσεις, ώστε να διατηρήσουν το ανταγωνιστικό τους πλεονέκτημα στην αγορά και οι υπηρεσίες τους να είναι ταυτόχρονα εύκολα προσβάσιμες αλλά και φθηνές προς το ευρύ καταναλωτικό κοινό.

Ο Μελέτης Ρεντούμης είναι οικονομολόγος τραπεζικός