Έλεγχος στη διαδρομή της εξωσωματικής από τον δωρητή ως το παιδί

Σύντομα και οι μοναχικοί άνδρες θα μπορούν να αποκτήσουν παιδί και να δημιουργήσουν μονογονεϊκή οικογένεια, μέσω παρένθετης μητέρας και εξωσωματικής γονιμοποίησης. Το θέμα αυτό θα ξεκινήσει να συζητιέται τις επόμενες εβδομάδες και στη χώρα μας, μέσω της Εθνικής Αρχής Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής.

Το έναυσμα έδωσε δικαστική απόφαση η οποία δικαίωσε ενδιαφερόμενο, που με αίτημά του, διεκδικούσε τη δημιουργία μονογονεϊκής οικογένειας, στη βάση της ισότιμης αντιμετώπισης των δύο φύλων.

Η νομοθεσία σήμερα προβλέπει τη δυνατότητα αυτή μόνο σε μοναχικές γυναίκες (δεν είναι παντρεμένες και δεν ζουν με ελεύθερη συμβίωση σε κάποια επίσημη σχέση), υπό την προϋπόθεση της αδυναμίας της να τεκνοποιήσει με φυσικό τρόπο.

Τη σχετική ανακοίνωση έκανε ο πρόεδρος της Εθνικής Αρχής Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής καθ. Νικ. Βραχνής, με αφορμή δύο εκδηλώσεις που οργανώνει η Αρχή για την ενημέρωση γιατρών και κοινού επί των αλλαγών που έφερε ο τελευταίος σχετικός νόμος για την εξωσωματική γονιμοποίηση στη χώρα μας, από το προηγούμενο καλοκαίρι.

Σε ότι αφορά τα κριτήρια για τους μοναχικούς άνδρες, ο κ. Βραχνής είπε ότι τεθούν ζητήματα ηλικίας και κατάστασης υγείας, αλλά θα συζητηθούν τα κοινωνικά κριτήρια ύστερα από διερεύνηση τι συμβαίνει στο εξωτερικό σε αντίστοιχες περιπτώσεις. Για παράδειγμα ανέφερε ότι στην Αγγλία, επιτρέπεται ο μοναχικός άνδρας να βρει παρένθετη μητέρα, η οποία με ωάριο δότριας και σπέρμα του ίδιου να γεννήσει το παιδί του, το οποίο θα του παραδοθεί με δικαστική απόφαση.

Όριο τα 10 παιδιά

Από την έναρξη εφαρμογής του νέου νόμου, στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Δοτών και Δοτριών γεννητικού υλικού της Αρχής, έχουν καταγραφεί μέχρι σήμερα 2.800 δότριες, 101 δότες και 763 δείγματα εξωτερικού.

Η δημιουργία του Μητρώου, δίνει πλέον τη δυνατότητα ιχνηλασιμότητας του γεννητικού υλικού που χρησιμοποιείται στην περιπτώσεις της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, καθώς επίσης και τη δυνατότητα ελέγχου στον αριθμό των παιδιών που γεννιούνται από τον ίδιο δότη. Ο έλεγχος γίνεται, καθώς ήδη από τη νομοθεσία του 2005, απαγορεύεται να γεννηθούν πάνω από 10 παιδιά ή σε περισσότερες από 10 οικογένειες από τον ίδιο δότη, ώστε να αποφευχθούν περιστατικά αιμομιξίας και των ασθενειών που αυτή συνεπάγεται.

Στο πλαίσιο αυτό, όλες οι μονάδες υποβοηθούμενης αναπαραγωγής και οι τράπεζες κρυοσυντήρησης θα δίνουν σε πραγματικό χρόνο στο Μητρώο, στοιχεία και ιατρικά δεδομένα για το γεννητικό υλικό και τον δότη, ώστε να είναι δυνατή η ιχνηλασιμότητα του γεννητικού υλικού από τον δότη στον λήπτη.

Μέχρι σήμερα η καταγραφή αφορά τους δότες από 17 Φεβρουαρίου πέρυσι, όμως σταδιακά καταχωρούνται και παλαιότερα στοιχεία του 2021, προκειμένου να είναι εφικτός ο έλεγχος στον αριθμό των παιδιών που γεννιόνται από το υλικό του ίδιου δότη καθώς υπάρχει ο προαναφερόμενος περιορισμός. Ο αριθμός των 10 παιδιών έχει επιλεγεί βάσει στατιστικών δεδομένων, καθώς θεωρείται εξαιρετικά σπάνιο να βρεθούν δύο αδέρφια, διαφορετικού φύλου και να παντρευτούν μεταξύ τους, ώστε να υπάρχει ο κίνδυνος ασθενειών από αιμομιξία. Μετά τη δωρεά σε 10 οικογένειες, ο δότης απενεργοποιείται και οι μονάδες υποβοηθούμενης αναπαραγωγής δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν υλικό του.

Σημειώνεται ότι οι δότες γεννητικού υλικού μπορεί να είναι μέχρι 40 ετών ή αυστηρά μέχρι 50 ετών με ειδική άδεια της Αρχής.

Μονάδα Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής HIV

Μονάδα Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής για φορείς του ιού HIV/AIDS προβλέπει ο τελευταίος νόμος 4958, καθώς δεν υπάρχει κίνδυνος μετάδοσης του ιού σε άτομα που λαμβάνουν αποτελεσματική φαρμακευτική αγωγή. Η δυνατότητα εφαρμογής υπηρεσιών υποβοηθούμενης αναπαραγωγής σε οροθετικά άτομα προβλέπεται με την ανάπτυξη σχετικής μονάδας στο «Αττικό» νοσοκομείο, ξεχωριστή από την ήδη υπάρχουσα μονάδα υποβοηθούμενης αναπαραγωγής που ήδη λειτουργεί εκεί.

Για τη δημιουργία της νέας μονάδας, όπως τόνισε ο κ. Βραχνής, χρειάζεται η διερεύνηση του συντελεστή δόμησης στο χώρο του νοσοκομείου, αλλά και –ιδανικά – η ανεύρεση χρηματοδότη ο οποίος θα κάνει τη σχετική δωρεά για την ανέγερση του νέου κτίσματος. Για τη λειτουργία της μονάδας θα χρειαστεί και η πρόσληψη του απαραίτητου προσωπικού, δηλαδή γυναικολόγου αναπαραγωγής, εμβρυολόγου, μαίας και ψυχολόγου.

Η λειτουργία της μονάδας θα είναι εφικτή, το νωρίτερο ένα εξάμηνο μετά την ολοκλήρωση του κτιρίου, αφότου έχει βρεθεί και η χορηγία.

Κρυοσυντήρηση για κοινωνικούς λόγους

Χωρίς να υπάρχει αυστηρό ηλικιακό όριο, η Εθνική Αρχή Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής συνιστά σε νέες γυναίκες μέχρι 35 ετών, εφόσον επιλέξουν για προσωπικούς λόγους να τεκνοποιήσουν σε μεγαλύτερη ηλικία, να προχωρήσουν σε κρυοσυντήρηση ωαρίων τους, για να προλάβουν τη φθορά του γενετικού υλικού. Ο λόγος είναι ότι μετά την ηλικία των 35 ετών είναι δυσχερέστερη η γονιμοποίησή τους.

Η κρυοσυντήρηση επιτρέπεται και σε ανηλίκους, όμως αυστηρά μόνο για ιατρικούς λόγους, εφόσον πρόκειται για ογκολογικά περιστατικά.

Οι ενημερωτικές εκδηλώσεις

Οι αλλαγές στη νομοθεσία για την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή θα παρουσιαστούν στο κοινό και σε επαγγελματίες υγείας από τον πρόεδρο της Αρχής καθ. Ν. Βραχνή, την βουλευτή – εισηγήτρια του νέου νόμου Έλενα Ράπτη και την Χριστίνα Μπόμπα – Τανιμανίδη, η οποία θα αναφερθεί στον τρόπο που η ίδια βίωσε την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή.

Η πρώτη εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 8 Φεβρουαρίου στις 6μ.μ στο ΕΒΕΑ και η δεύτερη στη Θεσσαλονίκη στις 13 Φεβρουαρίου στις 6 μ.μ. στη Λέσχη Αξιωματικών Φρουράς.