Δεν κερδίσαμε, δεν πανηγυρίζουμε

Αν πρώτη φορά που η Χρυσή Αυγή πέρασε τις πόρτες του Κοινοβουλίου είχαμε 2012. Η Ελλάδα βρισκόταν εν μέσω της πιο δύσκολης κρίσης που είχε περάσει στη Μεταπολίτευση, οι βουλευτές που ψήφισαν τα Μνημόνια προπηλακίζονταν στους δρόμους, οι πάνω και οι κάτω πλατείες δεν διαχωρίζονταν – μέσα στον χαμό, πολύ λίγη σημασία δώσαμε στα τατουάζ με τους μαιάνδρους στα μπράτσα των «καλών παιδιών» που κουβαλούσαν στις γιαγιάδες τα ψώνια από το σουπερμάρκετ.

Κάτω από τα ραντάρ, κάτω από τη μύτη μας. Ακόμα κι όταν πια έπαψαν να κρύβονται, πιστεύαμε πως, αν κλείναμε τα μάτια μας και υποκρινόμασταν πως δεν υπάρχουν, όντως θα εξαφανίζονταν. Τα χρόνια πέρασαν και οι χρυσαυγίτες πρόλαβαν να μολύνουν τα κοινοβουλευτικά ήθη και έθιμα με τρόπους που καμιά φορά επανέρχονται στην επιφάνεια. Ξαναμπήκαν στη Βουλή ακόμα κι όταν όλοι ήξεραν πως ήταν εκείνοι που κρύβονταν πίσω από τον φόνο του Παύλου Φύσσα. Εχασαν στο νήμα τέσσερα χρόνια πριν, καταδικάστηκαν πρωτοδίκως και υποχρεώθηκαν να φέρουν και με τη βούλα του δικαστηρίου τον χαρακτηρισμό της εγκληματικής οργάνωσης.

Στο καλό σενάριο, η υπόθεση της Χρυσής Αυγής θα αποτελούσε σήμερα μια διδακτική ιστορία: να τι μπορεί να συμβεί όταν οι πολίτες σταματούν να εκτιμούν τους αντιπροσώπους τους, να τι προκύπτει όταν σπάνε οι δεσμοί εμπιστοσύνης ανάμεσα στην κοινωνία και το πολιτικό σύστημα. Η αλήθεια όμως είναι ότι κανένας δεν διάβασε κανένα σενάριο, γιατί πολύ απλά κανείς δεν ήθελε να ξανασχοληθεί με την υπόθεση – η βοή από τους πανηγυρισμούς για την καταδίκη ήταν τόσο εκκωφαντική, που έγραφε ένα ωραίο, λυτρωτικό φινάλε. Κι όμως, η Βουλή κλήθηκε χθες να τροποποιήσει τις προϋποθέσεις κάτω από τις οποίες η Χρυσή Αυγή και τα διαδοχικά της σχήματα δεν θα μπορούν να συμμετάσχουν στις εκλογές. Οχι προληπτικά, όχι ως θεσμική εκκρεμότητα, αλλά γιατί δεν υπάρχει καμία δημοσκόπηση πια που να μη δείχνει ένα από αυτά τα διαδοχικά σχήματα (με πραγματικό ηγέτη έναν εκ του χρυσαυγίτικου διευθυντηρίου) να αγγίζει το 3% που το φέρνει εντός Κοινοβουλίου. Υπάρχουν ακόμα εκεί έξω, έχουν ακόμα δύναμη, ψάχνουν μια αφορμή, ένα παράθυρο – και νομίζουν πως το βρήκαν κάπου ανάμεσα στις διαδοχικές κρίσεις.

Δεν χρειάζονται πανηγύρια για την υπερψήφιση της διάταξης, γιατί δεν υπάρχει νίκη. Κανείς από τους κύριους πυλώνες του πολιτικού συστήματος δεν στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων. Η κυβέρνηση καθυστέρησε αδικαιολόγητα ακόμα και να παραδεχθεί το πρόβλημα, επιτρέποντας στον Κασιδιάρη να κάνει καμπάνια μέσα από τη φυλακή, να κινητοποιεί μηχανισμό, ακόμα και να παρεμβαίνει με ζωντανές ομιλίες σε εκδηλώσεις των οπαδών του. Εφερε βεβιασμένα μια διάταξη λίγους μήνες πριν από τις κάλπες – αν αυτή δεν αποδειχθεί αρκετή για να τον κρατήσει εκτός Βουλής, το μόνο που θα έχει καταφέρει θα είναι να τον δυναμώσει. Ο ΣΥΡΙΖΑ έκανε μεγάλο λάθος που δεν την ψήφισε. Επραξε αυτό για το οποίο κατηγόρησε τους αντιπάλους του: χρησιμοποίησε ένα ζήτημα που υπερβαίνει τις τετριμμένες πολιτικές κόντρες με τέτοιο τρόπο ώστε να χωρέσει στο αφήγημά του, χωρίς να υπολογίζει ότι το σύνθημα περί «Δημοκρατίας που αντεπιτίθεται» κάτι τέτοιες στιγμές περιμένει να επιβεβαιωθεί.

Στην πραγματικότητα, η σημασία της διάταξης έγκειται περισσότερο στον συμβολισμό της: ένα ενωμένο πολιτικό σύστημα απέναντι σε μια εγκληματική οργάνωση που επιχειρεί την επάνοδό της, με άλλη βιτρίνα αλλά παρόμοια τακτική. Αντ’ αυτού, η κυβέρνηση και η αξιωματική αντιπολίτευση κατηγορούν ο ένας τον άλλο για έλλειμμα δημοκρατίας και για εκτροπή – λες και έχουν ξεχάσει για ποιο θέμα συζητούν, για το ποιόν των προσώπων για τα οποία αποφασίζουν. Ηταν η σωστή ώρα χθες η κυβερνητική πλευρά να ταυτίσει την επιχειρηματολογία ΣΥΡΙΖΑ – Κασιδιάρη; Ηταν μήπως η κατάλληλη στιγμή ο Αλέξης Τσίπρας να συγκρίνει τον ακροδεξιό κίνδυνο με τον χειρισμό της υπόθεσης Παππά;

Μακάρι τα λάθη τους να μην κοστίσουν περισσότερο.