Ζωή και θάνατος στα συντρίμμια του σεισμού – Το υπεράνθρωπο έργο των διασωστών

Στην Τουρκία και τη Συρία οι δεκάδες χιλιάδες νεκροί χωρίς τάφο τρομάζουν, το θαύμα της ζωής κόβει ανάσες ξανά και ξανά.

Δίπλα στην εικόνα του πατέρα που καθόταν για ώρες στα χαλάσματα του σπιτιού στο Καχραμανμαράς κρατώντας το χέρι της νεκρής του κόρης, ο εντοπισμός της νεογέννητης Aya, όπως είναι το όνομα που της δόθηκε και σημαίνει «σημάδι από το Θεό», δεμένης ακόμα με τον ομφάλιο λώρο από τη νεκρή μητέρα της.

Σε όλα αυτά τα περιστατικά και δεκάδες χιλιάδες άλλα, συμπρωταγωνιστές οι διασώστες, ντόπιοι και ξενόφερτοι. Άνθρωποι που πήγαν στις πληττόμενες περιοχές με βασική αποστολή να βοηθήσουν στην ανεύρεση επιζώντων και δευτερεύουσα εργασία να ανακουφίσουν τους συγγενείς των θυμάτων, που βρήκαν αλλά δεν θα κατάφεραν.

Κομβική η ταχύτητα

Η ταχύτητα σε αυτό το θεάρεστο έργο είναι νευραλγικής σημασίας για την επιτυχία του. Με περίπου 22.000 νεκρούς στην Τουρκία και τις εκτιμήσεις να κάνουν λόγο για 50.000 συνολικά, εξηγείται γιατί ο Ρετζέπ Ραγίπ Ερντογάν επιχείρησε να ρίξει στην αργοπορία της άφιξης τους την ευθύνη για το μεγάλο κακό.

Πρακτικά τη συνεργασία των ντόπιων με τις ξένες δυνάμεις για το καλύτερο αποτέλεσμα συντονίζει η ομάδα Διεθνούς Έρευνας και Συμβουλών Διάσωσης (International Search and Rescue Advisory Group (INSARAG)που λειτουργεί υπό την ομπρέλα του ΟΗΕ.

Σε δημοσίευμα του το Reuters αναφέρεται στις κατευθυντήριες γραμμές της δράσης του και αναλύει την κάθε φάση στην οργάνωση μεγάλων πολυεθνικών ερευνών ξεχωριστά.

Εκτίμηση περιοχή

Η πρώτη έρευνα της περιοχής συνήθως διενεργείται από τις τοπικές ομάδες που θα ενημερώσουν τους ξένους διασώστες για τα ευρήματα τους. Στόχος είναι να αξιολογηθούν ποια κτίρια που κατέρρευσαν είναι πιο πιθανό να περιέχουν παγιδευμένους ανθρώπους. Όπως εξηγεί άλλο σχετικό άρθρο του BBC, αυτό το κάνουν αναζητώντας «κενά», χώρους κάτω από μεγάλα τσιμεντένια δοκάρια ή κλιμακοστάσια όπου μπορούν να βρεθούν επιζώντες.

Στην προσπάθεια απεγκλωβισμού τους λαμβάνεται επίσης υπόψη η πιθανότητα περαιτέρω κατάρρευσης ενός κτιρίου, όπως και άλλοι κίνδυνοι όπως διαρροές αερίου, πλημμύρες και επικίνδυνα αντικείμενα, σαν τον αμίαντος στις στέγες.

Την ώρα που οι διασώστες προσπαθούν να πλησιάσουν τους επιζώντες, οι εργαζόμενοι υποστήριξης παρακολουθούν τις κινήσεις του κτιρίου και ακούνε τους περίεργους ήχους. Τα κτίρια που έχουν καταρρεύσει ολοσχερώς είναι συνήθως τα τελευταία στα οποία γίνονται έρευνες, γιατί η πιθανότητα να βρεθούν επιζώντες είναι μικρή.

Τι εξοπλισμός απαιτείται

Για τη μετατόπιση των ερειπίων, οι ομάδες διάσωσης χρησιμοποιούν βαριά μηχανήματα, συμπεριλαμβανομένων των εκσκαφέων και των υδραυλικών γρύλων. Μεγάλες πλάκες από σκυρόδεμα στο εξωτερικό των κτιρίων μπορούν να τραβηχτούν στην άκρη από εκσκαφείς, επιτρέποντας στους διασώστες να βλέπουν τυχόν άτομα που έχουν παγιδευτεί μέσα.

Ειδικές κάμερες στο άκρο των εύκαμπτων πόλων είναι επίσης απολύτως αναγκαίες, αφού μπορούν να περάσουν μέσα από κενά για να βοηθήσουν στον εντοπισμό των επιζώντων. Εξειδικευμένος ηχητικός εξοπλισμός μπορεί ακόμη να ανιχνεύσει τους πιο αμυδρούς θορύβους σε απόσταση λίγων μέτρων. Πολύ σημαντικό είναι ότι απαιτείται σιωπή στο χώρο, όταν ένα μέλος της ομάδας διάσωσης χτυπά τρεις φορές και ελπίζει να ακούσει μια απάντηση.

Οι ανιχνευτές διοξειδίου του άνθρακα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την εύρεση επιζώντων που δεν έχουν τις αισθήσεις τους. Λειτουργούν καλύτερα σε περιορισμένους χώρους όπου ανιχνεύουν τη μεγαλύτερη συγκέντρωση CO2 στον αέρα που εκπνέεται από εκείνους που ακόμα αναπνέουν.

Πολύτιμος είναι και ο εξοπλισμός θερμικής απεικόνισης, που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τον εντοπισμό ατόμων που δεν βρίσκονται απευθείας στο οπτικό πεδίο του διασώστη, επειδή η θερμότητα του σώματός τους μπορεί να θερμάνει τα ερείπια γύρω τους.

Τι κάνουν τα ειδικά εκπαιδευμένα σκυλιά

Χρησιμοποιώντας την όσφρησή τους, τα ειδικά εκπαιδευμένα σκυλιά μπορούν να βρουν σημάδια ζωής, εκεί όπου οι διασώστες δεν μπορούν. Καλύπτουν επίσης μεγάλες περιοχές γρήγορα, επιταχύνοντας σημαντικά τη διαδικασία έρευνας και διάσωσης των επιζώντων.

Πώς αποφασίζεται το τέλος των ερευνών

Η απόφαση αυτή συνήθως λαμβάνεται από την κεντρική κυβέρνηση της χώρας, σε προαναφερόμενη διεθνή υπηρεσία.

Σύμφωνα με το BBC συχνά οι επιχειρήσεις σταματούν περίπου 7 ημέρες μετά την καταστροφή, εφόσον όμως δεν έχουν εντοπιστεί καθόλου επιζώντες για μία ή δύο ημέρες. Κανείς δεν λαμβάνει την απόφαση να σταματήσει την προσπάθεια ελαφρά τη καρδία.

Έχουμε άλλωστε παραδείγματα από το παρελθόν, στα οποία άνθρωποι εντοπίστηκαν ζωντανοί αρκετές εβδομάδες μετά την καταστροφή.

Για παράδειγμα το 2010 ένας άνδρας ανασύρθηκε ζωντανός από τα συντρίμμια στα οποία είχε μείνει παγιδευμένος επί 27 ημέρες, ύστερα από έναν σεισμό στην Αϊτή.

Το 2013 μία γυναίκα ανασύρθηκε ζωντανή από τα χαλάσματα κτιρίου στο Μπαγκλαντές, 17 ημέρες μετά την κατάρρευσή του.

Κοινή ελπίδα όσων συμμετέχουν σήμερα στις προσπάθειες διάσωσης στην Τουρκία και τη Συρία, είναι να βρίσκονται συνέχεια επιζώντες, ώστε να αναβάλλεται συνεχώς η αποχώρηση των δυνάμεων διάσωσης.