Τα πολυώροφα κτίρια στην Τουρκία, που αποδείχτηκαν «χάρτινα» και κατέρρευσαν σαν τραπουλόχαρτα από τον διπλό φονικό σεισμό, παίρνοντας μαζί τους χιλιάδες ανθρώπινες ζωές, έχουν προκαλέσει την οργή του τουρκικού λαού και δεκάδες δημοσιεύματα στον εγχώριο και διεθνή Τύπο για το κατασκευαστικό «θαύμα» – φιάσκο του Ερντογάν.

Το BBC εξέτασε τρία νέα κτίρια, που μετατράπηκαν σε ερείπια, για να μάθει τι αποκαλύπτουν για την ασφάλεια των κτιρίων, ενώ κάνει λόγο για «κατασκευαστικές αμνηστίες» της κυβέρνησης Ερντογάν, που δίδονταν σε μεγαλοεργολάβους, οι οποίοι δεν εφάρμοζαν τους οικοδομικούς κανονισμούς.

Αποτυχία Ερντογάν να επιβάλει οικοδομικούς κανονισμούς

Οι οικοδομικοί κανονισμοί, σημειώνει το BBC, έχουν αυστηροποιηθεί μετά από προηγούμενες καταστροφές, συμπεριλαμβανομένου του σεισμού του 1999 στην πόλη Ιζμίτ, στα βορειοδυτικά της χώρας, στον οποίο έχασαν τη ζωή τους πάνω από 17.000 άνθρωποι.

Ωστόσο, οι νόμοι, συμπεριλαμβανομένων των τελευταίων προτύπων που θεσπίστηκαν το 2018, έχουν εφαρμοστεί ανεπαρκώς.

«Εν μέρει, το πρόβλημα είναι ότι έχουν γίνει πολύ λίγες μετατροπές των υφιστάμενων κτιρίων, αλλά υπάρχει επίσης πολύ περιορισμένη επιβολή των οικοδομικών προτύπων στις νέες κατασκευές», λέει ο καθηγητής Αλεξάντερ.

Ο ανταποκριτής του BBC στη Μέση Ανατολή, Tom Bateman, μίλησε με ανθρώπους στη νότια πόλη των Αδάνων, οι οποίοι είπαν ότι ένα κτίριο που κατέρρευσε εκεί είχε υποστεί ζημιές πριν από 25 χρόνια σε έναν άλλο σεισμό, αλλά είχε αφεθεί χωρίς καμία κατάλληλη μετατροπή.

Κυβερνητική «αμνηστία» στους εργολάβους

Στην Τουρκία, ωστόσο, τονίζει στην έρευνά του το BBC, η κυβέρνηση έχει παράσχει περιοδικές «κατασκευαστικές αμνηστίες» – ουσιαστικά, νομικές απαλλαγές για την καταβολή προστίμων, για κτίρια που έχουν κατασκευαστεί χωρίς τα απαιτούμενα πιστοποιητικά ασφαλείας.

Αυτές έχουν ψηφιστεί από τη δεκαετία του 1960 – με την τελευταία, όμως, το 2018.

Οι επικριτές του Ερντογάν έχουν προειδοποιήσει εδώ και καιρό ότι τέτοιες αμνηστίες εγκυμονούν τον κίνδυνο καταστροφής σε περίπτωση μεγάλου σεισμού.

Έως και 75.000 κτίρια σε ολόκληρη την πληγείσα από τον σεισμό ζώνη στη νότια Τουρκία έχουν λάβει «κατασκευαστικές αμνηστίες», σύμφωνα με την Pelin Pınar Giritlioğlu, επικεφαλής της Ένωσης Επιμελητηρίων Τούρκων Μηχανικών και του Επιμελητηρίου Αρχιτεκτόνων της Κωνσταντινούπολης.

Λίγες ημέρες πριν από την τελευταία καταστροφή, τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι ένα νέο σχέδιο νόμου αναμένει την έγκριση του κοινοβουλίου, το οποίο θα χορηγεί περαιτέρω αμνηστία για πρόσφατες οικοδομικές εργασίες.

«Έγκλημα οι αμνηστείες» στους εργολάβους

Ο γεωλόγος Celal Sengor δήλωσε νωρίτερα φέτος ότι η ψήφιση τέτοιων «κατασκευαστικών αμνηστειών» σε μια χώρα που «σπαράσσεται» από σεισμικά ρήγματα ισοδυναμεί με «έγκλημα».

Μετά τον φονικό σεισμό που έπληξε τη δυτική επαρχία της Σμύρνης το 2020, ένα δημοσίευμα του BBC διαπίστωσε ότι 672.000 κτίρια στην πόλη είχαν «επωφεληθεί» από την πιο πρόσφατη αμνηστία.

Στο ίδιο δημοσίευμα αναφέρεται ότι το τουρκικό υπουργείο Περιβάλλοντος και Πολεοδομίας δήλωσε πως το 2018 πάνω από το 50% των κτιρίων στην Τουρκία – που αντιστοιχεί σε σχεδόν 13 εκατομμύρια κτίρια – κατασκευάστηκαν κατά παράβαση των κανονισμών.

Headlines