Τουρκία: Ο Εγκέλαδος, ο Ερντογάν και η «Συμμορία των Πέντε»

«Όλοι οι ολιγάρχες του προέδρου»

Επιλέγοντας αυτόν τον τίτλο για ένα παλαιότερο σχετικό άρθρο στον ανεξάρτητο ειδησεογραφικό ιστότοπο Duvar, ο Τούρκος δημοσιογράφος Μπαχαντίρ Οζγκιούρ σκιαγραφούσε την κατάσταση με μελανά χρώματα.

«Θα πρέπει να υπάρχει κάποιος λόγος για τον οποίο οι εγγυημένες πληρωμές των γεφυρών και των αυτοκινητοδρόμων καταβάλλονται χωρίς διακοπή, ενώ δεν υπάρχουν χρήματα στα κρατικά ταμεία για να πληρωθούν τα φάρμακα», ανέφερε.

«Θα πρέπει να υπάρχει λόγος για τον οποίο διατηρείται ο ρυθμός και η σταθερότητα των κρατικών συμβάσεων ανεξάρτητα από το αν υπάρχει κρίση, καταστροφή ή κοροναϊός».

Μέρος της απάντησης είναι η υπόσχεση του οικονομικού θαύματος, στο οποίο βάσιζε μέχρι πρότινος την ηγεμονία του ο Ταγίπ Ερντογάν.

«Αυτό που βλέπουμε», γράφει ο Οζγκιούρ, «είναι η εξέλιξη ενός μεγάλου πολιτικού κόμματος σε μια τεράστια δομή καρτέλ, που αναπτύχθηκε μέσα από τη χρήση των δημόσιων πόρων και μπορεί να επιβιώσει μόνο σε “δημόσιο περιβάλλον”».

Σε αυτό το πλαίσιο «το καθεστώς της Τουρκίας είναι το προϊόν αυτού του μείγματος, στο οποίο μια συγκεκριμένη τάξη έχει καταλάβει αβίαστα ένα σημαντικό μέρος των αποθεμάτων του έθνους», επισημαίνει, «και στην πραγματικότητα του πλούτου του».

Μέχρι το φονικό χτύπημα του Εγκέλαδου, ωστόσο, οι περισσότεροι έδειχναν να κάνουν τα «στραβά μάτια».

Τάση, που εκτιμάται ότι ενίσχυσε εμμέσως πλην σαφώς και η νομιμοποίηση αυθαίρετων οικοδομικών εργασιών, την οποία ψήφισε η κυβέρνηση Ερντογάν πριν από τις εκλογές του 2018 με ψηφοθηρικές διαθέσεις.

Προέβλεπε τη χορήγηση αδειών σε κτίρια που ενδεχομένως δεν τηρούσαν τους οικοδομικούς κανονισμούς, με αντάλλαγμα την καταβολή ενός τέλους στην κυβέρνηση.

Τουλάχιστον 13 εκατομμύρια κατασκευές νομιμοποιήθηκαν με αυτόν τον τρόπο.

Κατά την Πελίν Πινάρ Γκιριτλίογλου, πρόεδρο του παραρτήματος Κωνσταντινούπολης της Ένωσης Επιμελητηρίων Τούρκων Μηχανικών και Αρχιτεκτόνων, «δημιουργήθηκε έτσι ένα σύστημα αυθαίρετης αδειοδότησης για τις κατασκευαστικές εταιρείες, το οποίο αλλοίωσε τους αρχικούς στόχους αστικοποίησης».

«Η κατασκευή υποδομών ήταν νόμιμη στα χαρτιά», εξηγεί, «αλλά περιείχε ατέλειες που προκάλεσαν καταστροφές».

Ο κλέψας του κλέψαντος;

«Φτάσαμε σε αυτό το σημείο λόγω της πολιτικής του Ερντογάν», είπε σε βίντεο από το σεισμόπληκτο Χατάι ο αρχηγός του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) της κεμαλικής αξιωματικής αντιπολίτευσης, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου.

Από τον Δεκέμβριο έχει υποσχεθεί ότι, σε περίπτωση νίκης της αντιπολίτευσης στις εκλογές, θα βάλει τέλος στην «κλοπή».

«Θα εθνικοποιήσουμε και θα αρπάξουμε όλες τις επενδύσεις αυτής της “συμμορίας των πέντε”, που θέλει να εκμεταλλευτεί μέχρι και τα εγγόνια μας», είχε τότε διακηρύξει.

Τώρα εγείρει και θέμα κατάχρησης των πόρων από τον «φόρο σεισμού».

Πρόκειται για ένα τέλος στην κινητή τηλεφωνία που έχει επιβληθεί για την χρηματοδότηση της -υποστελεχωμένης και απροετοίμαστης, όπως τώρα αποδεικνύεται- υπηρεσίας πολιτικής προστασίας AFAD, η οποία ιδρύθηκε δέκα χρόνια μετά τον καταστροφικό σεισμό του 1999.

«Αυτοί (η κυβέρνηση) έχουν σπαταλήσει τους φόρους του σεισμού με τις συμμορίες τους. Πού είναι αυτά τα χρήματα; Έχουν χαθεί», κατήγγειλε ο Κιλιτσντάρογλου.

Σήμερα προβάλλει ως ο πιο πιθανός αντίπαλος του Ερντογάν στις επικείμενες προεδρικές εκλογές -για τις οποίες υπάρχει ήδη σπέκουλα ότι μπορεί να αναβληθούν, εφόσον το πολιτικό κόστος της τραγωδίας αποδειχθεί για τον Τούρκο πρόεδρο μεγάλο.

«Οι άνθρωποι που πληρώνουν φόρους στο κράτος όλη τους τη ζωή, δεν το έχουν μόλις το χρειαστούν», τόνισε ο αρχηγός της νυν αξιωματικής αντιπολίτευσης. «Όλα γίνονται για το (Προεδρικό) Μέγαρο»…