Νέο συστατικό μανιταριού βελτιώνει τη μνήμη και τη μάθηση

Μια νέα δραστική ουσία που βρίσκεται στο μανιτάρι hericium erinaceus ή αλλιώς «χαίτη του λιονταριού» βρέθηκε ότι προάγει την ανάπτυξη των νευρώνων και ταυτόχρονα ενισχύει τη μνήμη.

Την ανακάλυψη έκαναν ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Κουίνσλαντ σε συνεργασία με ερευνητές από τα Πανεπιστήμια Γκατσόν και Τσανγκμπούκ της Κορέας και δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη τους στο επιστημονικό περιοδικό Journal of Neurochemistry.

Ο εποπτεύων καθηγητής Φρεντερίκ Μενιέρ από το Ινστιτούτο Εγκεφάλου του Κουίνσλαντ, τόνισε πως «Εκχυλίσματα από τα μανιτάρια που αποκαλούνται «χαίτη του λιονταριού» χρησιμοποιούνται στην παραδοσιακή ιατρική στις ασιατικές χώρες εδώ και αιώνες, αλλά θέλαμε να προσδιορίσουμε επιστημονικά την πιθανή επίδρασή τους στα εγκεφαλικά κύτταρα. Οι προκλινικές δοκιμές διαπίστωσαν ότι το μανιτάρι «χαίτη του λιονταριού» είχε σημαντική επίδραση στην ανάπτυξη των εγκεφαλικών κυττάρων και στη βελτίωση της μνήμης.

Με εργαστηριακά τεστ μετρήσαμε τις νευροτροφικές επιδράσεις των ενώσεων που απομονώθηκαν από το Hericium erinaceus σε καλλιεργημένα εγκεφαλικά κύτταρα και με έκπληξη διαπιστώσαμε ότι οι δραστικές ενώσεις προάγουν τις προβολές των νευρώνων, οι οποίες επεκτείνονται και συνδέονται με άλλους νευρώνες.

Χρησιμοποιώντας μικροσκόπιο εξαιρετικής ανάλυσης, βρήκαμε ότι το εκχύλισμα του μανιταριού και τα ενεργά συστατικά του αυξάνουν σε μεγάλο βαθμό το μέγεθος των κώνων ανάπτυξης, που είναι ιδιαίτερα σημαντικοί. Γιατί μέσω αυτών τα εγκεφαλικά κύτταρα «αισθάνονται» το περιβάλλον τους και έτσι δημιουργούν νέες συνδέσεις με άλλους νευρώνες του εγκεφάλου».

Ο επίσης συγγραφέας της μελέτης δρ Ραμόν Μαρτίνες – Μαρμόλ από το Πανεπιστήμιο του Κουίνσλαντ σημείωσε ότι η ανακάλυψη έχει εφαρμογές που θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν στη θεραπεία και προστασία από νευροεκφυλιστικές νόσους όπως η Αλτσχάιμερ.

Η μνήμη

«Η αρχική μας σκέψη ήταν να εντοπίσουμε βιοδραστικές ενώσεις από φυσικές πηγές που θα μπορούσαν να φτάσουν στον εγκέφαλο και να ρυθμίσουν την ανάπτυξη των νευρώνων, με αποτέλεσμα τη βελτίωση του μηχανισμού διαμόρφωσης της μνήμης», είπε ο Δρ Μαρτίνες – Μαρμόλ.

Ο Δρ Ντάε Χι Λι από την εταιρεία CNGBio Co, που υποστήριξε και συνεργάστηκε στο ερευνητικό έργο, είπε ότι οι ιδιότητες των μανιταριών «χαίτη του λιονταριού» χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία ασθενειών και τη διατήρηση της υγείας στην παραδοσιακή κινεζική ιατρική από την αρχαιότητα.

«Αυτή η σημαντική έρευνα αποκαλύπτει τον μοριακό μηχανισμό των ενώσεων των μανιταριών «χαίτη του λιονταριού» και την επίδρασή τους στη λειτουργία του εγκεφάλου, και ιδίως στη μνήμη», είπε ο Δρ Λι.

Οι νευροτροφίνες είναι μια οικογένεια μορίων που συμβάλλουν στην επιβίωση των νευρώνων και προάγουν την ανάπτυξη νευριτών και την δενδριτική διακλάδωση μέσω της ειδικότητάς τους να συνδέονται με συγκεκριμένους υποδοχείς ενισχύοντας την ανάπτυξη νευραξόνων και τη δημιουργία συνάψεων στον εγκέφαλο. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η ανάπτυξη νευρώνων σε σημεία του εγκεφάλου που αφορούν τη μνήμη, αλλά και τη μάθηση, όπως ο ιππόκαμπος και ο φλοιός.

Αριστερα, νευρώνας ελέγχου, δεξιά νευρώνας μετά από νευροτροφίνες από το μανιτάρι «χαίτη του λιονταριού»

Η δυσλειτουργία στον εγκεφαλικό νευροτροφικό παράγοντα έχει συνδεθεί με διάφορες διαταραχές του εγκεφάλου, όπως τις νόσους Alzheimer, Huntington, τη σχιζοφρένεια και το σύνδρομο Rett.

Παρότι οι νευροτροφίνες και οι υποδοχείς τους αναγνωρίζονται ως στόχοι για θεραπευτικής μιας σειράς νευροεκφυλιστικών και νευρολογικών διαταραχών, εντούτοις εξωγενείς θεραπείες με σε νευροτροφίνες έχουν αποτύχει σε κλινικές δοκιμές για διάφορους λόγους, όπως ο μικρός χρόνος ημιζωής, η κακή διαπερατότητα του αιματοεγκεφαλικού φραγμού (BBB) και η φαρμακευτική δράση εκτός του υπό μελέτη στόχου.

Εναλλακτικές παρεμβάσεις που αυξάνουν τα επίπεδα του ενδογενούς εγκεφαλικού νευροτροφικού παράγοντα μέσω του τρόπου ζωής ή με συμπληρώματα βοτάνων, είναι επίσης ένας τομέας μεγάλου ενδιαφέροντος. Καταβάλλονται συνεχείς προσπάθειες για τον εντοπισμό ενώσεων που προέρχονται από φυσικές πηγές. Η παραδοσιακή κινεζική ιατρική παρέχει μια δελεαστική πηγή πιθανών βοτανικών θεραπειών, με αρκετά φάρμακα από την κινεζική φαρμακοποιία να έχουν χρησιμοποιηθεί για χιλιετίες σε όλη την Ασία και την Ινδία λόγω των θεραπευτικών ή δηλητηριωδών φαρμακολογικών τους προφίλ.

Ένας από αυτά είναι το μανιτάρι «χαίτη του λιονταριού» το οποίο όμως στην κινεζική ιατρική χρησιμοποιείται για πόνους στο στομάχι και ως θεραπεία για πρόληψη του καρκίνου.

Σε αρκετές μελέτες έχουν αναφέρει ισχυρές νευροτροφικές επιδράσεις του μανιταριού, εξαιτίας πολλών βιοδραστικών συστατικών, μεταξύ των οποίων κάποια που διαπερνούν τον εγκεφαλικό φραγμό και έχει διαπιστωθεί η προστατευτική δράση τους in vitro και in vivo σε ζωικά μοντέλα με τραυματισμό περιφερικών νεύρων και σε παθήσεις του εγκεφάλου, όπως το εγκεφαλικό και η Alzheimer.