Φέρνουν πληθωρισμό οι αυξήσεις μισθών;

Μία ακόμη κινητοποίηση με μισθολογικά αιτήματα έγινε την Παρασκευή στη Φρανκφούρτη. Ομάδα εργαζομένων στην αλυσίδα πολυκαστημάτων Galeria Kaufhof Karstadt συγκεντρώθηκε έξω από κεντρικό υποκατάστημα, ενώ βρισκόταν σε εξέλιξη κρίσιμη διαπραγμάτευση ανάμεσα στους εργαζόμενους και στη διοίκηση της εταιρείας.

Οι εργαζόμενοι δεν ζητούν τίποτα περισσότερο από την εφαρμογή της συλλογικής σύμβασης για τον κλάδο του λιανικού εμπορίου. Αλλά για την εργοδοσία ακόμη και αυτή η απαίτηση είναι υπερβολική, καθώς οι άλλοτε κραταιές αλυσίδες Kaufhof και Karstadt- που εν τω μεταξύ έχουν συγχωνευθεί σε μία εταιρεία- βρίσκονται πλέον σε διαδικασία «χρεοκοπίας εν λειτουργία» και υφίστανται σημαντικές περικοπές.

Αυξήσεις πάνω από 10%

Η μισθολογική εγκράτεια των εργαζομένων στα πολυκαταστήματα αποτελεί εξαίρεση. Με τον πληθωρισμό να επιμένει σε σχεδόν διψήφια νούμερα στη Γερμανία, πολλά συνδικάτα δέχονται από τα μέλη τους ισχυρές πιέσεις να διεκδικήσουν αντίστοιχες αυξήσεις. Το συνδικάτο Verdi, που εκπροσωπεί εκατομμύρια εργαζόμενους στον τομέα των υπηρεσιών, διεκδικεί μισθολογικές αυξήσεις της τάξης του 15% για τους ταχυδρομικούς διανομείς και καλεί σε προειδοποιητικές απεργίες. Το συνδικάτο των σιδηροδρομικών απαιτεί αύξηση 12%, τη μεγαλύτερη στην ιστορία του κλάδου.

Όσο για τους δημοσίους υπαλλήλους, επιμένουν στο αίτημά τους για αύξηση 10%. Δεν είναι εκτός πραγματικότητας τα αιτήματα, αν αναλογιστούμε ότι οι εργαζόμενοι στον κλάδο της μεταλλουργίας έχουν ήδη εξασφαλίσει αύξηση 8,5%, σε δύο δόσεις, συν μία εφάπαξ πληρωμή 3.000 ευρώ και μάλιστα αφορολόγητων.

Κατόπιν αυτών, ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) Λουίς ντε Γκίντος προειδοποιεί, μιλώντας στη εφημερίδα Süddeutsche Zeitung, ότι «πρέπει να είμαστε προσεκτικοί, για να αποφύγουμε ένα ανοδικό σπιράλ μισθών-τιμών».

Οι θεματοφύλακες της νομισματικής σταθερότητας ανησυχούν, ως φαίνεται, μήπως μία σημαντική αύξηση μισθών πυροδοτήσει νέα άνοδο του πληθωρισμού. «Σε αυτή την περίπτωση», λέει ο ντε Γκίντος, «η ΕΚΤ θα αναγκαζόταν να αυξήσει τα επιτόκια περισσότερο από ό,τι θα ήταν απαραίτητο ούτως ή άλλως. Εάν προκληθεί μία τέτοια δυναμική κανείς δεν πρόκειται να βγει κερδισμένος».

Μείωση του πραγματικού εισοδήματος

Ωστόσο, δεν συμμερίζονται όλοι τις ανησυχίες αυτές. Μιλώντας στην DW ο Σεμπάστιαν Ντουλιέν, επικεφαλής του Ινστιτούτου Μακροοικονομίας στο ίδρυμα Χανς Μπέκλερ, που πρόσκειται στα συνδικάτα, υποστηρίζει ότι «στη Γερμανία δεν διαπιστώνεται μία αύξηση μισθών τόσο σημαντική, ώστε να θέτει σε κίνδυνο την οικονομική σταθερότητα».

Την εκτίμηση αυτή φαίνεται να επιβεβαιώνουν τα στοιχεία της Γερμανικής Στατιστικής Υπηρεσίας. Μπορεί το 2022 οι μισθοί να καταγράφουν αύξηση 3,4% κατά μέσο όρο, αλλά η αύξηση δεν αρκεί ούτε για να καλύψει τον πληθωρισμό.

Το πραγματικό εισόδημα των εργαζομένων έχει συρρικνωθεί σε ποσοστό που ξεπερνά το 4%. Και όλα αυτά, ενώ δεν αναμένεται σημαντική υποχώρηση του πληθωρισμού στα επόμενα χρόνια. Για το 2023 το Ινστιτούτο της Παγκόσμιας Οικονομίας στο Κίελο προβλέπει πληθωρισμό 5,4%.

Μήπως χρειάζεται τελικά ένα «ανοδικό σπιράλ τιμών-μισθών»;

Διαμετρικά αντίθετη άποψη εκφράζει ωστόσο ο Φρίντριχ Χάινεμαν, αναλυτής του Κέντρου Ευρωπαϊκών Οικονομικών Μελετών (ZEW) στο Μάνχαϊμ, ο οποίος προειδοποιεί ότι «δεν χρειαζόμαστε μισθολογικές αυξήσεις 8%, για να προκληθεί ένα ανοδικό σπιράλ μισθών-τιμών. Αρκεί μία αύξηση της τάξης του 4-5%, υποστηρίζει. Ακόμη και σε αυτή την περίπτωση θα ήταν εμφανής η επίδραση στον πληθωρισμό, ο οποίος θα υπερβεί το 2%», δηλαδή το ποσοστό που αντιστοιχεί στον διακηρυγμένο στόχο της ΕΚΤ.

Σε διαφορετικά συμπεράσματα καταλήγει η ανάλυση του Κάρστεν Μπρζέσκι, επικεφαλής οικονομολόγου στη γερμανική θυγατρική της ολλανδικής τράπεζας ING. Ο ίδιος θεωρεί πιθανό ένα «μικρό σπιράλ μισθών-τιμών», το οποίο όμως, όπως υποστηρίζει, δεν προκαλεί ανησυχία.

Μάλλον το αντίθετο συμβαίνει: «Καλό θα μας κάνει μία τέτοια εξέλιξη», δηλώνει ο Γερμανός οικονομολόγος. «Γιατί τα τελευταία τρία χρόνια στη Γερμανία είχαμε συνεχείς απώλειες στο πραγματικό εισόδημα των εργαζομένων. Η αγοραστική δύναμη εξασθενεί όλο και περισσότερο. Υπό αυτό το πρίσμα αποτελεί θετική εξέλιξη μία αύξηση των εισοδημάτων, που υπερβαίνει την άνοδο του πληθωρισμού».

Μίσα Έρχαρντ

Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου