Παγκόσμια ναυτιλία: Αντιμέτωπη με τρεις μεγάλες προκλήσεις

Πράσινη μετάβαση σε μια εποχή χωρίς άνθρακα, το πώς διαχειρίζεται τις επιπτώσεις των μεγάλων γεωστρατηγικών κρίσεων και η έλλειψη ναυτικών αποτελούν τις τρεις μεγάλες προκλήσεις που αντιμετωπίζει στην παρούσα περίοδο η παγκόσμια ναυτιλία.

Η πράσινη μετάβαση της ναυτιλίας απασχόλησε ιδιαίτερα το διεθνές ναυτιλιακό συνέδριο της Capital Link που πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη στην Αθήνα. Στις συζητήσεις έγινε εμφανές ότι ναυλωτές και πλοιοκτήτες ερίζουν για το ποιος θα πληρώσει για την προσαρμογή των πλοίων στους νέους πιο αυστηρούς περιβαλλοντικούς κανονισμούς που εισάγει ως βραχυπρόθεσμα μέτρα μείωσης των αερίων ρύπων του θερμοκηπίου από τα πλοία ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός (ΙΜΟ). Οι πλοιοκτήτες υποστηρίζουν ότι εφόσον ισχύει η αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει» τότε την ευθύνη φέρει ο ναυλωτής που καθορίζει τους όρους λειτουργίας (ταχύτητα, κ.λπ.) του πλοίου.

Από την πλευρά των ναυλωτών υποστηρίχθηκε ότι η ρήτρα για τη ναύλωση των πλοίων με βάση αυτή την αρχή που ετοιμάστηκε εκ μέρους της ναυτιλιακής οργάνωσης Bimco είναι μεροληπτική υπέρ των πλοιοκτητών.

Οι έλληνες εφοπλιστές

Αίσθηση προκάλεσε στο συνέδριο η τοποθέτηση της προέδρου της Ενωσης Ελλήνων Εφοπλιστών Μελίνας Τραυλού που έθεσε τα πράγματα στην πραγματική τους βάση όσον αφορά την πράσινη μετάβαση. Οπως είπε η κ. Τραυλού, η δέσμευση του ελληνικού εφοπλισμού στον στόχο της πράσινης ναυτιλίας είναι δεδομένη. Εθεσε όμως δύο αδιαπραγμάτευτες παραμέτρους:

Πρώτον η αποδέσμευση από τις ανθρακούχες εκπομπές, σύμφωνα με την κ. Τραυλού, εξαρτάται από την ενεργό συνεισφορά και τις επενδύσεις των ενδιαφερομένων εκτός κλάδου, όπως οι παραγωγοί και προμηθευτές ενέργειας, οι κατασκευαστές κινητήρων πλοίων και τα ναυπηγεία. Επίσης απαιτούνται οικονομικά βιώσιμες και κατάλληλες για τον σκοπό αυτό λύσεις. Που θα είναι παγκοσμίως διαθέσιμες και πάνω από όλα ασφαλείς. Η δεύτερη «ζωτική και αδιαπραγμάτευτη παράμετρός μας» είναι η ασφάλεια συνέχισε η κ. Τραυλού. Οι νέες λύσεις δεν μπορούν να θέσουν σε κίνδυνο την ασφάλεια των ναυτικών μας, των πλοίων μας και του περιβάλλοντος. Τέλος η πρόεδρος της ΕΕΕ τάχθηκε υπέρ της πρότασης της διεθνούς ναυτιλίας για συνεισφορά ανά τόνο εκπεμπόμενου CO2. Αυτό θα είναι ένα αποτελεσματικό μέτρο, κατάλληλο για τη συντριπτική πλειονότητα των ναυτιλιακών επιμέρους ναυτιλιακών κλάδων, είπε.

Από την πλευρά του και ο πρόεδρος της Intercargo Δημήτρης Φαφαλιός υπογράμμισε ότι η απανθρακοποίηση, οι ναυτικοί και η ασφάλεια πληρωμάτων και πλοίων είναι στις πρώτες προτεραιότητες της Ενωσης που εκπροσωπεί τα πλοία χύδην ξηρού φορτίου.

Η απανθρακοποίηση

Στην πράσινη μετάβαση αναφέρθηκε και ο γενικός γραμματέας του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού Kitack Lim, ο οποίος τόνισε την ανάγκη ο Οργανισμός να λάβει σύντομα οριστικές αποφάσεις για την απανθρακοποίηση ενώ υπογράμμισε ότι με την πράσινη μετάβαση «επενδύουμε στις επόμενες γενιές». Ο γενικός γραμματέας του ΙΜΟ αναφέρθηκε και στα ιδιαίτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν πολλά πλοία στην Ουκρανία, λόγω της πολεμικής σύγκρουσης. Οπως είπε υπάρχουν περισσότερα από 60 πλοία εγκλωβισμένα σε διάφορα λιμάνια της Ουκρανίας, από τότε που η Ρωσία εισέβαλε τον Φεβρουάριο του περασμένου έτους. Αυτά τα πλοία δεν βρίσκονταν σε λιμάνια που εντάχθηκαν στο πρόγραμμα μεταφοράς σιτηρών και που είχε σαν αποτέλεσμα την «απελευθέρωση» πολλών πλοίων.

Αλλοι σύνεδροι από την πλευρά της πλοιοκτησίας αναφέρθηκαν και στις επιπτώσεις του εμπάργκο στα ρωσικά πετρέλαια και προϊόντα πετρελαίου. Οπως εκτίμησαν, οι ναύλοι θα αυξηθούν καθώς στην πράξη το ρωσικό πετρέλαιο θα μεταφερθεί σε διυλιστήρια στην Ασία και στη συνέχεια θα επιστρέψει πίσω στην Ευρώπη ως προϊόν (ντίζελ, βενζίνη, κ.λπ.). Ουσιαστικά τα τονομίλια μεταφερόμενου φορτίου θα αυξηθούν κάτι που οδηγεί σε άνοδο των ναύλων.

Η έλλειψη ναυτικών

Τέλος ιδιαίτερη συζήτηση έγινε στο συνέδριο για το θέμα της έλλειψης ναυτικών, το οποίο έθιξε και στη συνέντευξή του στα «ΝΕΑ» την προηγούμενη εβδομάδα, ο ιταλός πρόεδρος του Διεθνούς Ναυτιλιακού Επιμελητηρίου (ICS) Emanuele Grimaldi. Μιλώντας στο συνέδριο της Capital Link, ο κ. Grimaldi είπε ότι είμαστε αντιμέτωποι με μια μεγάλη έλλειψη ναυτικών. Με τον κ. Grimaldi συμφώνησε και ο συμπατριώτης του, ο πρόεδρος της Intertanko Paolo d’ Amico, ο οποίος συμπλήρωσε ότι πρέπει σύντομα να βρεθεί κάποια λύση.