Εκλογές: Ποιοι θα κρίνουν το αποτέλεσμα

Για τη διείσδυση στο Κέντρο σε επίπεδα του 2019 παλεύει η ΝΔ μπροστά στο στοίχημα της αυτοδυναμίας και, την ώρα που ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ ερίζουν για την πρωτοκαθεδρία στον προοδευτικό χώρο, θέλοντας επαναπατρισμό ψηφοφόρων και μπλόκο στα κυβερνητικά σχέδια, ο Πρωθυπουργός έχει ανάγκη να ορίζει στον δημόσιο διάλογο τη δική του, διευρυμένη ατζέντα. Από τη σκληρή γραμμή του στα θέματα άμυνας και Μεταναστευτικού μέχρι την καλλιέργεια εικόνας «κοινωνικής ευαισθησίας» και διαχειριστικής επάρκειας, προσδοκά εκ νέου αποτελεσματική απήχηση και σε ακροατήρια εκτός του χώρου του. Η τακτική της κυβέρνησης να ταυτίζει πρωτίστως τον Αλέξη Τσίπρα με την τοξικότητα, έως τον «αδιανόητο ακτιβισμό» («μας θυμίζει τον Τσίπρα του 2012» έλεγε πρόσφατα ο Μητσοτάκης) στοχεύει ουσιαστικά στον περιορισμό του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης στη στενή (δεδομένη) εκλογική βάση του.

Στις πρόσφατες εκλογικές αναμετρήσεις μια ψαλίδα περίπου 500.000 ψηφοφόρων ήταν αυτή που έκρινε τελικά τον νικητή, τη διαφορά μεταξύ πρώτου και δεύτερου, και αυτούς θέλει να κερδίσει εκ νέου. Είναι ο αριθμός ψηφοφόρων που δεν κρίνει μόνον το εκλογικό αποτέλεσμα, αλλά και τον στόχο της αυτοδυναμίας. Οι ιδιαιτερότητες της επερχόμενης διπλής, κατά τα φαινόμενα, αναμέτρησης είναι πάντως πολλαπλάσιες σε σχέση με το παρελθόν, εξού και επιμέρους δεξαμενές λαμβάνονται πιο προσεκτικά υπόψη για τη διαμόρφωση της προεκλογικής καμπάνιας. Ειδικά δύο κατηγορίες θεωρούνται αχαρτογράφητες: το 1/6 του εκλογικού σώματος που σύμφωνα με τις εκτιμήσεις συγκροτεί η μάζα των μετακινούμενων ψηφοφόρων και οι μερικές εκατοντάδες χιλιάδες νέοι στην εκλογική διαδικασία. Μέσα σε αυτή τη διπλή δεξαμενή, αναζητούνται και οι κρίσιμοι 500.000 ψηφοφόροι.

Οι «swing voters»

Οχι μόνο να εντοπιστούν, αλλά είναι δύσκολο και να… πειστούν, σύμφωνα με δημοσκόπους και πολιτικούς αναλυτές, οι λεγόμενοι «μετακινούμενοι» ψηφοφόροι που είτε εντάσσονται στη δεξαμενή των αναποφάσιστων είτε μεταπηδούν σε άλλα κόμματα. Για το συγκεκριμένο ένα εκατομμύριο ψηφοφόρων – τόσοι εκτιμώνται οι swing voters, όπως τους συζητούν οι δημοσκόποι – είναι δύσκολη η απόπειρα να τους προσδιορίσει κάποιος – εντάξει κανείς συγκεκριμένα. Μετρήσεις δείχνουν ότι οι μετακινήσεις μεταξύ ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ ουσιαστικά αλληλοεξουδετερώνονται, δεν ανατρέπουν δεδομένα. Εμπειρος αναλυτής σχολιάζει ότι η διαφορά του αναποφάσιστου με τον μετακινούμενο είναι ότι ο δεύτερος είναι σαφώς πιο πολιτικοποιημένος και οπωσδήποτε παρακολουθεί τις εξελίξεις και κινείται με βάση το διαμορφούμενο κάθε φορά περιβάλλον. «Αμφιταλαντεύεται αλλά έχει κριτική διάθεση» εξηγεί η ίδια πηγή.

Αυτή τη στιγμή με τον μέσο όρο των συσπειρώσεων των κομμάτων σε υψηλό επίπεδο, δεδομένου ότι δεν έχουν καν προκηρυχθεί εκλογές, το μέγα στοίχημα αφορά την απήχηση σε περαιτέρω ακροατήρια. Η ΝΔ θέλει διακαώς εκείνη την ψαλίδα του μισού εκατομμυρίου, διεκδικώντας το κοινό που σε μεγάλο βαθμό συνέβαλε στην εκλογική νίκη του 2019. Στο πλαίσιο αυτό εξελίσσεται διπλή στρατηγική: προβολή του αφηγήματος σταθερότητας και παροχές – έκτακτες ενισχύσεις και μόνιμα μέτρα (αύξηση κατώτατου μισθού στον ιδιωτικό τομέα τον προσεχή Απρίλιο, νέο μισθολόγιο στο Δημόσιο και ειδικά μισθολόγια τον ερχόμενο Ιανουάριο κ.ο.κ.). Προσωπικά ο Μητσοτάκης θέλει να δείχνει ότι δεν μεταθέτει το κέντρο βάρους των πολιτικών του από τα στρώματα που βρίσκουν έκφραση στο Κέντρο, εμφανίζοντας εαυτόν υπεράνω κομματικών γραμμών. Χαρακτηριστική η φράση του κυβερνητικού εκπροσώπου μετά την προσχώρηση στην κεντροδεξιά παράταξη του παραιτηθέντος από το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ Σπύρου Καρανικόλα, που ξεσήκωσε συζητήσεις ακόμα και για μετεκλογικές προθέσεις. «Η ΝΔ είναι ένα ανοιχτό, πολυσυλλεκτικό κόμμα» είπε ο Γιάννης Οικονόμου, «μπορούν να βρουν έκφραση πολίτες που συμμερίζονται τις απόψεις και τις αντιλήψεις μας για τον προσανατολισμό της χώρας».

400.000 «νεοεισερχόμενοι»

Η δεύτερη αχαρτογράφητη κατηγορία που ενδιαφέρει οριζόντια τα κομματικά επιτελεία είναι οι… νεοεισερχόμενοι στην κάλπη. Ενα διόλου αμελητέο σώμα άνω των 400.000 ψηφοφόρων θα κληθεί για πρώτη φορά να ασκήσει το δικαίωμα ψήφου το 2023, χωρίς σαφή απάντηση στο ερώτημα πόσοι εξ αυτών θα φτάσουν τελικά μέχρι το παραβάν αλλά και πού θα κατευθύνουν την ψήφο τους. «Η παράταξη ανανεώνεται μόνο με τη δροσιά της νέας γενιάς» έλεγε το περασμένο καλοκαίρι ο Κυριάκος Μητσοτάκης σε εκδήλωση της ΟΝΝΕΔ, μιλώντας για διπλή αποστολή: να μεταφέρεται σε κάθε νέο η κυβερνητική πολιτική, όπως ήταν η οδηγία του, και να εμπλουτίζονται τα μηνύματα με βάση όσα αντιλαμβάνονται οι γαλάζιοι από την κοινωνία.

O κωδικός «νεολαία» έχει εγγραφεί ταυτόχρονα στην προεκλογική καμπάνια του ΣΥΡΙΖΑ και του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, με ενδεικτική την αντιπαράθεση για κρίσιμες ατζέντες όπως η Παιδεία και τα κοινωνικά θέματα και με ακόμα πιο χαρακτηριστικές τις μακροπρόθεσμες προτάσεις από κυβέρνηση και αντιπολίτευση για το μείζον θέμα του στεγαστικού. Από το νεοδημοκρατικό στρατόπεδο διαμηνύουν ότι η «δεύτερη τετραετία» θα είναι αυτή της νέας γενιάς και πληροφορίες από την κομματική έδρα της Πειραιώς αναφέρουν ότι με το βλέμμα και στους… πρωτάρηδες της κάλπης οι πολιτικές για τους νέους θα αποτελέσουν ξεχωριστό πυλώνα στο πρόγραμμα της περιόδου 2023 – 2027. Αυτό καταρτίζεται προς το παρόν και αναμένεται να παρουσιαστεί εντός του Μαρτίου.