Ο «πολεμιστής με τις έξι χορδές» που άλλαξε τη ροκ

Ο Jeff Beck, ο «Rock’ s Quiet Guitar Virtuoso» ή ο «guitarist’s guitarist» όπως τον έχουν αποκαλέσει, μέλος (δύο φορές) στο Rock and Roll Hall of Fame και πρώην κιθαρίστας των Yardbird πέθανε μετά από σύντομο αγώνα με τη βακτηριακή μηνιγγίτιδα, την Τρίτη 10 Ιανουαρίου 2023. Λιτή η ανακοίνωση της οικογένειάς του: «Με βαθιά θλίψη μοιραζόμαστε την είδηση ​​του θανάτου του. Υστερα από ξαφνική προσβολή από βακτηριακή μηνιγγίτιδα, πέθανε ειρηνικά χθες. Η οικογένειά του ζητά την προστασία της ιδιωτικής ζωής του».

Η λιτή ανακοίνωση της οικογένειάς του, ήταν αντιστρόφως ανάλογη της πορείας του βρετανού μουσικού και συνθέτη για πάνω από μισό αιώνα. Ο Geoffrey Arnold Beck (24 Ιουνίου 1944) έγινε γνωστός με τους Yardbirds και στη συνέχεια πρωτοστάτησε στη δημιουργία του Jeff Beck Group και τους Beck, Bogert & Appice. Το 1975, στράφηκε στις ορχηστρικές συνθέσεις με έμφαση στον καινοτόμο ήχο και οι κυκλοφορίες του κάλυπταν είδη που κυμαίνονταν από blues rock, hard rock, jazz fusion, και ένα μείγμα ροκ – κιθάρας και ηλεκτρονικής μουσικής.

Αν και ο ίδιος σε δήλωσή του είχε «ανακηρύξει» τον John McLaughlin ως τον «καλύτερο κιθαρίστα εν ζωή, μας έχει δώσει τόσες πολλές διαφορετικές πτυχές της κιθάρας και εισήγαγε χιλιάδες από εμάς στην παγκόσμια μουσική, συνδυάζοντας την ινδική μουσική με την τζαζ και την κλασική», το έργο του δεν είναι αμελητέο.

Σύμφωνα με τον μουσικολόγο και ιστορικό Bob Gulla, ο Beck πιστώνεται για τη διάδοση της χρήσης της ηχητικής ανατροφοδότησης και της παραμόρφωσης στην κιθάρα. Πριν από την άφιξη του Beck, το παίξιμο της κιθάρας ακολουθούσε γενικά το παίξιμο των συγκροτημάτων της British Invasion των αρχών της δεκαετίας του 1960 ή την bluesy αισθητική αφροαμερικανών ερμηνευτών της δεκαετίας του 1950 όπως οι Muddy Waters και Bo Diddley. Κατά τη διάρκεια του σύντομου χρόνου του με τους Yardbirds, ο πειραματισμός του Beck με την ανατροφοδότηση, την παραμόρφωση και τον «fuzz» τόνο ώθησε το συγκρότημα σε κατευθύνσεις που θα άνοιγαν την πόρτα για το ψυχεδελικό ροκ.

Ενώ ο Beck δεν ήταν ο πρώτος ροκ κιθαρίστας που πειραματίστηκε με την ηλεκτρονική παραμόρφωση, εντούτοις βοήθησε στον επαναπροσδιορισμό του ήχου και του ρόλου της ηλεκτρικής κιθάρας στη ροκ μουσική. Η δουλειά του Beck με τους Yardbirds και στο άλμπουμ του 1968 «Truth» των Jeff Beck Group αποτέλεσαν θεμελιακές επιρροές στη χέβι μέταλ μουσική, η οποία εμφανίστηκε σε πλήρη ισχύ στις αρχές της δεκαετίας του 1970.

Από τη δική του πλευρά ο κιθαρίστας και συγγραφέας Τζακ Γουίλκινς, θεωρεί τον Μπεκ μαζί με τον Τζίμι Χέντριξ και τον Ερικ Κλάπτον ως έναν από τους μεγαλύτερους κιθαρίστες της γενιάς του. Καινοτόμος και οραματιστής δεν έκανε, ενδεχομένως, την εμπορική επιτυχία που του άξιζε, λόγω του… άστατου τρόπου που προσέγγιζε την καριέρα του, ενώ από τις εργασίες του έλειπε (συχνά) ο σταρ τραγουδιστής που θα έκανε τη μουσική του, περισσότερο προσιτή.

Μύθος ή πραγματικότητα οι αντίχειρες και τα δάκτυλά του ήταν ασφαλισμένα για 7.000.000 λίρες Αγγλίας. Πρωτοστάτησε στο jazz – rock, ήταν οκτώ φορές νικητής Grammy, αποδέκτης του βραβείου Ivor Novello για την εξαιρετική προσφορά του στη βρετανική μουσική και εισήχθη στο Rock and Roll Hall of Fame τόσο ως σόλο καλλιτέχνης όσο και ως μέλος των Yardbirds. Ο Beck κατατάχθηκε στην πρώτη πεντάδα των λιστών του «Rolling Stone» και άλλων περιοδικών με τους 100 καλύτερους κιθαρίστες. Το «Rolling Stone» τον περιέγραψε ως «έναν από τους πιο σημαντικούς κιθαρίστες στο ροκ».

Ο Jeff Beck έμεινε στους Yardbirds για 20 μήνες (1965 – 66) αποχωρώντας και τυπικά από το γκρουπ το 1968 και την ίδια χρονιά κυκλοφόρησε το «Truth», το ντεμπούτο σόλο άλμπουμ του, το οποίο βασιζόταν σε blues και hard rock για να παρουσιάσει την πρωτότυπη έκδοση του heavy Metal. Ενα χρόνο αργότερα, κυκλοφόρησε με το Jeff Beck Group το «Beck – Ola». Ενας τραυματισμός όμως στο κεφάλι του σε αυτοκινητιστικό ατύχημα, σήκωσε ένα μεγάλο stop στην πορεία του. Το 1970, μετά την ανάρρωσή του από το κάταγμα του κρανίου του, ο Beck σχημάτισε το Jeff Beck Group και κυκλοφόρησε δύο δίσκους – το «Rough and Ready» του 1971 και το Jeff Beck Group του 1972 – που παρουσίαζαν τις πρώτες συνθέσεις του στον τζαζ fusion ήχο που θα γινόταν γνωστός.

Το πιο πρόσφατο έργο του Beck ήταν το περσινό «18», άλμπουμ συνεργασίας με τον Johnny Depp που περιλάμβανε πρωτότυπα τραγούδια που έγραψε ο Depp και διασκευές του Marvin Gaye, των Velvet Underground και άλλων κλασικών καλλιτεχνών. To απαράμιλλο στυλ του αναζητήστε το στο «Live on Air 1972». Δεκατέσσερα τραγούδια – συνθέσεις 89 λεπτών που σε οδηγούν στον παράδεισο του ροκ. Κυκλοφόρησε στις 17 Ιουλίου 2022.

Το 2016, είχε προηγηθεί το σόλο άλμπουμ του «Loud Hailer», ο τελευταίος σόλο δίσκος του, εργασία ικανή να αποτυπώσει την πολύπλευρη δημιουργικότητά του. Εχοντας δίπλα του την Carmen Vandenberg στην κιθάρα και τη Rosie Bones στη φωνή παρουσίασε ήχο σύγχρονο χωρίς όμως να έχει απομακρυνθεί από το κλασικό παίξιμό του. Από τις καλύτερες ροκ δημιουργίες.

Ο Τζίμι Πέιτζ, μουσικός, παραγωγός και συνθέτης, ιδρυτικό μέλος του συγκροτήματος Led Zeppelin έγραψε για την προσφορά του Beck: «Ο πολεμιστής με τις έξι χορδές δεν είναι πλέον εδώ για να θαυμάσουμε το ξόρκι που μπορούσε να πλέξει γύρω από τα θνητά μας συναισθήματα. Η τεχνική του μοναδική. Η φαντασία του προφανώς απεριόριστη», ενώ ο Μικ Τζάγκερ σημείωσε τα εξής: «Με τον θάνατο του Τζεφ Μπεκ χάσαμε έναν υπέροχο άνθρωπο και έναν από τους μεγαλύτερους κιθαρίστες στον κόσμο. Θα μας λείψει τόσο πολύ σε όλους».