Πόλεμος στην Ουκρανία: Η στρατηγική των δυο στρατών για την επόμενη φάση

Οι αναλυτές συμφωνούν πως ο πόλεμος στην Ουκρανία μπαίνει σταδιακά σε μια νέα, ακόμη πιο αιματηρή φάση, καθώς τόσο η Ρωσία όσο και η αμυνόμενη χώρα ευελπιστούν να πετύχουν αποφασιστικές νίκες που θα τους επιτρέψουν να οδηγήσουν τον αντίπαλο στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων από θέση ισχύος. Αρκετές είναι, μάλιστα, οι φωνές που υποστηρίζουν ότι το νέο αυτό στάδιο έχει ήδη ξεκινήσει, παραπέμποντας στις οξυμένες ρωσικές επιθέσεις των τελευταίων ημερών – ανάμεσά τους και ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, ο οποίος δήλωσε σήμερα πως «ήδη βλέπουμε την έναρξη μιας νέας ρωσικής επίθεσης στην Ουκρανία».

Άρθρο των Times της Νέας Υόρκης εξέτασε την πιθανή στρατηγική που θα ακολουθήσει καθεμιά από τις αντιμαχόμενες πλευρές από εδώ και έπειτα, επισημαίνοντας πως τόσο η Ρωσία όσο και η Ουκρανία προετοιμάζονται για μεγαλύτερες επιχειρήσεις στις εβδομάδες και τους μήνες που θα ακολουθήσουν.

Η στρατηγική του Κρεμλίνου

Όπως αναφέρει ο Μάικλ Σβιρτς, απεσταλμένος των Times στο Ντονμπάς, κύριος στόχος των Ρώσων, αλλά και κύρια αγωνία των Ουκρανών, είναι η κατάκτηση ολόκληρης της πολύτιμης περιοχής στα ανατολικά της χώρας, ενδεχόμενο που θα μπορούσε να θεωρηθεί ρεαλιστικό δεδομένης και της αριθμητικής τους υπεροχής.

Προς το παρόν, πάντως, η Ρωσία έχει μεν καταφέρει να ελέγξει μεγάλα κομμάτια στα ανατολικά και τα νότια της χώρας, όμως έχει υποστεί ταπεινωτικές ήττες σε άλλες περιοχές, με τους αμερικανούς αξιωματούχους να εκτιμούν ότι έως και 200.000 ρώσοι στρατιώτες έχουν τραυματιστεί ή σκοτωθεί στα μέτωπα της Ουκρανίας.

Παρόλα αυτά, όπως υπογραμμίζει ο Ντέιβιντ Λέονχαρντ των Times, τίποτα δεν έχει τελειώσει ακόμη για τη Ρωσία, αφού ο Βλαντίμιρ Πούτιν μπορεί να ελπίζει στην επίδραση δυο παραμέτρων. Πρώτον, η Ρωσία είναι πολύ μεγαλύτερη χώρα από την Ουκρανία, με πολύ περισσότερους πόρους στη διάθεσή της. Δεύτερον, ο πόλεμος έχει πολύ μεγαλύτερη σημασία για την Ουκρανία και τη Ρωσία, παρά για τους ξένους συμμάχους της Ουκρανίας. Αυτό το χάσμα, θα μπορούσε εντέλει να οδηγήσει στη μείωση του κρίσιμου δυτικού εξοπλισμού που φτάνει αυτή τη στιγμή στη χώρα.

Ο Τζούλιαν Μπανς, ανταποκριτής των Times στην Ουάσιγκτον, επεσήμανε ότι «η στρατηγική του Πούτιν είναι να περιμένει μέχρι η Δύση να εξαντληθεί και στη συνέχεια να ασκήσει εκ νέου πίεση για να καταλάβει τόσο πολλά εδάφη και να σκοτώσει τόσο πολλούς Ουκρανούς, ώστε να τους αναγκάσει να διαπραγματευτούν ανίσχυροι το τέλος του πολέμου και ώστε η κυβέρνηση του Βολοντίμιρ Ζελένσκι να πέσει».

Ως τώρα, πάντως, η Δύση συνεχίζει να στηρίζει ενωμένη την Ουκρανία. Σημαντικότερη πρόσφατη απόδειξη είναι φυσικά η αποστολή σύγχρονων τανκς αμερικανικής, βρετανικής και γερμανικής κατασκευής. Όμως δεν είναι βέβαιο ότι η υποστήριξη αυτού του είδους θα συνεχιστεί για πολύ. Η Γερμανία είναι ιδιαιτέρως επιφυλακτική σε ό,τι έχει να κάνει με τις πιέσεις που ασκούνται στη Ρωσία, ενώ στις ΗΠΑ αρκετοί Ρεπουμπλικάνοι έχουν επικρίνει τη στρατιωτική βοήθεια που αποστέλλει διαρκώς η χώρα τους, λέγοντας πως η Ουκρανία δεν είναι αμερικανικό πρόβλημα.

Η Ρωσία ελπίζει πως ήδη αυτή την εβδομάδα θα μπορέσει να ανακοινώσει μια νέα νίκη, καταλαμβάνοντας το Μπαχμούτ, μια πόλη στο Ντονμπάς. Μόλις την Κυριακή, ρώσοι μαχητές ισχυρίστηκαν ότι έχουν ήδη καταλάβει ένα χωριό που βρίσκεται ακριβώς έξω από την πόλη. Από εκεί, θα προσπαθήσουν να προχωρήσουν πιο βαθιά στο ουκρανικό έδαφος. «Η Ρωσία θα επιχειρήσει να περικυκλώσει το Ντονμπάς, να το αποκόψει και να το αποσπάσει πλήρως από την υπόλοιπη Ουκρανία», σημείωσε ο Σβιρτς.

Αμερικανοί αξιωματούχοι εξακολουθούν να αμφιβάλλουν για τις πιθανότητες επιτυχίας της ευρύτερης εκστρατείας της Ρωσίας στα ανατολικά, δεδομένης της κατάστασης του ρωσικού στρατού. Τα στρατεύματα, που σε μεγάλο βαθμό έχουν προκύψει από την επιστράτευση των τελευταίων μηνών, είναι άπειρα, ενώ ο πόλεμος, που συμπληρώνει αυτές τις ημέρες έναν ολόκληρο χρόνο, έχει μειώσει σημαντικά τα αποθέματα της χώρας σε πυρομαχικά και εξοπλισμό.

«Οι Ρώσοι ίσως θέλουν να πραγματοποιήσουν μια εκτεταμένη επιχείρηση», όπως σημείωσε χαρακτηριστικά ο Μπαρνς, όμως «δεν έχουν τα μέσα».

Η ουκρανική στρατηγική

Αν και αρκετοί αναλυτές πιστεύουν ότι κανένα από τα δυο στρατόπεδα δεν πρόκειται να υπερισχύσει εντός του 2023, τόσο οι ουκρανοί ηγέτες όσο και η κυβέρνηση Μπάιντεν φαίνεται πως ελπίζουν σε μια καλύτερη έκβαση. Η αισιοδοξία αυτή εκφράζεται και από τον αναβαθμισμένο εξοπλισμό που φτάνει σταδιακά στην Ουκρανία.

Τα τανκς, τονίζει η ανάλυση των Times, είναι πιθανό να βοηθήσουν την Ουκρανία να πετύχει τον σημαντικότερο μεσοπρόθεσμο στόχο της: να «σπάσει» τη λεγόμενη χερσαία γέφυρα που έχει καταφέρει να δημιουργήσει η Ρωσία ανάμεσα στις περιοχές που ήταν υπό τον έλεγχό της στα ανατολικά, συμπεριλαμβανομένων και τμημάτων του Ντονμπάς, με την χερσόνησο της Κριμαίας, την οποία έχει προσαρτήσει ήδη από το 2014. Η πράξη αυτή θα είχε ιδιαίτερο συμβολικό βάρος για την Ουκρανία, κυρίως όμως θα δυσκόλευσε – και θα καθιστούσε πιο ακριβή – τη μεταφορά ρωσικών στρατευμάτων και στις δυο περιοχές.

Ένας άλλος άμεσος στόχος της Ουκρανίας ενδέχεται να είναι και η ανακατάληψη του πυρηνικού εργοστασίου της Ζαπορίζια, που βρίσκεται στο εσωτερικό αυτής της χερσαίας γέφυρας. «Το εργοστάσιο παρέχει τεράστιες ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας», εξήγησε ο Μπαρνς. «Η ανακατάληψή του θα ήταν η μεγαλύτερη νίκη που έχει πετύχει μέχρι σήμερα η ουκρανική αντεπίθεση».

Για να προετοιμαστεί για τις νέες μάχες, η Ουκρανία απέσυρε ορισμένους στρατιώτες από την πρώτη γραμμή και τους έστειλε στη Γερμανία, την Βρετανία και την Πολωνία. Εκεί, εκπαιδεύονται σε νέες μονάδες και μαθαίνουν πώς να χρησιμοποιούν τα τανκς, εκτοξευτήρες και άλλο εξοπλισμό που προσέφερε πρόσφατα η Δύση.

Τι θα ακολουθήσει

Παρόλο που, όπως προαναφέρθηκε, αρκετοί αναλυτές υποστηρίζουν ότι το νέο στάδιο του πολέμου έχει ήδη ξεκινήσει, πολλοί είναι εκείνοι που πιστεύουν ότι στην πραγματικότητα απέχει τουλάχιστον μερικές εβδομάδες ακόμη. Αιτία, φυσικά, ο καιρός, αφού καμιά πλευρά δεν μπορεί να εξαπολύσει αποτελεσματική πλήρους κλίμακας επίθεση, πριν οι θερμοκρασίες ανέβουν και η λάσπη μειωθεί σημαντικά.

Στο πεδίο της διπλωματίας, το επόμενο σημαντικό ερώτημα είναι αν οι σύμμαχοι της Ουκρανίας θα της παραχωρήσουν εκτός των άλλων και μαχητικά αεροσκάφη, όπως τα αμερικανικής κατασκευής F-16. Μέχρι τώρα, τόσο ο αμερικανός πρόεδρος, ΤΡζο Μπάιντεν, όσο και ο γερμανός ομόλογός του λένε πως δεν υπάρχει τέτοιο σενάριο. Η στάση τους είναι πιθανό να αλλάξει, όμως ακόμη και σε αυτή την περίπτωση, θα περάσει καιρός μέχρι ο ουκρανικός στρατός να εκπαιδευτεί στον χειρισμό τους.