Ο Άγιος Θεόδωρος ο Τύρων, η μνήμη του οποίου εορτάζεται στις 17 Φεβρουαρίου και το Σάββατο της πρώτης εβδδμάδας των νηστειών (4 Μαρτίου) σύμφωνα με την παράδοση, συνδέεται με πολλά θαύματα, με πιο γνωστό το «θαύμα των κολλύβων».

Ο άγιος με τα κόλυβα

Σε πολλά χωριά της Πελοποννήσου, την παραμονή της εορτής του Αγίου Θεοδώρου, τα κορίτσια συνήθιζαν να πηγαίνουν στην εκκλησία τα σπερνά (κόλλυβα) για τους εορτάζοντες Θοδωρήδες.

Κατά την ημέρα της γιορτής του Αγίου γίνεται συνήθως επίσκεψη στα νεκροταφεία και προσφέρονται από τους συγγενείς κόλλυβα (χορτόπιττες στην Μήλο) για τους πεθαμένους. Σε κάποια μέρη της Ελλάδας γίνεται από την εκκλησία δίσκος με κόλλυβα για κείνους που πέθαναν χωρίς κληρονόμους.

Στην Άντισσα της Λέσβου, τα κόλλυβα από την εκκλησία τα έκαναν κομπολόι (τα περνούσαν σε μια κλωστή με βελόνα) και τα έδεναν στα κλαδιά των δέντρων με σκοπό την αποτροπή της βασκανίας.

Σε πολλά μέρη της Ελλάδας (Μακεδονία, Καλαμάτα, Χίος, Αμοργός, Μήλος, Τύρναβος, Σάμος), οι ανύπαντρες κοπέλες συνήθιζαν να τοποθετούν κάτω από το προσκέφαλό τους κόλλυβα του Αγίου Θεοδώρου για να ονειρευτούν ποιόν άνδρα θα πάρουν.

Η ιστορία του

Ο Θεόδωρος καταγόταν από την Αμάσεια του Πόντου και υπηρετούσε στο Τάγμα των Τηρώνων (νεοσυλλέκτων) του ρωμαϊκού στρατού, εξού και το προσωνύμιο Τήρων, που τον συνοδεύει για να τον διαφοροποιεί από τον Άγιο Θεόδωρο τον Στρατηλάτη. Έζησε την εποχή του Διοκλητιανού (284-305) και μαρτύρησε μετά από φρικτά βασανιστήρια, επειδή είχε κάψει ένα είδωλο και τον ναό της Ρέας.