Κομισιόν: Γιατί δεν επέβαλε κυρώσεις στο εμπόριο καυσίμων

Η Κομισιόν ετοιμάζει ακόμα ένα πακέτο κυρώσεων κατά της Ρωσίας – το δέκατο κατά σειρά – προκειμένου να προκαλέσει πλήγμα στην ρωσική οικονομία. Σύμφωνα με πληροφορίες, υπήρχαν σκέψεις να συμπεριληφθούν στο δέκατο πακέτο, τα πυρηνικά καύσιμα. Όμως αυτός ο σχεδιασμός δεν προχώρησε.

Σύμφωνα με το Politico, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει πλέον εγκαταλείψει τα σχέδια επιβολής κυρώσεων στον πυρηνικό τομέα της Ρωσίας ή στους εκπροσώπους της στο επόμενο πακέτο κυρώσεων, λόγω της εξάρτησης κρατών μελών από τα ρωσικά καύσιμα.

Η προτροπή Ζελένσκι να επιβληθούν κυρώσεις στην Rosatom

Στέλεχος της ΕΕ είπε αρχικά στις χώρες της ΕΕ ότι θα προσπαθήσει να επιβάλει κυρώσεις που στοχεύουν τον μη στρατιωτικό πυρηνικό τομέα της Ρωσίας. Ακόμη, ο Ουκρανός πρόεδρος  Ζελένσκι προέτρεψε την Ένωση τουλάχιστον να επιβάλει κυρώσεις κατά της ρωσικής εταιρείας πυρηνικής ενέργειας Rosatom. Αλλά αυτό το σχέδιο απέτυχε, είπαν οι διπλωμάτες, αναφέροντας τα τελευταία προσχέδια κυρώσεων.

Τα πακέτα κυρώσεων της ΕΕ χωρίζονται σε πολλά μέρη:

Νέοι κανόνες που στοχεύουν συγκεκριμένους τομείς, όπως η αεροπορία ή ο στρατιωτικός, και λίστες που επιβάλλουν περιορισμούς θεωρήσεων και δέσμευση περιουσιακών στοιχείων σε άτομα και εταιρείες — αλλά κανένας δεν περιλαμβάνει τον πυρηνικό τομέα, σύμφωνα με προσχέδια που είδε το POLITICO και διπλωμάτες της ΕΕ που μίλησαν υπό τον όρο της ανωνυμίας.

«Δυστυχώς ο πυρηνικός τομέας δεν περιλαμβάνεται σε αυτή την πρόταση», είπε ένας διπλωμάτης της ΕΕ.

Ποιες χώρες έχουν στραφεί ενάντια στην πρόταση της Κομισιόν

Η Ουγγαρία αντιτίθεται εδώ και καιρό στη στόχευση του ρωσικού πυρηνικού τομέα, επισημαίνοντας την εξάρτησή της από τη Rosatom. Για να ξεπεράσει το ενδεχόμενο βέτο από την Ουγγαρία, η ΕΕ είχε εξετάσει το ενδεχόμενο να συμπεριλάβει στη λίστα μεμονωμένους υπαλλήλους της Rosatom και άλλων εταιρειών — αλλά τελικά επέλεξε να μην το κάνει.

«Η Ουγγαρία δεν το αφήνει να περάσει, καθώς το πυρηνικό εργοστάσιό της ανήκει στη Rosatom και λένε ότι παράγει το 50 τοις εκατό του ενεργειακού εφοδιασμού της χώρας. Αλλά οι κυρώσεις κατά ατόμων (εκτός από τον διευθύνοντα σύμβουλο) δεν πρέπει να επηρεάσουν την ενεργειακή ασφάλεια», ανέφερε ανώτερη διπλωματική πηγή της Ε.Ε. «Και η ΕΕ πρέπει να ανταποκριθεί στο αίτημα του Ζελένσκι».

Η Γαλλία έχει επίσης εκφράσει σύνεση, με έναν αξιωματούχο του γαλλικού υπουργείου Οικονομίας να λέει στους δημοσιογράφους νωρίτερα αυτή την εβδομάδα ότι «πολλοί πυρηνικοί σταθμοί χρησιμοποιούν καύσιμα ρωσικής ενέργειας». Ορισμένοι διπλωμάτες της ΕΕ εξέφρασαν απογοήτευση για την κίνηση. «Είναι λυπηρό. Όταν πρόκειται για το πυρηνικό τμήμα… κανείς δεν μας είπε ότι δεν είναι εντάξει ή θα είναι πρόβλημα», είπε διπλωμάτης της ΕΕ. «Γι’ αυτό είμαστε έκπληκτοι».

Στο ζενίθ οι ρωσικές πωλήσεις πυρηνικών καυσίμων

Σύμφωνα με στοιχεία του  Βρετανικού Royal United Services Institute (RUSI), οι ρωσικές πωλήσεις στο εξωτερικό αυξήθηκαν περισσότερο από 20% το 2022. Οι δε αγορές από τα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης σκαρφάλωσαν στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων τριών ετών.

Ακόμη και στην Ουκρανία, εννέα αντιδραστήρες που βρίσκονται ακόμη υπό τον έλεγχο του Κιέβου βασίζονται σε αποθηκευμένα ρωσικά καύσιμα. Χώρες όπως η Βουλγαρία, η Φινλανδία και η Σλοβακία έχουν  ανακοινώσει ότι σχεδιάζουν να αλλάξουν προμηθευτή. Αυτό ωστόσο δεν εμπόδισε τη Rosatom να επεκτείνει το ευρωπαϊκό της αποτύπωμα.

Η Ουγγαρία ανέθεσε απευθείας στην Rosatom την κατασκευή δύο νέων αντιδραστήρων Η Ρωσία καλύπτει το 80% του κόστους με δάνειο ύψους 10 δισεκατομμυρίων ευρώ. Μέχρι να ολοκληρωθεί η κατασκευή την επόμενη δεκαετία, το έργο θα είναι μία από τις μεγαλύτερες ξένες επενδύσεις στην Ανατολική Ευρώπη. Από την Αίγυπτο και το Ιράν μέχρι την Κίνα και την Ινδία, οι ρωσικές πωλήσεις ανθούν.