Οι παράπλευρες απώλειες από τα μποϊκοτάζ στην αγορά

Η ιστορία του μποϊκοτάζ ή του εμπάργκο προϊόντων ή υπηρεσιών είναι μεγάλη. Ξεκινάει πολλές δεκαετίες πριν από την άρνηση των καταναλωτών ν’ αγοράσουν νοτιοαφρικανικά φρούτα και λαχανικά λόγω του απαρτχάιντ και φτάνει μέχρι το εμπάργκο σε προϊόντα εταιρειών λόγω της κακής περιβαλλοντικής ή κοινωνικής τους συμπεριφοράς. Στις ΗΠΑ και τον Καναδά έχει καθιερωθεί ετήσια ημέρα αποχής από τις καταναλωτικές συνήθειες, γνωστή ως η… «Ημέρα του δεν αγοράζω τίποτα» (Buy nothing day), με στόχο την ευαισθητοποίηση των καταναλωτών των πλούσιων χωρών για τις συνέπειες της κατανάλωσής τους στο περιβάλλον.

Στην Ελλάδα η ιστορία του εμπάργκο ήταν πάντα διαφορετική. Το πρώτο μποϊκοτάζ «α λα γκρέκα» έγινε σε προϊόντα το 1975, όταν οργανώθηκε μποϊκοτάζ-διαμαρτυρία για τις τιμές του κρέατος, που όπως και σήμερα είχαν πάρει την ανηφόρα.

Συνεχίστηκε το 1978 με εμπάργκο στις υπηρεσίες λεωφορείων και τρόλεϊ για την αύξηση στις τιμές των εισιτηρίων.

Το 1979 οργανώθηκε το πρώτο γενικό μποϊκοτάζ της αγοράς, το 1980 το δεύτερο μποϊκοτάζ κρέατος για τη χρήση ορμονών, το 1982 μποϊκοτάζ για τις τιμές στο ψωμί και τα οπωροκηπευτικά, το 1984 για τα ανθυγιεινά προϊόντα, το 1989 και πάλι κατά της ακρίβειας στα οπωροκηπευτικά, το 1993 κατά των ολλανδικών και δανέζικων προϊόντων, λόγω της στάσης των δύο χωρών στο θέμα των Σκοπίων και το 1996 ακόμη ένα γενικό μποϊκοτάζ για όλα τα προϊόντα.

Η ιστορία των μποϊκοτάζ έχει δείξει ότι το αποτέλεσμα που παράγεται είναι μηδενικό ή τείνει προς το μηδέν. Ολοι γνωρίζουν ότι αν ένας καταναλωτής δεν αγοράσει γάλα σήμερα, θα το κάνει σε αυξημένες ποσότητες αύριο ή την προηγούμενη μέρα. Δύσκολα θα χαθεί η κατανάλωση. Το πιθανότερο ωστόσο είναι να δημιουργήσει μια αναστάτωση στον εφοδιασμό της αγοράς, που μπορεί να φέρει τα αντίθετα αποτελέσματα. Δηλαδή πρόσκαιρες αυξήσεις, αντί των επιδιωκόμενων μειώσεων και σε κάποιες περιπτώσεις… παράπλευρες απώλειες.

Για παράδειγμα, το εμπάργκο στα γαλακτοκομικά προϊόντα που τρέχει την τελευταία εβδομάδα από καταναλωτική οργάνωση, έχει ήδη προκαλέσει μια επίπτωση. Οι κτηνοτρόφοι παραγωγοί γάλακτος, που ήδη λειτουργούν ζημιογόνα λόγω του αυξημένου κόστους παραγωγής, βρίσκονται αντιμέτωποι με μειώσεις τιμών έως και 7 λεπτά το κιλό.

Το κόστος παραγωγής έχει εκτιναχθεί, για παράδειγμα, το τριφύλλι πωλείται 200% ή και 300% ακριβότερα, ως εκ τούτου οι κτηνοτρόφοι επισημαίνουν ότι η μείωση των τιμών θα οδηγήσει σε νέα μείωση της παραγωγής γάλακτος. Ηδη προχωρούν σε σταδιακή απομείωση (σφαγή) των κοπαδιών τους, που ήδη υποσιτίζονται. Σε λίγο καιρό η μειωμένη παραγωγή θα οδηγήσει σε ακόμα μεγαλύτερη άνοδο της τιμής των προϊόντων τους.

Το μποϊκοτάζ στην αγορά προϊόντων, μπορεί να βγάζει μια ανεμελιά και να δείχνει μια διάθεση δράσης από πλευράς των καταναλωτών, στην πραγματικότητα ωστόσο πετυχαίνει ελάχιστα, ζημιώνει ελάχιστα μεταποιητές ή λιανέμπορους, αλλά κάνει μεγάλη ζημιά σε άλλους εργαζόμενους καταναλωτές. Για παράδειγμα, πίσω από τα γαλακτοκομικά και τα τυροκομικά υπάρχουν παραγωγοί. Συμπολίτες μας κτηνοτρόφοι που δουλεύουν 365 μέρες τον χρόνο σε αντίξοες συνθήκες καιρού και ακρίβειας ενέργειας, καυσίμων και ζωοτροφών…