Σεισμοί: Οι… λαϊκοί προγνώστες που «βλέπουν» τον Εγκέλαδο

Ενα ηλιοβασίλεμα με… πορφυρένια σύννεφα, ένας ισχυρός άνεμος που πνέει στη σεισμογενή περιοχή, μια πυξίδα που δείχνει ανάποδα, μια μικρή διακοπή στη λειτουργία φωτοκύτταρου σε μια πόρτα, ένα παράσιτο στο bluetooth του κινητού και ένας διακόπτης που αναβοσβήνει…

Αυτές είναι ορισμένες από τις σαφείς ενδείξεις έως… αποδείξεις για επερχόμενους μεγάλους, καταστροφικούς σεισμούς, σύμφωνα με δεκάδες προγνώσεις ιδιωτών οι οποίες κατακλύζουν το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών ή τον Οργανισμό Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας. Ο σεισμός των 7,8 ρίχτερ που σκόρπισε τον θάνατο στη Νοτιοανατολική Τουρκία και τη Συρία με τουλάχιστον 50.000-70.000 νεκρούς επανενεργοποιεί και επαναφέρει στο προσκήνιο τους επονομαζόμενους «λαϊκούς προγνώστες», όπως τους ονομάζουν οι σεισμολόγοι. Με τουλάχιστον 20-30 έγγραφα, μέιλ να στέλνονται ετησίως στις Αρχές από ιδιώτες που υποστηρίζουν ότι προβλέπουν κι αναγνωρίζουν την επερχόμενη καταστροφή. Κι αυτό σε «σημάδια» του καιρού, μεταβολές στην ένταση του ηλεκτρικού ρεύματος και στις εναλλαγές στο μαγνητικό πεδίο της Γης. Διακρίνοντας μέχρι και υπόγειες μετακινήσεις… υλικών από τη Χιλή. Μάλιστα, ένας εξ αυτών των ιδιωτών, μιλώντας στην εφημερίδα μας, επιχείρησε να συνδυάσει τον σεισμό στην Τουρκία με… έναν ανεμοστρόβιλο που ξεκίνησε προ ενός μηνός από τη Μάλτα, κινήθηκε στην Κύπρο κι ακολούθως στην περιοχή της Αντιόχειας. Κι αυτό θα μπορούσε να εκληφθεί ως προπομπός του σεισμού των 7,8 ρίχτερ. Με τους ίδιους ιδιώτες να μιλούν για «σημαντικά, καθοριστικά ευρήματα που οδηγούν στην αποφυγή της καταστροφής». Μιλώντας για πόλεμο συμφερόντων ώστε να μην αναγνωρισθούν οι εφευρέσεις τους και να υπάρχει σχετική εκμετάλλευση κονδυλίων από άτομα με επιστημονικές γνώσεις και κρατικούς λειτουργούς.

Προβληματισμός

Εγκριτοι σεισμολόγοι με πολυετή εμπειρία επισημαίνουν ότι αυτά που θεωρούνται προμηνύματα σεισμών είναι ασαφή, αστήρικτα και δεν επαληθεύονται επιστημονικά. Επιπλέον σημειώνουν ότι μπορεί να σκορπίσουν ανησυχία και να προκαλέσουν αναστάτωση για επικείμενο σεισμό χωρίς λόγο. Με αρμόδιους επιστήμονες να μιλούν για «μαντεία» και «τζογάρισμα» με τους σεισμούς, για δημιουργία εντυπώσεων, χωρίς επιστημονικό υπόβαθρο. Με επιπρόσθετο σημείο προβληματισμού ότι εμφανίζονται στο Facebook και σε άλλα κοινωνικά δίκτυα «ομάδες» πρόγνωσης σεισμών από άσχετους πολίτες.

Συμπληρώνοντας ωστόσο ότι έχει υπάρξει εμπεριστατωμένη επιστημονική έρευνα στις ΗΠΑ και την Ιαπωνία για να εκτιμηθούν οι αντιδράσεις των ζώων, όπως τα φίδια, τα ποντίκια, προ των σεισμών, αφού φαίνεται να «ενοχλούνται» και να αντιδρούν από τον ιονισμένο χώρο λόγω της προσεισμικής δραστηριότητας, της θραύσης των πετρωμάτων κ.λπ. Κάτι που θεωρείται ότι πράγματι έπρεπε να συνεκτιμηθεί και να επαναξιολογηθεί ως «σημάδι» μιας επερχόμενης καταστροφής από ισχυρό σεισμό. Χωρίς όμως να εξάγονται σαφή συμπεράσματα που να συνδέουν την αναστάτωση και τις αντιδράσεις των ζώων μόνο με επερχόμενο σεισμό, καθώς μπορεί να σχετίζονται με δεκάδες άλλους λόγους.

Αρχικά λοιπόν σημειώνεται ότι στη χώρα μας έχει αναπτυχθεί από τις αρχές της δεκαετίας του ’80 η πειραματική ερευνητική μέθοδος για την πρόγνωση σεισμών ΒΑΝ (ακρωνύμιο που σχηματίζεται από τα αρχικά των επιθέτων των τριών ελλήνων επιστημόνων Παναγιώτη Βαρώτσου, Καίσαρα Αλεξόπουλου και Κωνσταντίνου Νομικού, από τους οποίους οι δύο τελευταίοι έχουν αποβιώσει). Η πρόβλεψη των σεισμών βασίζεται κυρίως στην ανίχνευση των σεισμικών ηλεκτρικών σημάτων (SES, Seismic Electric Signals) μέσω ενός δικτύου σταθμών σε όλη την Ελλάδα. Με σημαντικούς σεισμολόγους να αναφέρονται σε εύστοχες ορθές προβλέψεις και ορισμένους άλλους κατά καιρούς να υποστηρίζουν ότι η συγκεκριμένη μέθοδος δεν οδηγεί συχνά σε ακριβή αποτελέσματα.

Αμφιλεγόμενες μελέτες

Ομως, πέρα από αυτή τη συγκροτημένη, επιστημονική προσπάθεια καταγραφής προσεισμικών σημάτων από το ΒΑΝ, οι αρμόδιες υπηρεσίες κατακλύζονται από αμφιλεγόμενες προγνώσεις ιδιωτών. Οπως σημειώνει ο διευθυντής Ερευνών του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών Γεράσιμος Παπαδόπουλος, «δεκάδες τέτοιου είδους αμφιλεγόμενες μελέτες στέλνονται στις κρατικές Αρχές – κυρίως όταν καταγράφονται μεγάλοι σεισμοί -, με ιδιώτες να έχουν ψευδαισθήσεις ή να… αυθυποβάλλονται ότι έχουν προχωρήσει σε σημαντικές ανακαλύψεις για την προειδοποίηση των πολιτών για επερχόμενους σεισμούς. Μια φορά με επισκέφθηκε μια κυρία από τη Μεσσηνία για να μου πει ότι ορισμένα σύννεφα του δειλινού που έβλεπε από το μπαλκόνι της σχετίζονται με διάφορους σεισμούς. Ενας άλλος υποστήριξε ότι ο σεισμός συνδυάζεται με την ελάττωση της φωτεινότητας στους διακόπτες του σπιτιού του. Ενας τρίτος ανέπτυξε τη θεωρία για διελεύσεις των σεισμικών συστατικών στο εσωτερικό της γης από χώρες της Νότιας Αμερικής, τις οποίες συνέδεσε και με ηφαιστειακές εκρήξεις. Υποστήριζε ότι είχε επιστημονικές γνώσεις για σεισμούς, όμως φαίνεται ότι τα μοναδικά ερεθίσματά του προέρχονταν από τη γνωριμία του στο σκι με γνωστό καθηγητή Φυσικής. Το πρόβλημα ωστόσο προκαλούνταν κι από ορισμένες προαναγγελίες «σεισμών» στις οποίες προχωρούσε και ισχυρισμούς ότι είχε προβλέψει ισχυρές δονήσεις. Χωρίς ωστόσο επιβεβαίωση…».

Προσεισμικά ηλεκτρικά σήματα με παλιρροιακά κύματα

Ακόμη, σε προσπάθεια πρόβλεψης σεισμών φαίνεται να έχει προχωρήσει και ιδιώτης ερευνητής με έδρα στον Βόλο που επιχειρεί να συνδυάσει προσεισμικά ηλεκτρικά σήματα με μελέτη βούλγαρου ιδιώτη για τα παλιρροιακά κύματα. Με βάση την εν λόγω έρευνα, αν καταγραφεί ηλεκτρικό σήμα, αυτό σηματοδοτεί ότι έπειτα από 15 ημέρες θα υπάρξει σεισμός 5 ρίχτερ ή ύστερα από έναν μήνα σεισμός 6 ρίχτερ. Αλλιώς, αν μέχρι τότε δεν υπάρξει η εν λόγω εμφάνιση του Εγκέλαδου, θα σημειωθεί ύστερα από ένα δίμηνο δόνηση μεγέθους 7 ρίχτερ. Μια πρόγνωση δηλαδή – αστήρικτη από τους επιστήμονες – που θα… επιτείνει διαρκώς την αγωνία, αφού η παρέλευση του χρόνου θα οδηγεί σε «κίνδυνο» πιο ισχυρού σεισμού κ.ο.κ. Στενός συνεργάτης του εν λόγω ιδιώτη που δραστηριοποιείται στη Νότια Πελοπόννησο σημείωσε μιλώντας στα «ΝΕΑ» ότι διαπιστώνεται επιρροή, προ των σεισμών, του μαγνητικού πεδίου με απώλεια στο σήμα του GPS, με αιφνιδιαστικές κινήσεις των πυξίδων κ.λπ. Ακόμη έχει συνδυάσει αυτή την προσεισμική δραστηριότητα με αλλαγές στα φωτοκύτταρα σε θύρες, παρεμβολές σε ραδιοφωνικούς σταθμούς και κινητά αλλά και στο ψηφιακό σήμα της τηλεόρασης.