Σόλομον Περέλ: Η ιστορία του ναζιστή στρατιώτη που ήταν Εβραίος

Ο Σόλομον Περέλ παρουσιάστηκε ως Γιόζεφ Πέρελ και μάλιστα εντάχθηκε στη Χιτλερική Νεολαία προκειμένου να αποφύγει τον θάνατο από τους Ναζί κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Σε ηλικία 16 ετών, ο Σόλομον βρέθηκε μπροστά σε ένα σκληρό δίλλημα. Κρατούμενος ως αιχμάλωτος από μια ομάδα ναζιστών στρατιωτών που απαιτούσαν να μάθουν αν ήταν Εβραίος, ο Περέλ αποφάσισε να υπακούσει τη συμβουλή της μητέρας του – «να ζήσει» – και όχι στη συμβουλή του πατέρα του, «να παραμείνει πάντα Εβραίος».

Τους είπε ψέματα: «Είμαι Γερμανός».

Περιτριγυρισμένος από την χιτλερική νεολαία

Έτσι ξεκίνησε το απίστευτο ταξίδι του Περέλ, κατά τη διάρκεια του οποίου θα μεταμορφωνόταν σε έναν ενθουσιώδη Ναζί ονόματι Γιόζεφ Πέρελ και θα ζούσε με τη χιτλερική νεολαία.

Περιτριγυρισμένος από Ναζί για το μεγαλύτερο μέρος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ένα μέρος του Πέρελ ακολουθούσε την ιδεολογία τους, ενώ το άλλο νοσταλγούσε την οικογένειά του και την προηγούμενη ζωή του.

Επέζησε από τον πόλεμο και μέχρι να πεθάνει, στις 2 Φεβρουαρίου του 2023, ο Σόλομον είχε γράψει απομνημονεύματα για τις εμπειρίες του, τα οποία διασκευάστηκαν στην ταινία «Europa Europa» του 1990. Μίλησε επίσης για την παράξενη δυαδικότητα των ταυτοτήτων του, σημειώνοντας ότι η ψυχή του ήταν παγιδευμένη σε ένα «κουβάρι» μεταξύ τους.

«Αγαπώ τον Γιόζεφ» είπε το 1992 «επειδή μου έσωσε τη ζωή».

Αυτή είναι η ιστορία του.

Δείτε το βίντεο με την ιστορία του

Η ζωή του Σόλομον Περέλ πριν από το Ολοκαύτωμα

Γεννημένος στις 21 Απριλίου 1925, είχε μια ειδυλλιακή παιδική ηλικία στη Γερμανία. Ένα από τα τέσσερα αδέλφια του μιλούσε γίντις στο σπίτι με τους γονείς του και γερμανικά εκτός σπιτιού, σύμφωνα με την Washington Post.

Όμως η ζωή του Σόλομον και της οικογένειάς του άλλαξε όταν ο Αδόλφος Χίτλερ ανέβηκε στην εξουσία τη δεκαετία του 1930. Σύντομα ένιωσε το κεντρί του αντισημιτισμού όταν αποβλήθηκε από το σχολείο βάσει των νέων ναζιστικών νόμων.

«Ήταν η πιο τραυματική εμπειρία της παιδικής μου ηλικίας» θα πει αργότερα σύμφωνα με τους New York Times, «αυτή η βάρβαρη αποβολή από το σχολείο επειδή κάποιος με θεωρούσε διαφορετικό».

Η ζωή στο γκέτο καιοι συμβουλές των γονιών

Αποφασισμένη να ξεφύγει από την επιρροή του Χίτλερ, η οικογένεια Πέρελ μετακόμισε στο Λοτζ της Πολωνίας το 1936, για να εισβάλουν οι Γερμανοί τρία χρόνια αργότερα. Τους ανάγκασαν να μπουν σε ένα γκέτο, από το οποίο ο Σόλομον και ο αδελφός του Ισάακ κατάφεραν να δραπετεύσουν. Πριν φύγουν, ο Σόλομον θυμάται ότι και οι δύο γονείς του χάρισαν τις πιο πολύτιμες συμβουλές.

«Σόλομον, μην ξεχνάς ποτέ ποιος είσαι. Να παραμένεις πάντα Εβραίος» του είπε ο πατέρας του. Αλλά η μητέρα του παρότρυνε τον γιο της να επιβιώσει. «Πρέπει να ζήσεις» είπε.

Λίγο αργότερα, ο Σόλομον και πολλοί άλλοι πρόσφυγες συνελήφθησαν από Γερμανούς στρατιώτες. Όταν τον ρώτησαν αν ήταν Εβραίος, αυτός το αρνήθηκε – και άρχισε η ζωή του ως Γερμανός Ναζί.

Ζώντας ανάμεσα στους Ναζί ως Γιόζεφ Περέλ

Από εκείνη τη στιγμή το 1941, ο Σόλομον Περέλ έγινε Γιόζεφ Πέρελ. Εργάστηκε για λίγο ως μεταφραστής για τη μονάδα που τον είχε συλλάβει – και μάλιστα συμμετείχε σε μια ανάκριση του γιου του Ιωσήφ Στάλιν, Γιάκοβ Τζουγκασβίλι – πριν οι εντυπωσιασμένοι από την πορεία του ανώτεροί του τον στείλουν να ενταχθεί στη Χιτλερική Νεολαία.

Ανάμεσα στα αγόρια της ηλικίας του, ο Σόλομον φορούσε ναζιστική στολή, παρακολουθούσε μαθήματα και περνούσε κάθε δευτερόλεπτο ελπίζοντας ότι κανείς δεν θα ανακάλυπτε την πραγματική του ταυτότητα.

«Ήμουν σχιζοφρενής» θα πει αργότερα. «Κατά τη διάρκεια της ημέρας, ήμουν ένας Γερμανός νέος που ήθελε να κερδίσει τον πόλεμο, τραγουδούσα τραγούδια κατά των Εβραίων και φώναζα «Χάιλ Χίτλερ» – και τη νύχτα, στο κρεβάτι, έκλαιγα από λαχτάρα για την οικογένειά μου».

Δεν ξέχασε ποτέ τις ρίζες του

Κατά τη διάρκεια ενός χριστουγεννιάτικου διαλείμματος το 1943, πήρε ένα τρένο για το Λοτζ και περιπλανήθηκε στην πόλη αναζητώντας την οικογένειά του. Οι New York Times αναφέρουν ότι ο Σόλομον είδε κάρα φορτωμένα με εβραϊκά πτώματα, αλλά δεν μπόρεσε να βρει τους γονείς και την αδελφή του, που χάθηκαν κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος.

Καθώς ο πόλεμος έφτανε στο τέλος του βρέθηκε να ελπίζει σε μια γερμανική νίκη – «ο ίδιος εξεπλάγην πόσο βαθιά ταυτιζόμουν, ως θύμα, με τον διώκτη» είπε αργότερα – αλλά αποφάσισε να επιστρέψει στην προηγούμενη ταυτότητά του λίγο μετά τη σύλληψή του από τις αμερικανικές δυνάμεις.

Με τον πόλεμο να έχει τελειώσει και μεγάλο μέρος της οικογένειάς του να έχει χαθεί, ο Σόλομον μετανάστευσε σύντομα στο Ισραήλ και ξεκίνησε μια νέα ζωή για τον εαυτό του. Παντρεύτηκε, εργάστηκε ως επικεφαλής σε ένα εργοστάσιο με φερμουάρ και προσπάθησε να αφήσει τις αναμνήσεις του από το Ολοκαύτωμα στο παρελθόν.

Αφού υπέστη καρδιακή προσβολή τη δεκαετία του 1980, ωστόσο, ο Σόλομον Περέλ αποφάσισε να πει για πρώτη φορά την ιστορία του.

«Οργανικό μέρος του ναζιστικού κόσμου»

Ο Σόλομον σημείωσε αργότερα ότι για καιρό αναρωτιόταν αν είχε «το δικαίωμα να συγκρίνει τον εαυτό του με τους επιζώντες του Ολοκαυτώματος και να τοποθετήσει τις αναμνήσεις του στο ίδιο επίπεδο με τις δικές τους». Αποφάσισε όμως να πει την ιστορία του – και έγραψε τα απομνημονεύματά του, τα οποία έγιναν η καταξιωμένη ταινία Europa Europa, το 1990.

Στα απομνημονεύματά του, ο Περέλ εξέθεσε την πολυπλοκότητα της επιβίωσής του. Ο Γιόζεφ Πέρελ, εξήγησε, έγινε ένα «οργανικό μέρος του ναζιστικού κόσμου που χαιρόταν με τις νίκες τους».

Η ταυτότητά του ως Εβραίου «ξεχάστηκε». Μόνο μετά τον πόλεμο ο Γιόζεφ έκανε στην άκρη και ο Σόλομον επέστρεψε.

«Μέχρι σήμερα, έχω ένα κουβάρι από δύο ψυχές σε ένα σώμα» δήλωσε στην Washington Post το 1992. «Με αυτό θέλω να πω ότι ο δρόμος προς τον Γιόζεφ, τη Χιτλερική Νεολαία που ήμουν για τέσσερα χρόνια, ήταν πολύ σύντομος και εύκολος. Αλλά ο δρόμος της επιστροφής στον Εβραίο μέσα μου, τον Σλόμο ή τον Σόλι, ήταν πολύ πιο δύσκολος».

Πέθανε στις 2 Φεβρουαρίου του 2023, στο Givatayim του Ισραήλ, σε ηλικία 97 ετών, έχοντας μοιραστεί την ιστορία του – και όλες τις πολύπλοκες ερμηνείες της – με τον κόσμο.

«Επέζησα από τον πόλεμο για έναν λόγο» είπε «και αυτός είναι να πω την ιστορία μου».

Δείτε μία σκηνή από την ταινία Europa Europa