Tο διεθνές «κυνήγι» της ομάδας Wagner

Από τα πολεμικά μέτωπα, έως τις κάλπες

Ένα πλήθος εγγράφων που καλύπτουν μια περίοδο οκτώ ετών, από το 2014 έως το 2021, περιέχουν αμέτρητο αριθμό στοιχείων και φαίνεται να συνδέονται με ένα ευρύ παγκόσμιο δίκτυο οντοτήτων υπό τον Πριγκόζιν διέρρευσε πρόσφατα από ανώνυμους χάκερς στον Τύπο, αρχικά στη γερμανική εφημερίδα Die Welt και στη συνέχεια σε κοινοπραξία δυτικών ΜΜΕ.

Μεταξύ αυτών είναι και ο ιστότοπος Politico, που διάθνισε την έρευνα και με τηλεγραφήματα της κυβέρνησης των ΗΠΑ.

Οι αποκαλύψεις έρχονται τώρα κατά κύματα, γνωστές ως WagnerLeaks.

Το συναγόμενο συμπέρασμα είναι ότι αποτελεί πλέον κοινή πεποίθηση στη Δύση πως ο ταχέως επεκτεινόμενος Όμιλος Wagner θα μπορούσε να γίνει σοβαρή παγκόσμια απειλή τα επόμενα χρόνια. Και όχι αποκλειστικά στο στρατιωτικό πεδίο…

Βάσει των εγγράφων, προκύπτουν άμεσοι δεσμοί του Πριγκόζιν με το ρωσικό κράτος, συμπεριλαμβανομένου του υπουργείου Άμυνας ή ακόμη και συντονισμό με τη ρωσική Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφαλείας, γνωστή και ως FSB, σε χώρες όπως η Συρία.

Αν και το Κρεμλίνο δεν αναγνωρίζει επίσημα αυτούς τους δεσμούς, εκτιμάται ότι είναι με τις «ευλογίες» του που ο αποκαλούμενος «σεφ του Πούτιν» επεκτείνει τη δράση και τις επιχειρήσεις του σε όλο και περισσότερους τομείς και περιοχές του κόσμου.

Περιλαμβάνουν τοπικά γραφεία της Wagner, εταιρείες «βιτρίνα», παραγωγή ταινιών και -πλέον κατά δήλωση του ίδιου του Πριγκόζιν– «φάρμες» τρολ, που όπως τώρα προκύπτει φτάνουν μέχρι το Μεξικό, επιδιδόμενες σε εκστρατείες αντιδυτικής παραπληροφόρησης, ακόμη και σε απόπειρες επηρεασμού εκλογικών διαδικασιών.

Δεν αφορούν μόνο στις προεδρικές εκλογές του 2016 στις ΗΠΑ.

Από τα εσωτερικά έγγραφα και υπομνήματα της Wagner που διέρρευσαν στον Τύπο προκύπτει για παράδειγμα απόπειρα παρέμβασης στην πολιτική σκηνή της Εσθονίας, προς στήριξη του ακροδεξιού ευρωσκεπτικιστικού κόμματος EKRE στις ευρωεκλογές του 2019.

Σύμφωνα δε με τη δημοσιογραφική έρευνα, ανάλογες πρακτικές παραπληροφόρησης έχουν εφαρμοστεί και εντός των ρωσικών συνόρων, εν προκειμένω υπέρ του Πούτιν, στις προεδρικές εκλογές του 2018.

Το «μακρύ χέρι» της Μόσχας

«Ο Όμιλος Wagner μετατοπίζεται σχεδόν απρόσκοπτα μεταξύ του να είναι ένας ανεξάρτητος πληρεξούσιος του Κρεμλίνου και ένας ουσιαστικά εμπορικός οργανισμός που καθοδηγείται από την αναζήτηση κέρδους», ανέφερε χαρακτηριστικά από τον περασμένο Οκτώβριο σε σχετική έκθεση η επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της βρετανικής Βουλής των Κοινοτήτων.

«Αυτό όχι μόνο δυσκολεύει συχνά την κατανόηση των κινήτρων του ομίλου σε οποιοδήποτε πεδίο δράσης», εξηγεί, «αλλά υπογραμμίζει επίσης τις προκλήσεις στην αντιμετώπιση καθεστώτων, στα οποία τα όρια μεταξύ του ιδιωτικού και του δημόσιου είναι πορώδη και μεταβλητά».

Όχι τυχαία, ιδιαίτερη πηγή ανησυχίας για τη Δύση -όπως προκύπτει και από τα νέα έγγραφα- αποτελεί και η αυξανόμενη παρουσία της Wagner στα πλούσια σε φυσικούς πόρους και πολύτιμα (κυρίως δε για τη δυτική πράσινη μετάβαση) ορυκτά εδάφη της Αφρικής.

Από τη Λιβύη και το Σουδάν, μέχρι τη Μαδαγασκάρη και την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, η παραστρατιωτική ομάδα εδραιώνει την πολύπλευρη παρουσία της σε πολιτικά ταραγμένες χώρες της ηπείρου, σε διάφορους τομείς.

Αναπληρώνοντας το κενό που άφησαν Αμερικανοί και Ευρωπαίοι, η Wagner έχει υπογράψει συμβάσεις με καθεστώτα, κυβερνήσεις και τοπικούς παράγοντες για την παροχή ασφάλειας έναντι αντιφρονούντων ή/και τζιχαντιστών, αλλά και για την προστασία τοποθεσιών εξόρυξης πολύτιμων πρώτων υλών.

Η δράση της έχει συνδεθεί από εμπειρογνώμονες του ΟΗΕ με συστηματικές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην περιοχή.

Παράλληλα, το δίκτυο Πριγκόζιν φέρεται να συμμετέχει σε τοπικές εκστρατείες παραπληροφόρησης, φιλοκαθεστωτικές και αντιδυτικές.

Στο φόντο αυτό -και δεδομένης της κινεζικής επενδυτικής επέλασης στην Αφρική- στη Δύση ηχούν πλέον «καμπανάκια» για την αυξανόμενη επιρροή της Ρωσίας σε μια ήπειρο που, ένεκα και του αποικιοκρατικού παρελθόντος της, στηριζόταν ιστορικά και σε μεγάλο βαθμό στην οικονομική και στρατιωτική υποστήριξη των ΗΠΑ και της Ευρώπης.

Παρασκηνιακές διεργασίες

Προκειμένου να περιοριστεί η ταχεία επέκταση της παραστρατιωτικής ομάδας, δυτικοί αξιωματούχοι φέρονται να διαβουλεύονται εντατικά κεκλεισμένων των θυρών, καταστρώνοντας στρατηγικές για να σταματήσουν τις επιχειρήσεις του δικτύου Πριγκόζιν.

Διπλωμάτες από τις ΗΠΑ, την Ευρώπη και την Αφρική συναντήθηκαν κεκλεισμένων των θυρών, σε διάφορες τοποθεσίες: από το Μπανγκούι στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία και το Κιγκάλι στη Ρουάντα, έως τις Βρυξέλλες, την Ουάσιγκτον, το Λονδίνο, το Κίεβο και τη Λισαβόνα.

Σύμφωνα με τηλεγραφήματα της αμερικανικής κυβέρνησης που περιήλθαν στην κατοχή του Politico, έχει ήδη συνταχθεί οδικός χάρτης για την «εκρίζωση» της Wagner από την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία.

Μια από τις πιο πρόσφατες συναντήσεις σε αυτό το πλαίσιο, αναφέρεται, ήταν τον Ιανουάριο μεταξύ Αμερικανών αξιωματούχων και εκπροσώπων της εκεί Ειρηνευτικής Αποστολής των Ηνωμένων Εθνών (MINUSCA).

Όμως τα μέσα είναι λίγα, η δυτική υποστήριξη στο έργο της φθίνει και, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε Αμερικανός αξιωματούχος «η Wagner είναι καρκίνος».

«Δεν μένει απλώς σε μια χώρα. Εξαπλώνεται σε γειτονικά κράτη και ξαφνικά έχεις ένα πολύ μεγαλύτερο πρόβλημα για το οποίο πρέπει να ανησυχείς».

Το ποια ακριβώς λύση θα προκριθεί παραμένει προς το παρόν επτασφράγιστο μυστικό.