Μπορεί η Αφρική να ξεδιψάσει ρυμουλκώντας παγόβουνα;

Με έναν στους τέσσερις κατοίκους του πλανήτη να μην έχει πρόσβαση σε πόσιμο νερό, οι απέραντοι πάγοι της Ανταρκτικής αρχίζουν να μοιάζουν φτιαγμένοι από χρυσάφι.

Οι διψασμένοι του πλανήτη θα μπορούσαν να ξεδιψάσουν ρυμουλκώντας παγόβουνα από τον κατεψυγμένο νότο, προτείνει το βιβλίο Chasing Icebergs («Κυνηγώντας Παγόβουνα) του Μάθιου Μπίρκχολντ, καθηγητή Φιλολογίας στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Οχάιο.

Ο Μπίρκχολντ, σχολιάζει ο δικτυακός τόπος του περιοδικού Nature, παραδέχεται ότι οι επιστήμονες με τους οποίους μίλησε για το θέμα ήταν μάλλον δύσπιστοι.

Κι όμως, η ιδέα ήδη προσελκύει ενδιαφέρον και επενδύσεις. Στο Κανάκ της Γροιλανδίας, για παράδειγμα, το δίκτυο ύδρευσης τροφοδοτείται εν μέρει με νερό από λιωμένα παγόβουνα.

Λίγο πιο πέρα στην Αρκτική, στο νορβηγικό αρχιπέλαγος του Σβάλμπαρντ, η εταιρεία Svalbarði συσκευάζει νερό από παγόβουνα σε μπουκάλια των 750 ml που πωλούνται για 99,95 ευρώ σε καταστήματα πολυτελείας σε όλο τον κόσμο.

Το εμφιαλωμένο νερό πολυτελείας Svalbarði προέρχεται από τους πάγους της Αρκτικής. Η τιμή του είναι αστρονομική (Svalbarði.com)

Πιο δυτικά, στο Νιουφάουντλαντ του Καναδά, ο «κυνηγός παγόβουνων» Εντ Κιαν πουλά νερό από λιωμένο πάγο σε εταιρείες καλλυντικών και ζυθοποιίας.

Πάγος για όλους

Θεωρητικά, το εμπόρευμα αρκεί για όλους. Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του ΟΗΕ, περισσότερα από 100.000 παγόβουνα αποσπώνται κάθε χρόνο από την Αρκτική και κυρίως την Ανταρκτική, η οποία κρατά παγωμένα τα δύο τρίτα του γλυκού νερού όλου του πλανήτη. Κάθε χρόνο, περίπου 2.300 κυβικά χιλιόμετρα πάγου εκτιμάται ότι αποσπώνται από την παγωμένη ήπειρο.

Τα παγόβουνα της Ανταρκτικής δελεάζουν τον Νικ Σολέιν, ειδικό στη θαλάσσια διάσωση, ο οποίος συνεργάζεται με επιστήμονες σε σχέδιο ρυμούλκησης παγόβουνων μέχρι το Κέιπ Τάουν της Νότιας Αφρικής.

Η επιχείρηση δεν θα απαιτούσε μεγάλες ποσότητες καυσίμων, αφού το ταξίδι θα αξιοποιούσε το Περιπολικό Ρεύμα που κυκλώνει την Ανταρκτική και το Ρεύμα Μπενγκουέλα που κινείται βόρεια προς τις αφρικανικές ακτές. Το συνολικό κόστος, υπολογίζει ο Σολέιν, δεν θα υπερέβαινε τα 150 εκατ. δολάρια για κάθε παγόβουνο.

O συγγραφέας Μάθιου Μπίρκχολντ ποζάρει μπροστά στο αντικείμενο του βιβλίου του (matthewhbirkhold.com)

Παρόμοια σχέδια καταρτίζει εδώ και μια δεκαετία έχει η γερμανική εταιρεία Polewater, η οποία ελπίζει μια μέρα να αρχίζει τη ρυμούλκηση πάγου μέχρι τους διψασμένους πληθυσμούς της δυτικής Αφρικής και της Καραϊβικής.

Η αξιοποίηση των παγόβουνων, υπολογίζει ο Μπίρκχολντ, θα ήταν φθηνότερη από ό,τι η αφαλάτωση, η οποία προσφέρει μεν 35 τρισεκατομμύρια λίτρα νερού το χρόνο σε παγκόσμιο επίπεδο, είναι όμως ακριβή, χρησιμοποιεί ορυκτά καύσιμα και ρυπαίνει τους ωκεανούς με επιπλέον αλάτι.

Εκεί ποντάρει ο Αμπντουλά Αλσέχι, εφευρέτης από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και εμπνευστής του σχεδίου «Iceberg Project» για τη μεταφορά παγόβουνων από την Ανταρκτική μέχρι την έρημο της χώρας του. Το εγχείρημα θα ήταν φθηνότερο από την αφαλάτωση, διαβεβαιώνει.

Για πολλούς, όμως, η ιδέα παραμένει εκτός πραγματικότητας. Η πόλη του Κέιπ Τάουν δεν έχει δείξει ενδιαφέρον και οι δεκάδες επιστήμονες με τους οποίους μίλησε ο συγγραφέας ήταν «ομόφωνα δύσπιστοι», όπως παραδέχεται και ο ίδιος.

Η επιτυχία του εγχειρήματος δεν θα ήταν εγγυημένη, αφού τα παγόβουνα θα μπορούσαν να σπάσουν σε κομμάτια και να λιώσουν στη διαδρομή, αφήνοντας στους υπεύθυνους ζημιές δεκάδων ή εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων.

Υπάρχει εξάλλου και το ενδεχόμενο πολιτικών εντάσεων, καθώς μέχρι σήμερα δεν υπάρχει το νομικό πλαίσιο για την αξιοποίηση των παγόβουνων.

Όπως αναγνωρίζει ο Μπίρκχολντ, «θα πρέπει να αποφασίσουμε ποιος έχει το δικαίωμα να χρησιμοποιεί παγόβουνα –και πόσα παγόβουνα- με τρόπο δίκαιο και ισότιμο».

Το νομικό αυτό εμπόδιο ίσως είναι μεγαλύτερο από τις τεχνικές δυσκολίες. Αν όμως ξεπεραστεί, εκατομμύρια διψασμένοι θα έβλεπαν για πρώτη φορά το ποτήρι μισογεμάτο.