Γρηγόρης Αυξεντίου: Tα «υπό σκιάν» και τα «μολών λαβέ» δεν τα ’βαναν για να τα επαναλαμβάνουμε

Δε γίνουνται σήμερα αυτά τα πράγματα, Γρηγόρη.
Αυτά τα παράτησε ο κόσμος
χιλιάδες χρόνια τώρα
και τ᾽ αφυδάτωσε και τα ταρίχεψε
και τα ᾽κανε παραμύθια
για τ᾽ αναγνωστικά των παιδιών,
γιατί αρέσουν στα παιδιά οι Θερμοπύλες
με τους χτενισμένους Σπαρτιάτες
και τα «υπό σκιάν» και τα «μολών λαβέ».
Δεν τα ’βαναν για να τα επαναλαμβάνουμε.
Έπειτα πώς έρχεσαι
ύστερα από δυόμιση χιλιάδες χρόνια να διεκδικήσεις;
Σκέφτηκες τον αριθμό;
Δυόμιση χιλιάδες χρόνια δεν υπήρχε αντίρρηση,
δυόμιση χιλιάδες χρόνια
είχαν κάνει κατοχή το παραμύθι οι άνθρωποι.
Δεν μπορείς εσύ τώρα να λες όχι.

Κώστας Μόντης, Συμπλήρωμα των Στιγμών, Λευκωσία 1960

Αυτά, μεταξύ άλλων, είχε γράψει ο Κώστας Μόντης για τον Γρηγόρη Αυξεντίου, τον αγρίως φονευθέντα υπαρχηγό της ΕΟΚΑ, τον ήρωα του κυπριακού απελευθερωτικού αγώνα των ετών 1955-1959.

Ο Αυξεντίου, ο οποίος είχε γεννηθεί στο (νυν κατεχόμενο) χωριό Λύση Αμμοχώστου στις 22 Φεβρουαρίου 1928, βρήκε φρικτό τέλος (απανθρακώθηκε) στο κρησφύγετό του κοντά στη μονή Μαχαιρά, τα ξημερώματα της Κυριακής 3ης Μαρτίου 1957, ύστερα από πολύωρη μάχη με τις βρετανικές στρατιωτικές δυνάμεις.

Ο κύπριος διανοούμενος Κώστας Μόντης (1914-2004) υπήρξε ένας διακεκριμένος τεχνίτης του αρμονικού ελληνικού λόγου, που κατάφερε να αξιοποιήσει δημιουργικά τον πλούτο της γλωσσικής και πολιτισμικής παράδοσης του μείζονος ελληνισμού και να πλουτίσει τη νεοελληνική λογοτεχνία.

Ο Μόντης έλαβε μέρος στον απελευθερωτικό αγώνα των ετών 1955-1959 ως πολιτικός καθοδηγητής των μελών της ΕΟΚΑ.

*Η ανωτέρω φωτογραφία του Γρηγόρη Αυξεντίου ανήκει στο Συμβούλιο Ιστορικής Μνήμης Αγώνα ΕΟΚΑ 1955-1959 (ΣΙΜΑΕ).