Δεν είπε ακόμα την τελευταία του λέξη ο Ερντογάν

Είναι προφανές: το πολιτικό κόστος θα είναι τεράστιο από τον τρομερό σεισμικό εφιάλτη που πλήττει δίχως τέλος την Τουρκία με τις πολλές δεκάδες χιλιάδες θύματα, τους αμέτρητους αστέγους, τα χρόνια που θα απαιτηθούν για την ανοικοδόμηση σε κατοικίες και δημόσιες υποδομές, καθώς και το πρωτοφανές κύμα οργής που προκάλεσε στη χώρα εναντίον του Ερντογάν, λόγω της διαφθοράς που έφερε με τραγικό τρόπο στο φως μεταξύ κράτους και κατασκευαστών. Στη Συρία, οι ανθρωπιστικές συνέπειες του σεισμού είναι παρόμοιες, αλλά οι πολιτικές διαφορετικές. Ομως στην Τουρκία κάποιο ίχνος πολιτικού κόστους υπάρχει ακόμα, παρά το γεγονός ότι ο Ερντογάν έχει οικοδομήσει ένα συγκεκαλυμμένο δικτατορικό καθεστώς. Αλλά επειδή αυτό στηρίζεται, υποτίθεται, στη λαϊκή βάση, τώρα για πρώτη φορά ο ίδιος κλονίζεται συθέμελα, καθώς η βάση είναι γεμάτη οργή.

Ολα αυτά, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι συμβαίνουν πλέον εβδομάδες πριν από τις εκλογές (αν τελικά δεν αναβληθούν), φέρνουν τον Ερντογάν στην πιο μειονεκτική θέση που βρέθηκε ποτέ κατά την εικοσαετή παραμονή του στην εξουσία. Αλλωστε και πριν από τη φοβερή καταστροφή η θέση του ήταν ήδη πολύ δύσκολη. Και αναζητούσε ακραίους τρόπους για να ξεφύγει. Παρά το γεγονός ότι η πολιτική διαμάχη διεξάγεται με έναν Τύπο φιμωμένο και με αμέτρητους πολιτικούς αντιφρονούντες στις φυλακές, από πριν όλα έδειχναν ότι θα το αποτέλεσμα θα έφερνε τον «ιδιοκτήτη» της εξουσίας στην Τουρκία σε δυσμενέστατη θέση. Και μια επίθεση στην Ελλάδα ήταν ακόμα και αυτή ενδεχόμενη για να διασώσει την εξουσία του.

Τώρα, όλα αυτά δείχνουν, προς στιγμή τουλάχιστον, να έχουν τελειώσει. Πράγματι ο Ερντογάν φαίνεται ότι δεν μπορεί πια να επιστρατεύσει όσα συγκροτούσαν τη μέχρι τον σεισμό στρατηγική του. Είναι όμως πράγματι έτσι; Πάντως, οι συνεχείς επιθέσεις του τύπου «θα έρθουμε νύχτα» στα ελληνικά νησιά έχουν ήδη αντικατασταθεί με πολύ πιο… ταπεινές αστυνομικές επιχειρήσεις σύλληψης εργολάβων και μηχανικών των κτιρίων που κατέρρευσαν σαν χάρτινα, θάβοντας κάτω από τα συντρίμμια τους δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους. Βέβαια, ακριβώς επειδή στην Τουρκία δεν υπάρχει ελευθερία του Τύπου και του λόγου, κάθε πληροφορία για τη συνεργασία αυτών των εγκληματιών που άφηναν τα κτίρια ακόμα και χωρίς κολόνες για να βγάζουν μεγαλύτερα κέρδη, αρχικά προήλθε κυρίως από μεγάλα μέσα ενημέρωσης της Ευρώπης. Αυτό, μέχρι που κατάλαβε ο Ερντογάν ότι βρήκε έναν νέο χρήσιμο εχθρό.

Πλέον ένα οξύ πολιτικό ζήτημα εγείρεται: θα καθίσει ο Ερντογάν, αυτός ο αυταρχικός ηγέτης, που ήδη έχει κάνει το κράτος δικό του, να υποστεί τις περίπου νομοτελειακές συνέπειες όλων αυτών των τραγικών εξελίξεων; Θα αποδεχθεί τις ευθύνες και την πολιτική του μοίρα που είναι προφανές ότι είναι πλέον μονόδρομος αν αυτή θα είναι το αποτέλεσμα μιας πραγματικά δημοκρατικής διαδικασίας; Ή θα αναζητήσει και θα βρει, όπως πάντα, τρόπους να ξεφύγει, ακόμα και από αυτή την πρωτοφανή τραγωδία;

Το ερώτημα είναι ασφαλώς ρητορικό: ήδη οι κινήσεις του δείχνουν ότι ο Ερντογάν δεν έχει πει την τελευταία του λέξη, που δεν θα είναι απλώς η ήδη αναγγελθείσα «ταχεία ανοικοδόμηση». Και ότι δεν πρόκειται να καθίσει με σταυρωμένα τα χέρια να περιμένει το τέλος. Είναι το μόνο βέβαιο. Το τι θα πράξει για να το αποτρέψει παραμένει άδηλο. Θα είναι η απόπειρα αναβολής των εκλογών; Θα κάψει στην πυρά τους ενόχους κατασκευαστές; Θα είναι να τα βάλει με την ολιγαρχία του πλούτου από την οποία υποτίθεται ότι υπερασπίζεται τους τούρκους πολίτες; Θα είναι κάτι άλλο; Ουδείς γνωρίζει. Ενα είναι βέβαιο: ότι δεν θα καθίσει να υποστεί, απλά, την ήττα. Και ότι αυτό το πληγωμένο θηρίο, ειδικά τώρα, ουδείς πρέπει να το υποτιμά.