Χαρτοπετσέτες

Οταν ένας σημαντικός πολιτικός ανακοινώνει την αποχώρησή του από την κοινοβουλευτική σκηνή, το γνωστό κλισέ ανασύρεται από το συρτάρι: «Θα τον κρίνουν τα βιβλία της ιστορίας». Στην περίπτωση του Κώστα Καραμανλή, ωστόσο, η υπόθεση διαφέρει λίγο. Η ιστορία είναι γραμμένη, λέξη προς λέξη, πάνω σε χαρτοπετσέτες.

Χαρτοπετσέτες, και μάλιστα μπόλικες, από τις τόσο γνώριμες που χρησιμοποιούνται αφειδώς στις κλασικές ελληνικές ταβέρνες, είχε και στον «Μπαϊρακτάρη» εκείνον τον Οκτώβριο του 2004. «Δεν θα αφήσω πέντε νταβατζήδες και πέντε συντεχνίες να χειραγωγήσουν την πολιτική ζωή της χώρας», είπε ο πρωθυπουργός στους βουλευτές του και σκούπισε τα χέρια του από την εγχώρια διαπλοκή, πετώντας τη χαρτοπετσέτα μέσα στο πιάτο με τα μισοφαγωμένα κρεατικά. Μετρούσε μόλις λίγους μήνες στην ηγεσία της χώρας, μόλις λίγους μήνες αφότου είχε διακηρύξει πως θα κυβερνήσει «σεμνά και ταπεινά». Ζούσε κι αυτός, όπως ολόκληρη η χώρα, ακόμα σε ρυθμούς Euro και Ολυμπιακών Αγώνων. Τι σημασία έχουν τα σκάνδαλα των κουμπάρων, τα ντεσού του βασικού μετόχου, οι απευθείας αναθέσεις, οι υποκλοπές, τα ομόλογα, οι αποζημιώσεις των πυρόπληκτων, τα «νόμιμα και ηθικά» της μονής Βατοπεδίου όταν μπροστά σου χορεύουν πετσετάκια με τη σέσουλα, ντεκόρ σε ένα ατέλειωτο πάρτι;

Σε χρησιμοποιημένη χαρτοπετσέτα γράφτηκε ο πρόλογος της ελληνικής οικονομικής περιπέτειας των Μνημονίων. Ο γαλάζιος υπουργός Οικονομικών, με την άνεση που του έδινε η πεποίθηση πως με κάποιον τρόπο θα τη βγάλει καθαρή, πρόσεξε τουλάχιστον να μην τη σκίσει προτού την παραδώσει στη γαλλίδα ομόλογό του. Θα μαζέψουμε λίγο από εδώ, θα κόψουμε λίγο από εκεί, θα στρώσουμε, θα στρίψουμε, θα ισιώσουμε – αυτό ήταν το σχέδιο για την κρίση που ερχόταν. Εκείνη σκέφτηκε «αυτά τα πράγματα δεν είναι σοβαρά», όμως, και πάλι, λίγη σημασία είχε. Ο εξαιρετικός ρήτορας τα ίδια μέτρα εξήγγειλε προεκλογικά πως θα εφαρμόσει, τσάτρα-πάτρα, ξεψυχισμένα, όταν είδε πως δεν είχε πια περιθώρια ευελιξίας. Ηξερε πως λέγοντας τη μισή αλήθεια θα έχανε. Και το βράδυ της ήττας του, όσο ο αντίπαλός του δεν είχε ακόμα αντιληφθεί τι πραγματικά σημαίνει greek statistics, ο απερχόμενος πρωθυπουργός έσπευσε να παραιτηθεί και από την ηγεσία της παράταξής του.

Ησυχα, αθόρυβα, σιωπηλά. Υπηρέτησε το κόμμα του φαινομενικά ως απλός στρατιώτης, backbencher στα ορεινά. Θητείες που πέρασαν σαν χαρτοπετσέτες που τις παίρνει το αεράκι από τα τραπέζια. Η αλήθεια ήταν πως σε άλλους ήταν πια περισσότερο χρήσιμες. Οι βουλευτές και οι ηγεσίες του ΠΑΣΟΚ έπρεπε με κάποιον τρόπο να σκουπίζουν από πάνω τους την οργή των πολιτών για τις δύσκολες αποφάσεις που κλήθηκαν να ψηφίσουν και να εφαρμόσουν. Ο πρώην πρόεδρος της ΕΛΣΤΑΤ έπρεπε κάπως να καθαρίσει το μελάνι από τις δικαστικές αποφάσεις που τον καταδίκαζαν γιατί είπε την αλήθεια. Οι πολιτικοί που κρεμάστηκαν χωρίς στοιχεία στα μανταλάκια, για τη λίστα Λαγκάρντ ή την υπόθεση Novartis, τις χρειάστηκαν για να διώξουν τον ιδρώτα από τα χέρια τους όταν κλήθηκαν να απολογηθούν στην Ολομέλεια.

Δεκατέσσερα χρόνια μετράμε από την τελευταία φορά που ο πρώην πρωθυπουργός πέρασε την πόρτα του Μεγάρου Μαξίμου. Ελάχιστα μίλησε από τότε: μια για το δημοψήφισμα, μια για το Ελσίνκι, μια για τις υποκλοπές. Η ΝΔ, εννοείται, του χρωστάει περισσότερα για τις χαρτοπετσέτες. Χρωστάει στο πρόσωπο που τις έκανε μόδα, τις χρησιμοποίησε όσο χρειαζόταν και τις πέταξε όπως όπως στα σκουπίδια, για να πολτοποιηθούν εγκαίρως. Κανείς δεν τις θυμήθηκε στις πλατείες και τις διαδηλώσεις, κανείς δεν αμφισβήτησε στη ρίζα τους τα Ζάππεια, κανείς δεν στέρησε από το κόμμα του τη δυνατότητα να παραμείνει ένας από τους βασικούς πόλους του ελληνικού δικομματισμού. Τη σκαπούλαραν εξαιτίας του.

Ο Κώστας Καραμανλής κατάφερε στ’ αλήθεια κάτι μοναδικό. Μας έπεισε ότι οι χαρτοπετσέτες ήταν κανονικές σαΐτες. Και γι’ αυτό δεν θα κριθεί εκείνος.