Ελληνοτουρκικά: Διάλογος ναι μεν, αλλά…

Σε περίοδο ενός νέου «Ψυχρού Πολέμου» έχει μπει για μία ακόμα φορά ο πλανήτης, με τη Δύση – και δη τις ΗΠΑ – να προσπαθεί να «κλειδώσει» τους συμμάχους και τα ισχυρά της «χαρτιά» απέναντι στις δυνάμεις του αναθεωρητισμού.

Η επίσκεψη του Άντονι Μπλίνκεν σε Ελλάδα και Τουρκία ανέδειξε με τον πλέον εμφατικό τρόπο τις προτεραιότητες της Ουάσιγκτον στην περιοχή που δεν είναι σαφώς τα ελληνοτουρκικά, αλλά η διασφάλιση της νοτιανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ, σε μία ιδιαίτερα ευαίσθητη χρονική στιγμή για τα συμφέροντα τους.

Η Τουρκία να συνεχίσει να κοιτάζει δυτικά

Με τις ΗΠΑ να θέλουν να διασφαλίσουν ότι η Τουρκία ανήκει εις την Δύσιν. Και όπως επισημαίνουν αναλυτές οι σεισμοί άλλαξαν το κλίμα όχι μόνο στα ελληνοτουρκικά, αλλά δημιούργησαν και ένα λληδιαφορετικό μομέντουμ στις σχέσεις ΗΠΑ – Τουρκίας, που επέτρεψε στον Μπλίνκεν να εργαστεί με κατεύθυνση την ενίσχυση των αμερικανοτουρκικών σχέσεων.

Στόχος αν όχι να διακοπεί, που επί του παρόντος αυτό δεν μοιάζει πιθανό, τουλάχιστον να περιοριστεί όσο το δυνατόν περισσότερο η σχέση και η επιρροή της Μόσχας στην Άγκυρα αλλά και οι σχέσεις Τουρκίας – Κίνας.

Η διαφορά

Σημειώνουν δε ότι η διάθεση του τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να δηλώνει αυτόνομος, να αμφισβητεί και να μην ακολουθεί κατά γράμμα τις υποδείξεις των ΝΑΤΟικών επιταγών είναι κάτι που διαφοροποιεί την παρούσα κατάσταση από εκείνη του Ψυχρού Πολέμου, ότι η Άγκυρα ήταν ένας δεδομένος σύμμαχος για τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ.

Γεγονός που δεν βοηθά στην προσπάθεια της Ουάσιγκτον αλλά και της Συμμαχίας να απομονώσουν τη Ρωσία στην περιοχή.

Παρακαλείσθε να παραμείνετε ήρεμοι

Σε αυτό το κλίμα οι ΗΠΑ καλούν Ελλάδα και Τουρκία σε ηρεμία, εν πρώτοις και εν δευτέροις σε διάλογο, με στόχο ιδανικά την επίλυση των προβλημάτων. Γιατί όπως υπογράμμισε και ο αμερικανός ΥΠΕΞ είναι προς το συμφέρον τόσο των ΗΠΑ, όσο και του ΝΑΤΟ οι εταίροι και οι σύμμαχοι τους να έχουν τις καλύτερες δυνατές σχέσεις.

Και αυτό ενώ μόλις πριν τους σεισμούς η διαρκώς αυξανόμενη ένταση στα ελληνοτουρκικά απειλούσε σοβαρά την ενότητα του ΝΑΤΟ.

Οι σεισμοί δημιούργησαν μέσα στην τραγωδία και ένα μομέντουμ που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί θετικό. Εφόσον υπήρχε η διάθεση να παρακινηθούν οι δύο πλευρές για διάλογο με ορίζοντα λύσεις και όχι διάλογο επ’ αόριστο.

Οι εκλογές χαρακτηρίζονται ανασταλτικός παράγοντας για κάτι τέτοιο ενώ οι τριβές που ίσως θα έφερνε μία προσπάθεια συμβιβασμού, καθώς δεν μπορεί να θεωρήσει κανείς ότι η Τουρκία είναι πρόθυμη να υποχωρήσει στις διεκδικήσεις της, είτε με τον Ερντογάν στο τιμόνι, είτε με οποιονδήποτε άλλο από την σημερινή αντιπολίτευση, προκρίνουν τη λύση της στασιμότητας.

Ναι σε διάλογο αλλά όχι υπό καθεστώς απειλών

Η Αθήνα από την πλευρά της έχοντας το βλέμμα τόσο στις εκλογές στην Τουρκία, όσο και στις εκλογές στην Ελλάδα, θέλει να προστατευθεί από τυχόν «εκπλήξεις».

Σε αυτό το πλαίσιο αρμόδιοι παράγοντες σπεύδουν να δηλώσουν ότι στις προτάσεις του Άντονι Μπλίνκεν για διάλογο με την Τουρκία τέθηκαν σαφείς «όροι».

Πιο συγκεκριμένα όπως δηλώνουν κυβερνητικοί αξιωματούχοι σε όλους τους τόνους ο Κυριάκος Μητσοτάκης σημείωσε ότι ο διάλογος δεν μπορεί να γίνει υπό καθεστώς απειλών. Υπενθύμισε ότι η Αθήνα ποτέ δεν θέλησε να κλείσει τους διαύλους και διαμήνυσε, όπως λένε, ότι η Ελλάδα δεν προτίθεται σε υπαναχωρήσεις που να αφορούν τα κυριαρχικά της δικαιώματα και την εδαφική της κυριαρχία. Και για την διαφορά που η Αθήνα θεωρεί ότι εκκρεμεί με την Άγκυρα και είναι η υφαλοκρηπίδα.

Αντίθετα οι ΗΠΑ δεν φαίνεται να θεωρούν ότι η ατζέντα του διαλόγου μεταξύ των δύο πλευρών θα πρέπει να είναι σε τόσο αυστηρό πλαίσιο. Αρκεί μάλλον να βρεθεί μία φόρμουλα εκτόνωσης των εντάσεων που δεν θα προκαλεί τριγμούς.

Τα τραπέζια που προτείνει η Τουρκία

Υπενθυμίζεται ότι στις προτάσεις που όπως υποστήριξε ο Τσαβούσογλου ότι κατέθεσε στο τραπέζι η Τουρκία είναι η επανεκκίνηση των διερευνητικών, των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης και ο διάλογος στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ.

Τρία τραπέζια που έχουν αποδείξει ότι δεν οδηγούν σε λύσεις αλλά σε συντήρηση.

Για το Πεντάγωνο, όπως υπογράμμισε ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Παναγιωτόπουλος τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης θα μπορούσαν να είναι μία επιλογή. Με προϋπόθεση την συνέχεια της απουσίας εμπρηστικής ρητορικής.

Ωστόσο όπως υπογραμμίζουν διπλωμάτες και αναλυτές πολύ δύσκολα τόσο η Ελλάδα όσο και η Τουρκία θα μπορέσουν να προχωρήσουν σε οτιδήποτε πριν τις εκλογές.

Έχουν άλλωστε και τη δικαιολογία. Η Τουρκία παραμένει σε τραγική κατάσταση λόγω σεισμών, ενώ η Αθήνα ετοιμάζεται για τις κάλπες.