Τα ανοιχτά πολιτικά ερωτήματα της «υπόθεσης Πολάκη»

Το μεγάλο ερώτημα που λογικά θα απαντηθεί τις επόμενες μέρες αφορά τη λογική πίσω από την απόφαση της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ για κλιμάκωση της αντιπαράθεσης με τον Παύλο Πολάκη.

Και αυτό γιατί δύσκολα μπορεί να πιστέψει κανείς ότι όλα αυτά πυροδοτήθηκαν απλώς από μια ανάρτηση σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης, μια ανάρτηση η οποία δεν ήταν περισσότερο οξεία στο ύφος από προηγούμενες αναρτήσεις του βουλευτή Χανίων και η οποία σε πλευρές της αντανακλούσε θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ και σίγουρα απηχούσε το πώς σκέφτεται ένα σημαντικό μέρος του ακροατηρίου του.

Για παράδειγμα, υπήρξαν αντιδράσεις στο ότι ο Πολάκης συμπεριέλαβε στην ανάρτηση φωτογραφία με τα ονόματα της σύνθεσης του Ειδικού Δικαστηρίου, παρότι στο ίδιο το κείμενο κυρίως διατυπώνει προτάσεις για μια αναμόρφωση του δικαστικού συστήματος. Όμως, και ο ίδιος ο ΣΥΡΙΖΑ κεντρικά αντέδρασε πολύ έντονα στην καταδικαστική απόφαση για τον Νίκο Παππά, μιλώντας για απόφαση αντίθετη στη λογική και αντίθετη στην αλήθεια, ενώ ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας στη δική του δήλωση ουσιαστικά παρουσίασε την απόφαση ως μία μεθόδευση της κυβέρνησης και μίλησε για «επικίνδυνο και ολισθηρό δρόμο για τη δημοκρατία».

Έπειτα, οι επικρίσεις σε δημοσιογράφους ή οι καταγγελίες για τον ρόλο των Τραπεζών, είναι στοιχεία που έχουν απήχηση στο ίδιο το κοινό του ΣΥΡΙΖΑ, ενώ συχνά μπορεί κανείς να τα δει και στον λόγο στελεχών του.

Ακόμη και το «μια από τις συστημικές Τράπεζες υπό δημόσιο έλεγχο», είναι θέση που διατύπωσε ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας τον Σεπτέμβριο του 2022 στη ΔΕΘ.

Από την άλλη, είναι αλήθεια ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μιλάει για κάποια αλλαγή στο καθεστώς της ΑΑΔΕ ούτε για κατάργηση του ΤΧΣ, αλλά είναι σαφές ότι το ζήτημα δεν αφορούσε τη μία ή την άλλη πολιτική τοποθέτηση.

Θα μπορούσε κάποιος να πει ότι το ζήτημα είναι η συνολική «αισθητική» του Παύλου Πολάκη, ο τρόπος που γράφει, ο τρόπος που κάνει πολεμική.

Όμως, τα ταυτόχρονα αυτό το ύφος και αυτή η αισθητική ήταν που τον έκαναν δημοφιλή σε ένα τμήμα σημαντικό του ακροατηρίου του ΣΥΡΙΖΑ. Ιδίως από τη στιγμή που ο Πολάκης σε κάποιες περιπτώσεις φάνηκε να είναι αυτός που «έβγαζε τα άπλυτα στη φόρα» στελεχών της κυβερνητικής παράταξης.

Άλλωστε, πάντοτε τα μεγάλα κόμματα έχουν μια απόσταση ανάμεσα στο πώς μιλούν ή τοποθετούν οι ηγεσίες και πώς τα στελέχη που κυρίως απευθύνονται στη βάση. Να το πούμε διαφορετικά όλα τα κόμματα έχουν τα «σκυλιά του πολέμου».

Επιπλέον, ο Παύλος Πολάκης δεν ήταν κάποιος που αμφισβητούσε την ηγεσία, «προεδρικός» και ήταν με τους «προεδρικούς» κυρίως συντονιζόταν.

Όλα αυτά γεννούν το ερώτημα γιατί επελέγη τώρα μια διαδικασία με ορίζοντα τη ρήξη με τον βουλευτή Χανίων.

Και αυτό το «τώρα» έχει τη σημασία του. Όλα αυτά δείχνουν ότι την επόμενη εβδομάδα η κυβέρνηση θα κάνει το μεγάλο «σπριντ» στο δρόμο για τη διάλυση της Βουλής και την προκήρυξη των εκλογών. Θα προσπαθήσει να δείξει ότι έχει φιλολαϊκό πρόσωπο, ότι λύνει προβλήματα και θα ανακοινώσει και την αύξηση του κατώτατου μισθού. Κοντολογίς μια προσπάθεια για θετικό momemtum πριν από την τυπική εκκίνηση της προεκλογικής περιόδου.

Την ίδια περίοδο ο ΣΥΡΙΖΑ θα συζητάει για τον Παύλο Πολάκη. Μια συζήτηση που προφανώς θα περιλαμβάνει και τοποθετήσεις του ίδιου του βουλευτή Χανίων και η οποία θα γίνει στα όργανα του κόμματος αλλά προφανώς όχι «κεκλεισμένων των θυρών».

Επιπλέον, θα υπάρχει και το αμιγώς εκλογικό ερώτημα. Δεν είναι καθόλου δεδομένο ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα κερδίσει εκλογικά από τυχόν αποπομπή Πολακή. Δηλαδή, δεν υπάρχουν «εκεί έξω» μερικές χιλιάδες ψηφοφόροι οι οποίοι περίμεναν τη στιγμή που θα έφευγε ο Πολάκης για να ψηφίσουν ΣΥΡΙΖΑ. Και αυτοί που θα πουν «καιρός ήταν», μάλλον δεν ήταν ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ. Αντιθέτως, ένα μέρος των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ θα θεωρήσει άδικη την απόφαση.

Προφανώς, εδώ ο αντίλογος είναι ότι η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, που κυρίως επενδύσει στη δυσαρέσκεια από την κυβερνητική πολιτική, θεωρεί ότι όλα αυτά αγανακτισμένα και «θυμωμένα» κυρίως λαϊκά στρώματα, που ήταν και το ακροατήριο του Πολάκη, ούτως ή άλλως θα ψηφίσουν ΣΥΡΙΖΑ, οπότε δεν τίθεται ζήτημα κόστους.

Σε μια τέτοια περίπτωση, θα μπορούσε κανείς να πει ότι η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ κυρίως θέλει να δείξει ένα «προφίλ» σοβαρότητας και ότι έχει πάρει «οριστικό διαζύγιο» από την πιο συγκρουσιακή λογική της εποχής μέχρι το 2015. Αυτό, όντως, είναι μια υπογράμμιση της τρέχουσας «κυβερνησιμότητας» του ΣΥΡΙΖΑ, με συστημικούς όρους, όμως και πάλι δεν μεταφράζεται άμεσα εκλογικά.

Υπάρχει, βέβαια, και η παράμετρος της εξομάλυνσης τυχόν εμποδίων σε μελλοντική συνεργασία με το ΠΑΣΟΚ, αν και ο Πολάκης έδειξε, ιδίως στη διάρκεια της περιόδου που ήταν και κυβερνητικό στέλεχος, ότι εμπόδιο στην κεντρική γραμμή δεν στάθηκε.

Προφανώς και πολλά θα αποσαφηνιστούν τις επόμενες μέρες, όταν θα συνεδριάσουν τα κομματικά όργανα του ΣΥΡΙΖΑ και άρα θα υπάρξει τόσο η επίσημη θέση της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ όσο και η απάντηση του ίδιου του Πολάκη.

Το σίγουρο πάντως είναι ότι ανεξαρτήτως συγκυριακών κραδασμών, ο ΣΥΡΙΖΑ κατά βάση μετατοπίζεται από τη θέση της «πρώτης φορά Αριστερά», στη θέση της «κεντροαριστερής εναλλαγής», με όλα όσα αυτό συνεπάγεται: την προσπάθεια εκλογικής προσέλκυσης των δυσαρεστημένων λαϊκών στρωμάτων, αλλά χωρίς πραγματική δέσμευση απέναντί τους, την παροχή εγγυήσεων ότι δεν θα επιδιώξει «ρήξεις», την επιδίωξη κατά βάση διαχείρισης του υπάρχοντος. Η απαλλαγή από μια προηγούμενη «αισθητική» (ή έστω η απαίτηση να παραμένει «εντός πλαισίου»), απλώς επικυρώνει συμβολικά, μετατοπίσεις που έχουν ήδη γίνει.