Ελληνοτουρκικά: Η διπλωματία των σεισμών και ο φαύλος κύκλος

Το ερώτημα τι αντίκτυπο και τι αποτύπωμα θα αφήσει τελικά στις ελληνοτουρκικές σχέσεις η «διπλωματία των σεισμών» απασχολεί τα διεθνή ΜΜΕ.

Η αλλαγή κλίματος η οποία δεν παραγνωρίζεται αλλάζει τη γραμμή της Άγκυρας ή όχι; Μπορεί να φέρει μία επί της ουσίας αλλαγή στην κατεύθυνση των ελληνοτουρκικών ή θα επιστρέψουμε σε κλίμα έντασης, με την πρώτη ευκαιρία;

Η εξέλιξη στα ελληνοτουρκικά, η οποία επηρεάζει τόσο τις ισορροπίες στην Ανατολική Μεσόγειο αλλά και την ενότητα του ΝΑΤΟ σε μία περίοδο που παραμένει ευαίσθητη στην σκιά του πολέμου στην Ουκρανία και κρίσιμη για τα συμφέροντα της Δύσης γενικότερα αλλά και των ΗΠΑ εξακολουθεί να βρίσκεται στο τραπέζι της διεθνούς διπλωματίας καθώς το ζήτημα δεν μπορεί να θεωρηθεί λήξαν.

Τα διεθνή ΜΜΕ και η διπλωματία των σεισμών

Ενδεικτικό άρθρο γνώμης του Al Jazeera – Facing tragedy, Turkey mends ties with Greece and Armenia – σε σχέση με τη διπλωματία των σεισμών, στο οποίο παρά το γεγονός ότι ο αρθρογράφος σημειώνει την αλλαγή κλίματος εμφανίζεται μάλλον επιφυλακτικός για το εάν η διαφαινόμενη προσέγγιση θα σταθεί ικανή να επουλώσει ιστορικά τραύματα αιώνων και να αποκαταστήσει μια βιώσιμη σχέση συνεργασίας μεταξύ των δύο γειτονικών κρατών.

Η Τουρκία άλλωστε έχει προχωρήσει σε ανατροπές στην πολιτική της και έχει δείξει, όπως σημειώνει και το Al Jazeera, να «έχει θάψει το ‘τσεκούρι του πολέμου’ και έχει ξανασυνεργαστεί με πολλές χώρες με τις οποίες βρισκόταν επί πολύ καιρό σε διαμάχη, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, της Αιγύπτου και του Ισραήλ. Μια προσέγγιση με την κυβέρνηση της Συρίας βρίσκεται επίσης στο τραπέζι, με τον Πρόεδρο Erdogan να λέει ότι θα εξετάσει το ενδεχόμενο να συναντηθεί με τον Σύρο ομόλογό του για να «υποστηρίξει την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή»».

Αλληλεγγύη

Όλοι αναγνωρίζουν ότι η τραγωδία των φονικών σεισμών στην Τουρκία έδειξε μέσω της αλληλεγγύης το δρόμο στην χώρα για βελτίωση των σχέσεων της με την Ελλάδα ενώ λίγο καιρό πριν και ενόψει εκλογών σε Αθήνα και Άγκυρα η ένταση οδηγούνταν σε ακραία ρητορική με όλους να φοβούνται και ένα ενδεχόμενο επεισόδιο. Ακόμα και σε μία «πλήρη στρατιωτική αντιπαράθεση».

Η αλλαγή ήταν ξεκάθαρη μετά τους σεισμούς. Και παρατηρείται και από τα διεθνή δίκτυα ενημέρωσης. Η αλληλεγγύη που επέδειξε η Αθήνα απέναντι στην Άγκυρα καταγράφεται από αναλυτές και ΜΜΕ, αλλά και από την τουρκική κυβέρνηση.

Ο διεθνής Τύπος ανακαλεί στη μνήμη την προσέγγιση που σημειώθηκε στις ελληνοτουρκικές σχέσεις μετά τους σεισμούς του 1999. Όταν χορηγήθηκε στην Τουρκία και το επίσημο καθεστώς υποψήφιας χώρας από την ΕΕ.

Αβέβαιες οι προοπτικές

Ακόμα και έτσι πάντως μία μεταμόρφωση των σχέσεων Ελλάδας – Τουρκίας έχει αβέβαιες προοπτικές σύμφωνα με το Al Jazeera. Ακόμα και αν οι δύο χώρες εν μέσω μίας παγκόσμιας οικονομικής ύφεσης και ενός πολέμου στην καρδιά της Ευρώπης, έχουν πολλούς λόγους να προσπαθήσουν για νελτίωση των σχέσεων τους.

Παρ’ όλα αυτά υφίστανται ζητήματα που ακουμπάνε στην καρδιά των προβλημάτων μεταξύ των δύο χωρών, όπως επισημαίνει και το άρθρο τα οποία παραμένουν ανεπίλυτα.

Φαύλος κύκλος

Το τουρκολιβυκό μνημόνιο, το Κυπριακό, οι τουρκικές απαιτήσεις περί «αποστρατικοποίησης των νησιών του Αιγαίου κατά παράβαση των συνθηκών», αλλά και ο φράχτης στον Έβρο για το μεταναστευτικό είναι μερικά από τα ζητήματα που εγκλωβίζουν τις ελληνοτουρκικές σχέσεις σε ένα φαύλο κύκλο, που κάνουν τον αρθρογράφο του Al Jazeera να θεωρεί ότι μόλις η Τουρκία σταθεί ξανά στα πόδια της θα επιστρέψει τις ελληνοτουρκικές σχέσεις στην προτεραία κατάσταση.

Επιφυλακτικότητα

Τη θέση που εκφράζει τόσο το Al Jazeera όσο και άλλα διεθνή ΜΜΕ δείχνει να συμμερίζεται και η Αθήνα. Αφού πολιτικοί, διπλωμάτες και στρατιωτικοί παραμένουν επιφυλακτικοί για το αν τελικά η αλλαγή κλίματος μπορεί όντως να σημαίνει και αλλαγή πολιτικής.

Όσοι δε δηλώνουν επιφυλακτικοί σημειώνουν ότι η Τουρκία του 2023 δεν είναι η Τουρκία του 1999. Υπογραμμίζουν ακόμα την αλλαγή του ίδιου του τούρκου προέδρου, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν μέσα στα χρόνια, ενώ την ίδια στιγμή οι διεκδικήσεις της Άγκυρας έχουν αλλάξει επίπεδο.

Σε αυτό το πλαίσιο να σημειωθεί ότι και η προεκλογική περίοδος τόσο σε Ελλάδα όσο και σε Τουρκία σίγουρα δεν βοηθάει για αποφάσεις και βήματα προς καμία κατεύθυνση.