Τέμπη: Τα ερωτήματα γύρω από τη 12λεπτη πορεία θανάτου

Πάνω από ένα εικοσιτετράωρο μετά τη σιδηροδρομική τραγωδία στα Τέμπη τα ερωτήματα παραμένουν αμείλικτα.

Η δεύτερη νύχτα των ερευνών για τα σωστικά συνεργεία κύλησε μέσα σε ένα σκηνικό φρίκης από καμένες λαμαρίνες και συντρίμμια. Τα μοιραία λάθη, ο ανθρώπινος παράγοντας, τα συστήματα ασφαλείας και τα μεγάλα προβλήματα του σιδηροδρομικού δικτύου έρχονται στο προσκήνιο, όσο ξετυλίγεται το κουβάρι των γεγονότων.

Η παραδοχή, σύμφωνα με πληροφορίες, του σταθμάρχη της Λάρισας για το εγκληματικό λάθος της δρομολόγησης της αμαξοστοιχίας σε λάθος γραμμή είναι η μία πλευρά του νομίσματος. Είναι δηλαδή ζήτημα ενός και μόνο ανθρώπου η δρομολόγηση ενός τρένου γεμάτου επιβάτες στο σιδηροδρομικό δίκτυο; Δεν υπάρχει σήμανση για τους μηχανοδηγούς ή σύστημα εντοπισμού της κίνησης μιας αμαξοστοιχίας στο δίκτυο, ώστε να υπάρξει κι ένα δεύτερο «μάτι» ανθρώπινο ή ψηφιακό στην κυκλοφορία;

Σε αυτά τα 20 χλμ. που λέγεται ότι διένυσαν οι δύο αμαξοστοιχίες μέχρι να γίνει η μοιραία σύγκρουση στο ύψος του Ευαγγελισμού των Τεμπών δεν υπήρχε κέντρο κυκλοφορίας όπου θα μπορούσε να εντοπιστεί σε πραγματικό χρόνο το τραγικό σφάλμα;

Το στίγμα δηλαδή δύο τρένων που, αναπτύσσοντας υψηλές ταχύτητες, κινούνταν το ένα κατά πάνω του άλλου στην ίδια γραμμή του άξονα Αθήνας – Θεσσαλονίκης. Του βασικού σιδηροδρομικού άξονα της χώρας, στον εκσυγχρονισμό του οποίου γίνονται επενδύσεις εκατοντάδων εκατομμυρίων την τελευταία δεκαπενταετία.

Η απάντηση στα παραπάνω ερωτήματα ονομάζεται στη σιδηροδρομική γλώσσα ERTMS, σύντομη απόδοση του Ευρωπαϊκού Συστήματος Διαχείρισης Σιδηροδρομικής Κυκλοφορίας.

Πρόκειται για το ενιαίο ευρωπαϊκό σύστημα σηματοδότησης και ελέγχου ταχύτητας που διασφαλίζει τη διαλειτουργικότητα των εθνικών σιδηροδρομικών συστημάτων, εξασφαλίζοντας ένα υψηλό επίπεδο ασφάλειας και μεγαλύτερη χωρητικότητα στην υποδομή. Με λίγα λόγια περισσότερα τρένα μπορούν να κινούνται με ασφάλεια στο δίκτυο.

Το ERTMS απαρτίζεται από το Ευρωπαϊκό Σύστημα Ελέγχου Τρένων (ETCS) και το Παγκόσμιο Σύστημα Κινητών Επικοινωνιών για Σιδηροδρόμους (GSM-R).

Ειδικότερα, το ETCS επιτρέπει τη συνεχή επιτήρηση της μέγιστης επιτρεπόμενης ταχύτητας των συρμών, την αυτόματη προστασία έναντι παραβιάσεων ταχύτητας, καθώς και την αυτόματη ακινητοποίηση του συρμού σε περίπτωση παραβίασης ερυθρού φωτοσήματος. Περιλαμβάνει, ακόμη, την απεικόνιση των ενδείξεων των φωτοσημάτων, που μπορούμε να τα φανταστούμε σαν τα φανάρια στους δρόμους, στον θάλαμο μηχανοδήγησης με ηλεκτρονικά μέσα.

Όσο για το GSM-R, το σύστημα ραδιοκάλυψης, αυτό αποτελεί ένα ψηφιακό σύστημα επικοινωνίας, το οποίο στηρίζεται στο παγκοσμίως διαδεδομένο και αποδεδειγμένα αξιόπιστο σύστημα κινητής τηλεφωνίας GSM, που καλύπτει όλες τις ανάγκες ασφαλούς επικοινωνίας ενός σύγχρονου σιδηροδρομικού δικτύου

Όμως στις ελληνικές ράγες τα πράγματα μόνο απλά δεν είναι. Η εγκατάσταση των σύγχρονων συστημάτων τηλεδιοίκησης και σηματοδότησης έχει μπλέξει εδώ και χρόνια στα γρανάζια της ελληνικής σιδηροδρομικής Βαβέλ.

Κατακερματισμένες συμβάσεις με αλληλοκαλύψεις, διαμάχες μεταξύ εργολάβων, χρηματοδοτικά κενά, δικαστικές συγκρούσεις, πόλεμος αποζημιώσεων. Είναι χαρακτηριστικό ότι έργα σηματοδότησης και τηλεπικοινωνιών διήρκεσαν ακόμη και 13 χρόνια, ενώ υπάρχουν σε εξέλιξη ακόμα συμβάσεις από το 2005 που μοιάζουν με το γεφύρι της Άρτας και η ολοκλήρωσή τους έχει προγραμματιστεί εντός του τρέχοντος έτους.