Οι παντρεμένοι άνδρες έχουν λιγότερες πιθανότητες να πεθάνουν από καρδιακές παθήσεις και οι γυναίκες με «ικανοποιητικές σχέσεις» ζουν περισσότερο, σύμφωνα με δύο πρόσφατες μελέτες. Τα ευρήματα προστίθενται σε έναν ήδη υπάρχον όγκο στοιχείων που δείχνουν ότι οι άνθρωποι που έχουν μακροχρόνιες σχέσεις ζουν περισσότερο και είναι λιγότερο πιθανό να υποφέρουν από καταστάσεις που κυμαίνονται από την κατάθλιψη έως τον διαβήτη. Αλλά μήπως όλα αυτά υποδεικνύουν μια πιο ζοφερή πλευρά, ότι το να είσαι μόνος είναι κακό για την υγεία σου – και, αν ναι, γιατί;

Αποδεικνύεται ότι αυτό το ερώτημα είναι πιο δύσκολο να απαντηθεί και υπάρχουν επίσης ενδείξεις ότι τα οφέλη της συμβίωσης για την υγεία μπορεί να είναι διαφορετικά για τους άνδρες και τις γυναίκες και επίσης μεταβάλλονται με την πάροδο του χρόνου.

Τώρα, ισχύει αυτό;

«Είναι τεκμηριωμένο σε πολλές μελέτες ότι οι άνθρωποι που είναι παντρεμένοι τείνουν να έχουν καλύτερη υγεία από τους ανθρώπους που δεν είναι παντρεμένοι» δήλωσε η καθηγήτρια Kristi Williams του Πολιτειακού Πανεπιστημίου του Οχάιο.

«Αλλά θα υποστήριζα ότι δεν είναι τόσο ισχυρά τεκμηριωμένο ότι πρόκειται για αιτιώδη επίδραση στην υγεία»

Ένας κρίσιμος παράγοντας, που μερικές φορές δεν λαμβάνεται υπόψη, είναι η πορεία της υγείας των ανθρώπων πριν παντρευτούν ή πριν συνάψουν μακροχρόνια σχέση.

«Φυσικά πρόκειται για μελέτες παρατήρησης – προφανώς δεν μπορούμε να αναθέσουμε τυχαία σε κάποιους ανθρώπους να παντρευτούν και σε άλλους να παραμείνουν εργένηδες» δήλωσε η Williams. «Γνωρίζουμε ότι η κακή υγεία μειώνει τις πιθανότητες γάμου».

Δεν είναι εύκολο να βγουν συμπεράσματα

Ένας άλλος παράγοντας που μπερδεύει τα συμπεράσματα είναι ότι τα διαζευγμένα άτομα συμπεριλαμβάνονται στην κατηγορία των «εργένηδων» – αν και πολλές μελέτες το υπολογίζουν αυτό. «Δεν μπορείτε να πείτε: «Παντρευτείτε και θα έχετε οφέλη». Είναι χειρότερο για την υγεία σας να βρίσκεστε σε έναν δυστυχισμένο γάμο με πολλές συγκρούσεις από το να είστε ανύπαντροι».

Μια πρόσφατη αμερικανική μελέτη που έλεγξε την προϋπάρχουσα τάση στην υγεία των ατόμων, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα οφέλη του γάμου είναι πιο περιορισμένα από ό,τι ενίοτε αφήνεται να εννοηθεί. Υπάρχουν επίσης αξιοσημείωτες εξαιρέσεις στις συσχετίσεις μεταξύ υγείας και συντροφικότητας – όσοι έχουν μακροχρόνιες σχέσεις τείνουν να παίρνουν περισσότερο βάρος στη μέση ηλικία.

Η Bella DePaulo, ψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στη Σάντα Μπάρμπαρα και συγγραφέας, τόνισε επίσης την ανάγκη προσεκτικής ερμηνείας, λέγοντας ότι μια κοινή, αλλά λανθασμένη υπόθεση είναι ότι «αν αυτοί οι ανύπαντροι άνδρες παντρεύονταν, θα ήταν πιο υγιείς, σύμφωνα με τις έρευνες παρατήρησεις. Αλλά μελέτες όπως αυτή για την καρδιακή ανεπάρκεια δεν μας δίνουν την απάντηση σε αυτό το ερώτημα».

Συμφωνούμε ότι οι μακροχρόνιες σχέσεις κάνουν καλό στην υγεία;

Πέρα από τις επιφυλάξεις, πολλοί πιστεύουν ότι υπάρχουν επιτακτικοί λόγοι για να περιμένουμε ότι η συμβίωση θα έχει οφέλη για την υγεία. «Σε γενικές γραμμές, η επιστημονική συναίνεση είναι ότι οι μακροχρόνιες σχέσεις κάνουν καλό στην υγεία» δήλωσε ο καθηγητής Γιώργος Πλουμπίδης, ερευνητής για την υγεία του πληθυσμού στο University College του Λονδίνου, του οποίου η εργασία σε δημογραφικά δεδομένα του Ηνωμένου Βασιλείου έχει συνδέσει την ύπαρξη σχέσης με την καλύτερη καρδιαγγειακή και αναπνευστική υγεία.

Ο πλούτος και το εισόδημα είναι πολύ ισχυροί προσδιοριστικοί παράγοντες της υγείας και υπάρχουν σημαντικά οφέλη από τη δυνατότητα να συνδυάζονται οι μισθοί και να μοιράζονται τα έξοδα διαβίωσης. Η κοινωνική απομόνωση συνδέεται επίσης στενά με χειρότερη υγεία και θνησιμότητα και η ύπαρξη συντρόφου μπορεί να κάνει την απομόνωση λιγότερο πιθανή.

Μη δαιμονοποιήσουμε την εργένικη ζωή

«Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν θετικά πράγματα στο να είσαι ελεύθερος – είμαι εντελώς αντίθετος στη δαιμονοποίηση της εργένικης ζωής» δήλωσε ο Πλουμπίδης. «Πρόκειται για τους μέσους όρους σε έναν πληθυσμό και τις μακροπρόθεσμες τάσεις».

Ορισμένες μελέτες αναδεικνύουν επίσης τις διαφορές μεταξύ των δύο φύλων, με τους άνδρες συχνά να φαίνεται ότι αποκομίζουν τα περισσότερα οφέλη για την υγεία από τη συμβίωση.

Αυτό θα μπορούσε να οφείλεται στο ότι οι γυναίκες τείνουν να διαδραματίζουν σημαντικότερο ρόλο στη βελτίωση της υγείας του συντρόφου τους, ενθαρρύνοντάς τον να συμμετέχει σε προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου και να παίρνει φάρμακα, για παράδειγμα.

Υπάρχουν επίσης ενδείξεις ότι οι γυναίκες είναι καλύτερες στο να καλλιεργούν στενές σχέσεις με φίλους και συγγενείς, οπότε είναι ενδεχομένως λιγότερο πιθανό να αισθάνονται απομονωμένες όταν είναι μόνες.

«Όταν είναι ανύπαντρες, πολλές γυναίκες δεν είναι καθόλου απομονωμένες ή μόνες ή μοναχικές – έχουν τους φίλους τους και άλλους ανθρώπους που έχουν σημασία γι’ αυτές» δήλωσε η DePaulo. «Οι ετεροφυλόφιλοι άνδρες παραδοσιακά δεν ήταν τόσο καλοί σε αυτό».

Τελικά είναι θέμα φύλου η μοναξιά;

Μια τελευταία σκέψη είναι ο βαθμός στον οποίο ο γάμος ή η ύπαρξη συντρόφου παρέχει ένα μοναδικό όφελος για την υγεία. «Θα ήταν διαφορετικά τα αποτελέσματα αν οι συμμετέχοντες είχαν γίνει στενοί φίλοι με κάποιον ή αν είχαν δημιουργήσει ένα ολόκληρο κοινωνικό δίκτυο με ανθρώπους που τους ενδιέφεραν;» αναρωτιέται ο DePaulo.

Η πρόσφατη μελέτη που παρακολούθησε 8.000 γυναίκες στην Αυστραλία, υπέδειξε ότι ένα πολύ ευρύτερο φάσμα διαπροσωπικών σχέσεων είναι σημαντικό όσον αφορά την υγεία.

Οι ερευνητές παρακολούθησαν τις γυναίκες, ηλικίας 45 έως 50 ετών όταν ξεκίνησε η μελέτη, για 20 χρόνια για να δουν αν εμφάνισαν διαβήτη, υπέρταση, καρδιοπάθεια, εγκεφαλικό επεισόδιο, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, άσθμα, οστεοπόρωση, αρθρίτιδα, καρκίνο, κατάθλιψη ή άγχος. Εκείνες που ήταν πιο ικανοποιημένες από τις διαπροσωπικές σχέσεις είχαν τις λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν πολλαπλές χρόνιες παθήσεις.

Το κρίσιμο είναι ότι αυτό δεν ίσχυε μόνο για τους συζύγους ή τους μακροχρόνιους συντρόφους, αλλά για κάθε τύπο κοινωνικής σχέσης, συμπεριλαμβανομένων των συντρόφων, της οικογένειας, των φίλων και των συναδέλφων.

*Με στοιχεία από theguardian.com 

Headlines