Ελλάδα – Τουρκία: Τραγωδίες και κάλπες επέβαλαν μορατόριουμ

«Κι εσύ, αγέρα, πάψε πια να κλαις,

δεν έχει φύγει, ψέματα μου λες.

Μην κοιτάς το στήθος που ‘χει ματωθεί,

δεν τον σκοτώσαν, έχει κοιμηθεί».

Με τη φωνή της Μαρίας Φαραντούρη να τραγουδάει το «Μοιρολόι» των Λευτέρη Παπαδόπουλου και Ζουλφί Λιβανελί το τουρκικό δίκτυο ενημέρωσης CNN Turk δηλώνει τη συμπαράστασή του στην Ελλάδα, μετά το τραγικό σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη, σημειώνοντας «σε αυτή τη θλιβερή μέρα, στεκόμαστε δίπλα στον αδελφό λαό της Ελλάδας. Μοιραζόμαστε τον πόνο σας». Οι φονικοί σεισμοί στην Τουρκία και το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη, δύο παράλληλες τραγωδίες, υποχρέωσαν τους πολιτικούς να σωπάσουν. Να σταματήσουν οι απειλές. Να σιγήσουν οι πολεμικές κραυγές. Επνιξαν την πολεμική ρητορική.

Το μέσα κοινωνικής δικτύωσης πλημμύρισαν από μηνύματα συμπαράστασης των τούρκων προς τους Ελληνες. Ο τουρκικός λαός επιστρέφει την αλληλεγγύη στον λαό της Ελλάδας. Και ανοίγει το παράθυρο του διαλόγου. Το κλίμα έχει αλλάξει και οι παράλληλες τραγωδίες που βιώνουν οι δύο χώρες αλλάζουν τα δεδομένα.

Οι διεκδικήσεις παραμένουν

Οι πιο επιφυλακτικοί θα σημειώσουν ότι η πολιτική της Αγκυρας δεν έχει αλλάξει. Οι διεκδικήσεις παραμένουν, οι αμφισβητήσεις των δικαιωμάτων της Ελλάδας δεν έχουν αποσυρθεί. Περιμένουν δε ότι σύντομα, όταν χρειαστεί, οι προκλήσεις θα επιστρέψουν. Τα νέα δεδομένα ωστόσο που επιβάλλουν οι λαοί των δύο χωρών δείχνουν ότι κάτι τέτοιο δεν θα είναι εύκολο. Ακόμα και αν, όπως εκτιμούν διπλωμάτες και αναλυτές, δεν μπορεί να οδηγήσει ακόμα σε ένα τραπέζι διαλόγου. Τουλάχιστον όχι μέχρι τις εκλογές.

Ενα άτυπο μορατόριουμ ηρεμίας αναμένεται να επικρατήσει μέχρι τις κάλπες σε Αθήνα και Αγκυρα. Με τις δύο πλευρές να προσπαθούν παράλληλα να κλείσουν τις πληγές που άνοιξαν οι νεκροί. Με το ημερολόγιο των παραβιάσεων και των υπερπτήσεων να γράφει «μηδέν» εδώ και αρκετές μέρες.

Την ελπίδα οι τόνοι να κρατηθούν χαμηλά, προκειμένου να δημιουργήσουν το έδαφος Ελλάδα και Τουρκία να προχωρήσουν σε πρωτοβουλίες που ενδεχομένως θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε λύσεις, εξέφρασε επανειλημμένα κατά την επίσκεψή του ο Μπλίνκεν στην Αθήνα καθώς και τη βούληση των ΗΠΑ να στηρίξουν έναν συμβιβασμό που θα κόψει τον γόρδιο δεσμό. Αποδεκτή για την Ουάσιγκτον ακόμα και η ακινησία αν αυτό θα σημαίνει απουσία προκλήσεων. Με το βλέμμα σαφώς στην ενότητα του ΝΑΤΟ στη σκιά της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και της προσπάθειας των ΗΠΑ να δημιουργήσουν τις ισορροπίες που θα εξυπηρετήσουν καλύτερα τα συμφέροντά τους ανάμεσα σε Αθήνα και Αγκυρα, με την καθεμία να έχει τη δική της ξεχωριστή σημασία.

Ακόμα και αν είναι νωρίς να μιλήσει κανείς για επανάληψη των διερευνητικών, Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης ή άλλο τραπέζι διαλόγου και ακόμα περισσότερο να συζητήσει το ενδεχόμενο ενός συμβιβασμού που θα οδηγήσει σε λύσεις. Ερντογάν, Τσαβούσογλου, Αλτούν αλλά και η αντιπολίτευση είπαν μαζί με τα ΜΜΕ «περαστικά γείτονα» και το δυστύχημα στα Τέμπη δίνουν το περιθώριο στις δύο πλευρές να πάρουν τις αποστάσεις τους από ένα ενδεχόμενο «ατύχημα». Εστω και αν το 2023 δεν είναι 1999, όπως σημειώνουν πολλοί.