Δεν δεχόμαστε υποδείξεις για το πώς θα κάνουμε τη δουλειά μας

Έχω την αίσθηση ότι ορισμένα πολιτικά στελέχη θεωρούν ότι ενημέρωση σημαίνει κατά βάση προβολή και διαφήμιση. Πιστεύουν ότι «σωστή» δημοσιογραφία είναι αυτή που τους εξυμνεί, ή που απλώς συμφωνεί με αυτά που πιστεύουν και τα αναπαράγει. Αδυνατούν να καταλάβουν τι σημαίνει ενημέρωση που σέβεται πραγματικά το κοινό.

Τα λέω αυτά με αφορμή δύο αναρτήσεις που έκανε ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Άδωνις Γεωργιάδης, στις οποίες για να δείξει πώς κατά τη γνώμη του «χτίζεται η ιδεολογική ηγεμονία» (ενν. της «άλλης πλευράς»), αποφάσισε να αναφερθεί στη διαφορετική αντιμετώπιση που κατά τη γνώμη του έχουν από το κοινό της «άλλης πλευράς» η Ράνια Τζίμα από τη μια και ο Γιάννης Πρετεντέρης και η Κατερίνα Παναγοπούλου από την άλλη.

Εγραψε συγκεκριμένα  υπουργός σε δύο tweet του:

Δηλαδή, ένας υπουργός θεώρησε ότι μπορεί να κάνει με τρόπο έμμεσο (καθώς υποτίθεται ότι σχολιάζει τη στάση του κοινού «της άλλης πλευράς»), πλην σαφή (αφού αναφέρθηκε επώνυμα) υποδείξεις ως προς το ποιοι δημοσιογράφοι, του ίδιου ενημερωτικού ομίλου –του μεγαλύτερου ενημερωτικού ομίλου της χώρας για να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους– κάνουν ή όχι καλά τη δουλειά τους, με βάση το κριτήριο του πώς στέκονται απέναντι στην κυβέρνηση.

Μόνο που δεν αντιλαμβάνεται – ή δεν θέλει να αντιληφθεί – ότι οι μεγάλοι και σοβαροί ενημερωτικοί όμιλοι είναι στην πραγματικότητα πολυφωνικοί και ότι αυτό είναι που επιτρέπει στην ενημέρωση να είναι σοβαρή.

Και αυτό αφορά πρώτα από όλα τα μεγάλα ενημερωτικά μέσα, αυτά που κάποιες φορές τα αποκαλούμε «θεσμικά» ή «συστημικά», δηλαδή αυτά που πολιτικά αναφέρονται στις παραλλαγές του Κέντρου, υποστηρίζουν μια κατά βάση οικονομία της αγοράς αλλά θεωρούν αναγκαίο το κοινωνικό κράτος, πιστεύουν στη φιλελεύθερη δημοκρατία και τον ευρωπαϊκό δρόμο της χώρας.

Αυτά τα Μέσα για να μπορέσουν να παίξουν τον ρόλο τους δεν μπορούν και δεν πρέπει να έχουν μια «παραταξιακή» λογική. Δεν μπορούν να είναι «προπαγανδιστές». Πρέπει να μπορούν να φωτίσουν όντως τις εξελίξεις και να αφήσουν και χώρο στον αναγνώστη και τον θεατή να κρίνει.

Και αυτό σημαίνει πάντα και μια απόσταση από την εξουσία. Σημαίνει να είναι απέναντί της ακόμη και όταν παίρνουν σαφή θέση σε πολιτικά ερωτήματα και διλήμματα. Γιατί μόνο έτσι μπορούν να είναι πραγματικοί θεσμοί και τμήμα της δημοκρατικής διαδικασίας και όχι απλώς «επιχειρήσεις ενημέρωσης».

Και για να το κάνουν αυτό δεν μπορούν παρά να είναι πολυφωνικά, να περιλαμβάνουν φωνές από ένα ευρύτερο φάσμα απόψεων, ακριβώς για να μπορούν να δώσουν μια πιο σφαιρική εικόνα της πραγματικότητας, να μεταφέρουν τον πραγματικό διάλογο που γίνεται στην κοινωνία, να επιτρέψουν να ξεδιπλωθούν οι διαφορετικές προτάσεις. Και αυτή η πολυφωνία είναι η δύναμή τους και η ικανότητά τους να προσφέρουν τελικά καλή ενημέρωση και να συμβάλλουν στη συνολικότερη συζήτηση για το μέλλον της χώρας.

Διαφορετικά γίνονται απλώς «κέντρα εξυπηρέτησης», αναπαράγοντας προκατασκευασμένα αφηγήματα, εξυμνώντας τους εκάστοτε «καλούς», προσφέροντάς τους απλόχερα βήμα, και στοχοποιώντας τους «κακούς», ενίοτε αποσιωπώντας τους κιόλας.

Όμως, αυτό είναι διαλυτικό όχι απλώς για την ενημέρωση, αλλά και για την ίδια τη δημοκρατία, γιατί καταλήγει σε παράλληλους μονολόγους, ή ακόμη χειρότερα σε παράλληλα ενημερωτικά «σύμπαντα», που δεν τέμνονται, ούτε συζητούν πραγματικά, παρά μόνο ανταλλάσσουν κραυγές στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Καταλαβαίνω ότι συχνά οι πολιτικοί, βολεύονται σε αυτό το μοντέλο, γιατί τους προσφέρει εύκολη προβολή (από τα «φιλικά» μέσα) και δεν τους «στριμώχνει» ποτέ ως προς τις θέσεις ή τις πολιτικές τους.

Εμείς στα μέσα της Alter Ego δεν έχουμε επιλέξει αυτό το μοντέλο. Δεν είμαστε μηχανισμός εξυπηρέτησης και κάνει μεγάλο λάθος όποιος το πιστεύει αυτό. Όχι μόνο έχουμε δημοσιογράφους από ένα ευρύ φάσμα απόψεων, αλλά και δεν φοβόμαστε και να το προβάλλουμε.

Και πέραν όλων αυτών οι πολιτικοί, ιδίως όσοι ασκούν εξουσία και κατέχουν θέσεις ευθύνης, θα πρέπει να μάθουν όχι απλώς να δέχονται την κριτική από τα μέσα ενημέρωσης, αλλά να την επιδιώκουν κιόλας. Να καταλάβουν ότι ο χειρότερος οδηγός είναι η αλαζονεία και η προσπάθεια να επιδιώκουν μόνο τον έπαινο.

Να αντιληφθούν ότι ενημέρωση δεν σημαίνει «επικοινωνία» και «προβολή» αλλά και συζήτηση και αντιπαράθεση. Και πάνω από όλα είδηση και ρεπορτάζ.

Και βεβαίως να καταλάβουν ότι στη δημοκρατία οι πολιτικοί δεν μπορούν να κάνουν υποδείξεις στα μέσα ενημέρωσης.