Τέμπη: Στους «κακούς μαθητές» της ΕΕ η Ελλάδα – Χαμηλές επιδόσεις στην ασφάλεια των τρένων

Ο Οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που είναι αρμόδιος για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων, προειδοποίησε τις ελληνικές αρχές πολλές φορές τα τελευταία χρόνια, σύμφωνα με τον επικεφαλής του Οργανισμού, που μίλησε στο Euronews μετά το τραγικό δυστύχημα της περασμένης εβδομάδας στα Τέμπη, στο οποίο έχασαν τη ζωή τους 57 άνθρωποι.

Ο Josef Doppelbauer, εκτελεστικός διευθυντής του Οργανισμού Σιδηροδρόμων της ΕΕ (ERA), δήλωσε ότι η Ελλάδα δεν αντέδρασε εγκαίρως για να ασφαλίσει το σιδηροδρομικό της σύστημα, παρά την προειδοποίηση. Ακόμη και η τελευταία έκθεσή του το 2022 αποκάλυψε μια ζοφερή εικόνα.

«Κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών, βλέπαμε πάντα ότι η Ελλάδα συγκαταλεγόταν μεταξύ των ‘κακών μαθητών’», εξήγησε χαρακτηριστικά.

Και αυτό είχε η χώρα μας, όπως είπε, είχε «μάλλον χαμηλές επιδόσεις όσον αφορά την ασφάλεια» – η ασφάλεια μετράται με τον αριθμό των θανατηφόρων ατυχημάτων, σε σχέση με το μήκος του δικτύου και τον αριθμό των χιλιομέτρων για τους επιβάτες.

«Διαπιστώσαμε επίσης ένα ζήτημα με τον εθνικό φορέα διερεύνησης, διότι ποτέ δεν λάβαμε καμία αναφορά έρευνας», σημείωσε ο εκτελεστικός διευθυντής του Οργανισμού Σιδηροδρόμων της ΕΕ.

«Δεν δαπανήθηκαν τα χρήματα της ΕΕ όπως είχε προγραμματιστεί»

Από το 2014, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει δώσει στην Ελλάδα 700 εκατομμύρια ευρώ για τον εκσυγχρονισμό του σιδηροδρομικού συστήματος και σχεδιάζει να το χρηματοδοτήσει με άλλα 130 εκατομμύρια ευρώ, μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας του μπλοκ, στο πλαίσιο του σχεδίου ανοικοδόμησης μετά την πανδημία.

Παράλληλα, η Ελλάδα υποτίθεται ότι θα έπρεπε να έχει θέσει σε λειτουργία το Ευρωπαϊκό Σύστημα Ελέγχου Τρένων (ETCS) από το 2020 στο τμήμα του δικτύου όπου συνέβη το δυστύχημα, αλλά ο Doppelbauer λέει ότι αυτό δεν έγινε ποτέ.

«Είναι σίγουρα προβληματικό το γεγονός ότι τα χρήματα δεν δαπανήθηκαν όπως είχε προγραμματιστεί και είναι επίσης προβληματικό το γεγονός ότι η θέση σε λειτουργία του Ευρωπαϊκού Συστήματος Διαχείρισης Σιδηροδρομικής Κυκλοφορίας (ERTMS) αναβλήθηκε τώρα για το 2023», δήλωσε ο επικεφαλής των σιδηροδρόμων της ΕΕ.

«Θα είχε αποφευχθεί το ανθρώπινο λάθος, αν…»

Ο Doppelbauer πρόσθεσε ότι το «ανθρώπινο λάθος» θα μπορούσε κάλλιστα να είχε αποφευχθεί, εάν το αυτόματο σύστημα είχε τεθεί σε εφαρμογή όπως είχε αρχικά προγραμματιστεί.

«Δεν γνωρίζουμε ποια ήταν η πραγματική αιτία του δυστυχήματος, αλλά τέτοια συστήματα υπάρχουν για να μειώνουν τον κίνδυνο ανθρώπινου λάθους και το κάνουν», δήλωσε χαρακτηριστικά.

«Έτσι, αν το σύστημα ήταν σε λειτουργία, η πιθανότητα ανθρώπινου λάθους θα είχε μειωθεί δραστικά», προσέθεσε.

Στην Αθήνα εμπειρογνώμονες της ΕΕ και της ERA

Ο Doppelbauer, μαζί με άλλους εμπειρογνώμονες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, θα επισκεφθεί την Ελλάδα την Τετάρτη, προκειμένου να παράσχει στη χώρα περαιτέρω στήριξη για τον εκσυγχρονισμό του σιδηροδρομικού της συστήματος και τη βελτίωση της ασφάλειας.

Την επίσκεψη των εμπειρογνωμόνων της Επιτροπής και της ERA, ανακοίνωσε η Πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, μετά την τηλεφωνική συνομιλία που είχε το πρωί της 6ης Μαρτίου με τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη.

Από την πλευρά της Επιτροπής στην επίσκεψη στην Αθήνα θα συμμετάσχει και η Ελζμπιέτα Λουκανιούκ, αρμόδια για θέματα ασφάλειας σιδηροδρόμων στο γραφείου της Επιτρόπου Μεταφορών, Αντίνα Βάλεαν.

Τέσσερις συμβάσεις της ΕΡΓΟΣΕ ερευνά ο Οικονομικός Εισαγγελέας

Εν τω μεταξύ, τέσσερις συμβάσεις που υπογράφηκαν το διάστημα 2005-2015 και αφορούν έργα εκσυγχρονισμού του σιδηροδρομικού δικτύου ερευνά εδώ και μήνες ο Οικονομικός Εισαγγελέας, Χρήστος Μπαρδάκης.

Ο Οικονομικός Εισαγγελέας αναζητά ποινικές ευθύνες κρατικών αξιωματούχων από την ΕΡΓΟΣΕ, ως αναθέτουσας αρχής, αλλά και ιδιωτών από την πλευρά των εργοληπτών.

Στο στόχαστρο της Οικονομικής Εισαγγελίας έχουν τεθεί:

* Μία σύμβαση του 2005, που σχετίζεται με εργασίες σηματοδότησης του εθνικού δικτύου.

* Δύο συμβάσεις του 2013, που αφορούν έργα ολοκλήρωσης.

* Μία σύμβαση του 2015, που αφορά το σύστημα τηλεδιοίκησης ETCS.

Οι συμβάσεις αφορούν διαφορετικά τμήματα του δικτύου.

Η σύμβαση 717

Για την σύμβαση 717, που ήρθε στην επικαιρότητα καθώς αφορά στην τηλεδιοίκηση, όπως και στις επεκτάσεις ή ανανεώσεις της, με αρχή το έτος 2014, η Οικονομική Εισαγγελία είχε διενεργήσει έρευνα, η οποία κατέληξε σε αρχειοθέτηση, καθώς δεν προέκυψαν ενδείξεις για την διάπραξη του ερευνώμενου αδικήματος της απιστίας.

Ωστόσο, πριν από περίπου ένα χρόνο, η δικογραφία ανασύρθηκε από το αρχείο, ενόψει νέων στοιχείων σχετικά με το σκέλος που αφορά στη διάθεση ευρωπαϊκών κονδυλίων, το οποίο ερευνάται πλέον από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία.

Ερώτηση Ανδρουλάκη στην Κομισιόν για τα Τέμπη

Ερώτηση προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την τραγωδία στα Τέμπη κατέθεσε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ και ευρωβουλευτής, Νίκος Ανδρουλάκης.

Συγκεκριμένα, ο κ. Ανδρουλάκης αναφέρει: «Ακόμα και πριν από το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη που στοίχισε τη ζωή σε δεκάδες νέους ανθρώπους και φοιτητές, η Ελλάδα, σύμφωνα με τις δύο τελευταίες διετείς εκθέσεις (2022, 2020) για την Ασφάλεια και Διαλειτουργικότητα Σιδηροδρόμων στην ΕΕ του Οργανισμού Σιδηροδρόμων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ERA), ήταν σταθερά πρώτη στο δείκτη θνησιμότητας ανά σιδηροδρομικά χιλιόμετρα.

»Ο Εκτελεστικός Κανονισμός (ΕΕ) 2017/6 της Επιτροπής της 5ης Ιανουαρίου 2017, προβλέπει την εγκατάσταση και ανάπτυξη του ευρωπαϊκού συστήματος διαχείρισης της σιδηροδρομικής κυκλοφορίας ERTMS στην Ελλάδα και την ολοκλήρωση του έργου στο σημείο του δυστυχήματος των Τεμπών, ήδη από το 2020 (στο τμήμα Δομοκός – Θεσσαλονίκη).

»Σύμφωνα όμως με δημοσιεύματα, η Ελλάδα ζήτησε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Μάρτιο του 2022 και έλαβε τριετή παράταση».

Ερωτάται η Επιτροπή:

– Ποιους λόγους επικαλέστηκε η ελληνική κυβέρνηση για να αιτηθεί την τριετή καθυστέρηση;

– Γιατί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δέχθηκε το αίτημα της ελληνικής κυβέρνησης, ενώ η Ελλάδα έχει την υψηλότερη θνησιμότητα ανά σιδηροδρομικά χιλιόμετρα βάσει των εκθέσεων του ERA;

– Τι έργα για την ενίσχυση της ασφάλειας στο ελληνικό σιδηροδρομικό δίκτυο έχουν χρηματοδοτηθεί από τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό κατά τη διάρκεια της τρέχουσας και της προηγούμενης προγραμματικής περιόδου, πότε έπρεπε να ολοκληρωθούν και σε ποιο στάδιο βρίσκονται αυτή τη στιγμή;