Τσερνόμπιλ: Τα αδέσποτα σκυλιά θυμούνται την πυρηνική τραγωδία

Λίγες ημέρες μετά το πυρηνικό δυστύχημα του Τσερνόμπιλ τον Απρίλιο του 1986, σοβιετικοί στρατιώτες ανέλαβαν να εντοπίσουν και να σκοτώσουν τα κατοικίδια και αδέσποτα σκυλιά της περιοχής, για τον φόβο της διασποράς ραδιενεργών ισοτόπων.

Όπως φαίνεται όμως κάποια σκυλιά γλίτωσαν και κατάφεραν να ζήσουν και να αναπαραχθούν στο εγκαταλειμμένο ραδιενεργό τοπίο, ακόμα και στην καρδιά της «Ζώνης Αποκλεισμού», μια έκταση 2.600 τετραγωνικών χιλιομέτρων.

Οι απόγονοι των σκύλων αυτών γίνονται τώρα αντικείμενο της πρώτης μεγάλης μελέτης που εξετάζει τις επιπτώσεις της ραδιενεργού ρύπανσης στα θηλαστικά.

Τα πρώτα γενετικά αποτελέσματα δημοσιεύονται αυτή την εβδομάδα στο Nature Science Advances και αποκαλύπτουν ότι τα 302 σκυλιά που ναρκώθηκαν και εξετάστηκαν στη Ζώνη Αποκλεισμού του Τσερνόμπιλ είναι απόγονοι ζώων που βρίσκονταν στην περιοχή όταν συνέβη το δυστύχημα ή εγκαταστάθηκαν αμέσως μετά.

Το εύρημα είναι σημαντικό για τις επόμενες φάσεις της έρευνας, προκειμένου να αποκλειστούν από τις μετρήσεις τυχόν σκύλοι που έφτασαν στο Τσερνόμπιλ σχετικά πρόσφατα και δεν έχουν επηρεαστεί στον ίδιο βαθμό από τη ραδιενέργεια.

«Έχουμε πολλά να μάθουμε από αυτά τα ζώα» σχολίασε στο δικτυακό τόπο του Nature η Ελέιν Οστράντερ των αμερικανικών Εθνικών Ινστιτούτων Υγείας, μέλος της ερευνητικής ομάδας. «Είναι μια χρυσή ευκαιρία να μάθουμε τι συμβαίνει όταν ολόκληρες γενιές μεγάλων θηλαστικών ζουν σε ένα εχθρικό περιβάλλον».

Περισσότερο από 35 χρόνια μετά το χειρότερο πυρηνικό δυστύχημα της ιστορίας, οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της έκθεσης σε ραδιενέργεια παραμένουν εν πολλοίς άγνωστες. Σύμφωνα με έκθεση του ΟΗΕ, το δυστύχημα είναι πιθανό να προκάλεσε 4.000 επιπλέον θανάτους από καρκίνο, αν και άλλες εκτιμήσεις ανεβάζουν το νούμερο σε δεκάδες χιλιάδες.

Μελέτες στα θηλαστικά της περιοχής δεν υπάρχουν, προηγούμενες μελέτες όμως ανίχνευαν υψηλό ρυθμό μεταλλάξεων σε χελιδόνια και μύγες του ξιδιού κοντά στον μοιραίο αντιδραστήρα 4 του Τσερνόμπιλ.

Η συνεχής παρουσία σκύλων στην Ζώνη Αποκλεισμού, ακόμα και κοντά στον κατεστραμμένο πυρηνικό εργοστάσιο «είναι αξιοθαύμαστη» λέει η Οστράντερ, δεδομένης της επιμόλυνσης από ραδιενεργά ισότοπα όπως το καίσιο-137.

Στις επόμενες φάσεις της μελέτης, οι ερευνητές θα πραγματοποιήσουν νέες γενετικές εξετάσεις στα δείγματα που εξέλεξαν και θα προσπαθήσουν να ξεχωρίσουν τις μεταλλάξεις που προκλήθηκαν από τη ραδιενέργεια από αυτές που μπορεί να οφείλονται σε άλλους παράγοντες όπως η αιμομιξία ή η μη ραδιενεργή ρύπανση.

Στο μεταξύ, οι ερευνητές δέθηκαν με τα εκατοντάδες αδέσποτα σκυλιά, τα οποία εν πολλοίς εξαρτώνται από το φαγητό που τους προσφέρουν οι τουρίστες.

«Παρόλο που είναι άγρια, συνεχίζουν να απολαμβάνουν την επαφή με ανθρώπους» σχολίασε στο Associated Press o Tiμ Μουσό του Πανεπιστημίου της Νότιας Καρολίνας, μέλος της ερευνητικής ομάδας, ο οποίος επισκέπτεται το Τσερνόμπιλ από το 1990 και συμμετείχε σε αποστολής παροχής κτηνιατρικής φροντίδας το 2017.

Ο Μουσό ετοιμάζει νέα αποστολή δειγματοληψίας τον  Ιούνιο και προσπαθεί να εξασφαλίσει τη στήριξη μη κυβερνητικών οργανώσεων για την παροχή τροφής και φροντίδας στα αδέσποτα της ραδιενέργειας.